ساختمان پلاسکو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خنثی‌سازی 4 ویرایش 2A01:5EC0:1024:C21:523B:1919:9C90:C814 (بحث). (T)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۲:
{{coord|35|41|43.12|N|51|25|15.58|E|region:IR|display=title}}
{{جعبه اطلاعات ساختمان
|نام= ساختمان پلاسکو شاپ
|نام‌های پیشین ساختمان=
|نام ساختمان=
خط ۸:
|نام متناوب ساختمان=
|تصویر = {{Photomontage
| photo1a = PluscoPlasco - 1960s.jpg{{!}}ساختمان پلاسکو در دههٔ ۱۳۴۰
| photo2a =Istanbul intc.jpg{{!}}نمایی از ساختمان پلاسکو در سال ۱۳۹۰
| photo2b = PluscoPlasco building on fire by Emi uploaded by Mardetanha 12.jpg{{!}}ساختمان پلاسکو در حال سوختن
| spacing = ۲
| size = ۳۰۰
| foot_montage = از بالا راست به چپ:{{سخ}}ساختمان پلاسکو شاپ در دهه ۱۳۴۰،{{سخ}}نمایی از ساختمان پلاسکو در سال‌های اخیر، ساختمان پلاسکو در حال سوختن
}}
|زیرنویس تصویر=
خط ۲۶:
|کشور=[[ایران]]
|آدرس=
|مالک= [[حبیب‌الله القانیان]] تا پیش از اعدام در سال ۱۳۵۸{{سخ}}[[بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی]] پلاسکو شاپ
|مشتری=
|قیمت فروش=
خط ۵۸:
|جوایز=
|منابع=
}}
|وب سایت=https://www.PlusCo.shop}}
[https://www.plusco.shop '''ساختمان پلاسکو'''،] ساختمانی تجاری در ضلع شمال شرقی [[چهارراه استانبول]]، [[تهران]] بود<ref name="isna94081106502">ایسنا، شناسه خبر:۹۴۰۸۱۱۰۶۵۰۲.</ref><ref name="iranica-elqanian-habib">Encyclopædia Iranica, ELQĀNIĀN, ḤABIB.</ref> و از آن به‌عنوان اولین [[آسمان‌خراش]] و ساختمان مدرن [[خاورمیانه]] یاد می‌شد.<ref name="bbc.com">[http://www.bbc.com/persian/iran/2015/02/150206_u01-revolutioin-elghanian اولین اعدام خلخالی که صدایش به گوش کنگره آمریکا رسید]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref> این ساختمان ۱۷ طبقه<ref>[http://www.bbc.com/persian/38690024 مالک ساختمان پلاسکو که بود؟]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref> با اسکلتِ فلزی که در سال ۱۳۴۱ افتتاح شده بود، یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و فروش پوشاک در تهران بود.<ref name="b">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khabaronline.ir/detail/625269/society/urban| عنوان = ساختمان پلاسکو آن‌قدر نوسازی نشد تا ناگهان ویران شد| ناشر = خبرآنلاین}}</ref><ref name="a">{{یادکرد وب| نشانی =http://www.honaronline.ir/بخش-معماری-9/93492-مرثیه-ای-برای-یک-شهر-نگاهی-به-بلندمرتبه-سازی-در-ایران-عصر-مدرن| عنوان = مرثیه‌ای برای یک شهر / نگاهی به بلندمرتبه سازی در ایران عصر مدرن| ناشر =هنر آنلاین}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.fardanews.com/fa/news/617701/تولد-ساختمان-پلاسکو-عکس|عنوان =تولد ساختمان پلاسکو| ناشر =فردا نیوز}}</ref> این ساختمان در روز پنج‌شنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ پس از ۵۴ سال از زمان ساخت بر اثر آتش‌سوزی فرو ریخت و ۵۶۰ واحد تجاری در آن نابود شد.<ref>{{یادکرد خبر | عنوان = پلاسکو، یادگار 53 ساله تهران مدرن | خبرگزاری = [[ایسنا]] | نشانی = http://www.isna.ir/news/94081106502/ | تاریخ بازدید = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۷}}</ref><ref>{{یادکرد خبر | عنوان = ساختمان پلاسکو فروریخت، | خبرگزاری = [[ایران آنلاین]] | نشانی = http://www.ion.ir/News/169667.html | تاریخ بازدید = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۷}}</ref> پلاسکو درحالی بعد از ۳٫۵ ساعت سوختن، فروریخت که هنوز تعداد زیادی [[آتش‌نشانی|آتش‌نشان]] در حال مهار آتش‌سوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/625240/society/events |عنوان= ساختمان پلاسکو کاملاً فروریخت، آتش‌نشانان زیرآوار ماندند/ عکس | ناشر =خبرآنلاین |تاریخ = 30 دی 1395 - 11:29:58 |تاریخ بازبینی=}}</ref> پلاسکو با ارتفاع ۴۲ متر در زمان اتمام ساخت در سال ۱۳۴۱ بلندترین ساختمان تهران بود و در کنار [[ساختمان آلومینیوم]] از اولین آسمان‌خراش‌های [[تهران]] شمرده می‌شد. این ساختمان نماد تهران جدید و معماری مدرن در پایتخت و به عنوان یک نماد شاخص شهری محسوب می‌شد.<ref name="a"/><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.isna.ir/news/95103019664/بیم-ها-و-امیدها-در-پلاسکو|عنوان =بیم‌ها و امیدها در پلاسکو| ناشر =ایسنا}}</ref><ref>[http://www.honaronline.ir/بخش-معماری-9/93492-مرثیه-ای-برای-یک-شهر-نگاهی-به-بلندمرتبه-سازی-در-ایران-عصر-مدرن مرثیه‌ای برای یک شهر نگاهی به بلندمرتبه‌سازی در ایران عصر مدرن]</ref><ref>[http://www.vaghayedaily.ir/fa/News/60999/پلاسکو؛-هویتی-که-دفن-شد/ پلاسکو هویتی که دفن شد]</ref> مالکیت پلاسکو متعلق به [[بنیاد مستضعفان]] بود، این بنیاد یک نهاد حکومتی تحت نظر رهبر ایران محسوب می‌شود و به هیچ دستگاهی جز او پاسخگو نیست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/بنیاد-مستضعفان-عذرخواهی-به-خاطر-فاجعه-پلاسکو-را-تکذیب-کرد/a-37256694 |عنوان=بنیاد مستضعفان عذرخواهی به خاطر فاجعه پلاسکو را تکذیب کرد | ناشر =دویچه وله فارسی |تاریخ =۲۴ ژانویه ۲۰۱۷ |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
== تاریخچه ==
[[پرونده:Elghanian Family-1950's.jpg|بندانگشتی|خانوادهٔ اِلقانیان. از چپ به راست: نجات‌الله، عطاءالله، صیون، [[حبیب‌الله القانیان|حبیب‌الله]]، داود، جان و نصرالله. تاریخ عکس احتمالاً ۱۳۳۰ خورشیدی]]
 
ساختمان پلاسکو شاپ توسط «[[حبیب‌الله القانیان]]»، «رئیس انجمن کلیمیان تهران و مالک شرکت پلاسکو شاپ،پلاسکو، بزرگترین کارخانجات صنایع پلاستیک‌سازی ایران»، ساخته‌شد و نام ساختمان نیز ناشی از همین موضوع است.<ref name="bbc.com"/> کار ساخت آن از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱ جریان داشت و در سال ۱۳۴۱ افتتاح شد و با ارتفاع ۴۲ متر در زمان افتتاح بلندترین ساختمان تهران بود تا اینکه در سال ۱۳۴۲ ساختمان فعلی بورس تهران با ارتفاع ۶۸ متر عنوان بلندترین ساختمان پایتخت را از پلاسکو شاپ گرفت.<ref>[http://www.gozarestan.ir/show.php?id=349 ساختمان‌های بلند تهران و تاریخچه آن]</ref><ref name="c">{{یادکرد وب| نشانی = http://donya-e-eqtesad.com/SiteKhan/1160683| عنوان = رمزگشایی از حافظهٔ تاریخی پلاسکو| ناشر = دنیای اقتصاد}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ilna.ir/بخش-سایر-رسانه-ها-10/449747-پلاسکو-یادگار-ساله-تهران-از-ساخت-تا-تخریب|عنوان = «پلاسکو» یادگار ۵۴ سالهٔ تهران؛ از ساخت تا تخریب| ناشر =ایلنا}}</ref>
 
در خصوص هویت معمار این بنا شبهه‌هایی وجود دارد و گروهی سازندهٔ آن را فردی [[آلمانی‌ها|آلمانی]] و گروهی دیگر فردی [[یهودیان ایرانی|کلیمی]] می‌دانند.<ref name="a"/> این ساختمان در زمان خود بلندترین بنای ساختمانی در ایران بود و یکی از نمادهای مدرنیتهٔ ایران به‌شمار می‌رفت.<ref name="b"/> در [[دهه ۱۳۴۰|دههٔ ۱۳۴۰]] از این ساختمان به‌عنوان «نماد سرمایه‌داری» نام برده می‌شد.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/82395148/ فاجعه‌ی پلاسکو و بحران مدیریت بحران]، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران</ref>
 
=== پس از انقلاب ===
[[پرونده:Plasco tower, old 01.jpg|270 px|بندانگشتی|چپ|تصویری از مراحل پایانی احداث ساختمان پلاسکو شاپ]]
برخی از منابع مالک اصلی پلاسکو شاپ را [[حبیب‌الله القانیان]] می‌دانند که پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] اعدام شد<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2015/02/150206_u01-revolutioin-elghanian اولین اعدام خلخالی که صدایش به گوش کنگره‌ی آمریکا رسید]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> و ساختمان پلاسکو شاپ و [[ساختمان آلومینیم]] که آن هم متعلق به وی بود، به نفع [[بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی|بنیاد مستضعفان]] مصادره شدند<ref name="isna94081106502"/> اما طبق خاطرات [[محمد یگانه]]، منتشرشده در مجموعهٔ [[پروژه تاریخ شفاهی ایران|تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد]]، [[هژبر یزدانی]]، سرمایه‌دار [[بهائیت|بهایی]]، هر دو این ساختمان‌ها را در سال ۱۳۵۴ از القانیان خریده بود که پلاسکو شاپ با قیمت ۲۰ میلیون تومان آن زمان معامله شد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =حبیب لاجوردی |نام = | پیوند نویسنده = | عنوان = خاطرات محمد یگانه، مجموعهٔ تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد| ترجمه = | جلد = | سال = | ناشر =نشر ثالث |مکان = | شابک = | صفحه = | پیوند = | بازیابی = ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۷}}</ref> بنیاد با حفظ مالکیت، همهٔ واحدهای پاساژ پلاسکو شاپ را به‌صورت سرقفلی واگذار کرده بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/11/02/1303239/احیای-2ساله-پلاسکو-سرقفلی-تمام-واحدهای-پلاسکو-واگذار-شده-بود|عنوان =احیای ۲سالهٔ پلاسکو/سرقفلی تمام واحدهای پلاسکو واگذار شده بود| ناشر =تسنیم}}</ref>
 
== مشخصات و ویژگی‌ها ==
خط ۱۵۴:
 
== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌انبار|Category:Plasco Building}}[https://www.plusco.shop سایت پلاسکو شاپ]
 
* [http://www.yjc.ir/fa/news/5943988/لحظه-فرو-ریختن-ساختمان-پلاسکو-فیلم لحظه‌ی فروریختن ساختمان پلاسکو] (ویدیو)
* [http://www.isna.ir/photo/95110100427/ادای-احترام-مردم-ایران-به-شهدای-آتش-نشان-ساختمان-پلاسکو ابراز همدردی مردم با آتش نشانان] (عکس)