مریخ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Aradam8593 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خنثی‌سازی به نسخهٔ 26987654 Wikimostafa (بحث). (T)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
{{Infobox planet
| name اراد= مریخ یا مارس
م ب مکئن
 
| symbol = [[پرونده:Mars symbol.svg|25px|Astronomical symbol of Mars]]
| bgcolour= #a0ffa0
سطر ۹۰ ⟵ ۸۸:
'''مِرّیخ'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان|مصوب=مریخ، بهرام|بیگانه=Mars|بیگانه در فارسی=|حوزه=نجوم|دفتر=دوم|بخش=فارسی|سرواژه=مریخ}}</ref> یا '''بَهرام''' چهارمین [[سیاره]] در ''منظومه شمسی'' است که در [[مدار زمین|مداری]] طولانی‌تر و با سرعتی کمتر از [[زمین]] به دور [[خورشید]] می‌چرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل ۶۸۷ شبانه‌روز زمین به درازا می‌کشد و طول شب و روز نیز از کرهٔ زمین کمی طولانی‌تر است.
 
نام فارسی این سیاره '''ارادبهرام''' و نام عربی-یونانی آن '''مریخ''' است. در کتاب‌های قدیمی فارسی آن را فلک شحنهٔ پنجم و سایس رواق پنجم نیز نامیده‌اند.
 
قطر مریخ نزدیک به یک‌دوم قطر زمین و برابر ۶٬۷۹۰ کیلومتر است. (قطر زمین: ۱۲٬۷۵۶ کیلومتر).
سطر ۹۶ ⟵ ۹۴:
نوری که از خورشید به مریخ می‌رسد نصف نوری است که زمین دریافت می‌کند، اما روز مریخی چهل دقیقه طولانی‌تر از روز زمینی است؛ بنابراین شرایط از نظر نور تقریباً مثل زمستان زمین است و به این خاطر امکان رشد گیاهان در شرایط گلخانه‌ای در مریخ وجود دارد.<ref name="ToolAutoGenRef2">آموس، جاناتان: [http://www.bbc.com/persian/science/2015/11/151106_u04_mars_atmosphere چرا مریخ از کره‌ای گرم و مرطوب به جایی سرد و خشک بدل شده؟]. در بی‌بی‌سی فارسی. بازدید: نوامبر ۲۰۱۵.</ref> روزهای مریخ ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه درازا دارند. از آن‌جا که محور سیارهٔ مریخ همانند زمین °۲۴ درجه کج است، در این سیاره نیز فصل‌های سال وجود دارند. اما هر سال مریخی کمابیش دو برابر سال زمینی یعنی ۶۷۸ روز به درازا می‌کشد.<ref name="ToolAutoGenRef1">Miles, Frank, and Piet Smolders. 1988. Wedloop naar Mars: het nieuwe avontuur van de ruimtevaart. Ede [etc.]: Zomer & Keuning p.102.</ref>
 
[[جو (هواشناسی)|جو]] مریخ سرخ رنگ است وبیشترو از [[زمین]] در آسمان شب نیز سرخی آن دیده می‌شود. کرهٔ مریخ دو [[قمر]] کوچک به نام‌های [[فوبوس (قمر)|فوبوس]] و [[دیموس (قمر)|دِیموس]] دارد که ریختی نابسامان دارند. این دو قمر شاید [[شهاب‌سنگ|شهاب‌سنگ‌هایی]] هستند که در مدار مریخ به دام افتاده‌اند. اگر شخصی در کرهٔ مریخ باشد خواهد دید که فوبوس سه بار در یک روز طلوع و غروب می‌کند. دیموس نیم فوبوس بوده و چنانچه از مریخ به آن نگاه کنیم این قمر بیشتر همانند یک ستاره خواهد بود تا یک ماه. [[خورشیدگرفتگی]] در مریخ به دلیل کوچک بودن قمرهای آن کامل نیست. قمرهای مریخ به سطح آن نزدیک هستند و بزرگترین قمر آن فوبوس است که گردش آن به دور سیارهٔ مادر نزدیک به ۷ ساعت و ۳۹ دقیقه و۲۷ ثانیه‌است. زمان گردش مداری دیموس نیز ۱روز و ۶ ساعت و ۲۱ دقیقه و ۱۶ ثانیه‌است.
 
مریخ، سیارهٔ سرخ رنگ منظومۀ شمسی، یک دوم زمین قطر دارد و مساحت سطح آن برابر با مساحت خشکی‌های روی زمین است. همانند زمین، یخ‌های قطبی، دره‌های عمیق، [[کوه]]، [[غبار]]، [[توفان]] و فصل دارد. در دشت‌های آن مانند ماه، گودال‌هایی برآمده از برخورد سنگ‌های آسمانی دیده می‌شود. با وجود اندازهٔ کوچکش، بلندترین قلهٔ منظومۀ شمسی یعنی [[کوه المپوس]] و بزرگ‌ترین درهٔ منظومه شمسی در این سیاره پیدا شده‌است.