'''آرکئوپتریکسکهن‌بال'''، یا '''کهن‌بالآرکئوپتریکس''' ({{انگلیسیlang-en|Archaeopteryx}}،{{رچ}}تلفظ: {{IPAc-en|ˌ|ɑːr|k|iː|ˈ|ɒ|p|t|ər|ᵻ|k|s}}) دایناسوری گوشتخوار از [[دوره (زمین‌شناسی)|دورهٔ]] [[ژوراسیک]] می‌باشد. این دایناسور از نیاکان پرندگان به شمار می‌رود که حدود ۱۵۰ تا ۱۵۵ میلیون سال قبل در دوره ژوراسیک در مجمع‌الجزایری در دریای گرمسیری کم‌عمق در جنوب [[آلمان]] زمانیکه [[اروپا]] خیلی نزدیک به [[استوا]] بوده‌است، می‌زیسته است. اندازه و شکل کهن‌بال مثل [[زاغی اروپایی]]<ref>European Magpie</ref> است که می‌توانسته تا ۵/. متر در طول رشد کند. با وجود اینکه آن‌ها اندازهٔ کوچک، بالهای وسیع و توانایی برای پرواز داشتند، کهن‌بال نسبت به پرندگان امروزی اشتراکات بیشتری با دایناسورهای [[ددپایان|دَدپا]] کوچک داشتند، بخصوص ویژگی‌های بعدی را با [[دینونیکوسور]]<ref>deinonychosaurs</ref> [[درومااوساروس]]<ref>dromaeosaurs</ref> و [[ترودونتیدس]]<ref>troodontids</ref> به اشتراک گذاشتند، آرواره‌ها با دندان‌های تیز، سه انگشت با چنگال‌ها، یک [[دم]] استخوانی بلند، انگشتان پای دوم (چنگال کشنده)، پرها و ویژگی‌های اسکلتی مختلف.
آرکئوپتریکس از کلمه یونانی |ἀρχαῖος به معنی باستانی و کلمه یونانی |πτέρυξ به معنای بالدار گرفته شده و به معنای کهن‌بال است. این پرنده گاه با نام آلمانی Urvogel (نیا-پرنده) نیز نامیده می‌شود.
