'''تُرکْمَنها''' (به ترکمنی:'''Türkmenler'''، '''تورکمنلر''') یکی از [[مردمان ترک|ملتهای ترکتبار]] [[آسیای میانه]] هستند که عمدتاً در [[ترکمنستان]]، شمال غرب افغانستان و [[ترکمنهای ایران|شمالشرق ایران]] سکونت دارند. آنها به [[زبان ترکمنی]] از [[زبانهای ترکتبار]] شاخه اغوز غربی سخن میگویند و بیشتر آنان مسلمان سنی هستند. ترکمنها تا [[حمله مغول]] شهرنشین بودند و بعد از آن تا اوایل قرن بیستم عمدتاً [[کوچنشین]] بودند اما پس از آن به مرور دهنشین و شهرنشین شدند.
ترکمنها شاخهای از ترک ها هستند که از عهد قدیم در صحراهای وسیع بخش سفلای [[رود سیحون]] و بین [[دریای آرال]] به زندگی کوچنشینی روزگار میگذراندند. تا حدود قرن هفتم میلادی ترکمنها جزئی از قوم بزرگ [[مردمان ترک|ترک]] بودند. در این سالها به دنبال اضمحلال [[گوکترکها|امپراطوری گؤک تؤرکها]]،<ref>[http://books.google.com/books?id=qA5LnP1pZacC&pg=PA545&dq=celestial+turks&lr= Peoples of Western Asia By Marshall Cavendish Corporation]</ref> گروهی از ترکها که اغوز نامیده میشدند، از آنان جدا شده از ناحیهٔ ارخون به طرف آرال و [[سیردریا]] کوچ کردند.<ref>''سیری در تاریخ سیاسی اجتماعی ترکمنها''، امینالله گلی، نشر علم، ۱۳۶۶</ref>
واژههای ترکمن و ترکمان در گذشته به تمامیمعنی قبایلتاجیک ترکتبارهایی اغوزکه بهویژهترکیزه طایفههایشده کوچنشیناند. واین مسلمانگروه گفتهدر میشدبین که ایننژاد معناایرانی باحل کاربردشد قوماما ترکمن امروزین تفاوت دارد. به این معنا که ترکمنهایهای کنونی شاخهایزبان ازخود ترکمنهارا درحفظ نوشتههایکرده قدیمی فارسی هستنداند. همینطور در حال حاضر گروههای ترکتباریگروههایی در [[ترکمنهای عراق|عراق]] و [[ترکمنهای سوریه|سوریه]] به ترکمن معروفند. این اقوام در واقع بازماندگان سپاه قزلباش صفوی هستند {{نیازمند منبع|date=ژانویه ۲۰۱۸}}