بابل (مازندران): تفاوت میان نسخه‌ها

|نام‌های‌قدیمی= مه‌میترا،<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= برزگر|نام= اردشیر|نام ویراستار= محمد|نام خانوادگی ویراستار = شکری فومشی|کتاب= تاریخ تبرستان پیش از اسلام| ناشر= نشر رسانش|سال=۱۳۸۱|جلد= اول|مکان= تهران|شابک= 964-7182-10-4}}</ref> مامطیر،<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= لسترنج|نام= گای|ترجمه= محمود عرفان|کتاب= جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی| ناشر= انتشارات علمی و فرهنگی|سال=۱۳۹۱|شابک= 978-964-445-105-8}}</ref> بارفروش‌ده،<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= نیاکی|نام= جعفر|نام خانوادگی۲= حسین‌زاده|نام۲= پوران‌دخت||کتاب= بابل (شهر زیبای مازندران)|جلد= اول|ناشر= سالمی|مکان= تهران|سال=۱۳۸۳|شابک= 964-6947-74-3}}</ref> بارفروش<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= یوشیج|نام= نیما|کتاب= دو سفرنامه از نیما یوشیج| ناشر= سازمان اسناد ملی ایران|سال=۱۳۷۹|کوشش= علی میرانصاری|شابک= 946-6189-39-3}}</ref>

|سال‌شهرشدن= ۱۳۰۴<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.babolcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4614&Site=douranportal&Lang=fa-IR|عنوان= تاریخچه شهرداری بابل | ناشر = تارگاه شهرداری بابل|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۳۰ تیر ۱۳۹۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= صالح تبری|نام= صمد|نشانی= http://babolname.com/mida-news-169.html|عنوان= عالم محضر خداست، به تاریخ دروغ نگوییم| ناشر = بابل‌نامه|تاریخ = ۱۱ شهریور ۱۳۹۳|تاریخ بازبینی= ۳۰ تیر ۱۳۹۴}}</ref>

|تراکم‌جمعیت= ۶۸۵۸

|زبان= [[تبری]] ([[مازندرانی]]) و [[فارسی]]

'''بابُل''' <small>({{تلفظ|Babol.ogg}})</small> معروف به '''شهر [[بهارنارنج]]'''<ref name=":1">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= گروه مولفان|نام= |کتاب= بابل شهر بهارنارنج| ناشر= نشر چشمه|مکان= تهران|سال=۱۳۷۹|شابک= 978-964-361-003-4}}</ref> مرکز [[شهرستان بابل]]- از شهرهای پرجمعیت [[استان مازندران]] می‌باشد.<ref name="amar.org.ir">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.amar.org.ir//DesktopModules/DNNCorp/DocumentLibrary/Components/FileDownloader/FileDownloaderPage.aspx?tabid=667&did=29623&pid=0&lrf=/DesktopModules/DNNCorp/DocumentLibrary/App_LocalResources/DocumentLibrary&cl=fa-IR&mcs=%2fDesktopModules%2fDNNCorp%2fDocumentLibrary%2f&uarn=Administrators&cd=False&tmid=1616&ift=1|عنوان= سالنامه آماری مازندران: سال ۱۳۹۱، ص ۹۰| ناشر = مرکز آمار ایران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۵ فروردین ۱۳۹۴}}</ref> این شهر به دو [[منطقه شهری]] تقسیم می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://babolcity.ir/DesktopModules/News/NewsView.aspx?TabID=1&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR&ItemID=2637&mid=13934&wVersion=Staging|عنوان= معرفی مدیران منطقه یک و دو شهرداری بابل| ناشر = تارگاه رسمی شهرداری بابل|تاریخ = ۲۸ اسفند ۱۳۹۳|تاریخ بازبینی= ۵ فروردین ۱۳۹۴}}</ref> بابل مرکز مخابرات [[استان مازندران]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.ict-tcm.ir/object.aspx?id=4|عنوان= تاریخچه| ناشر = شرکت مخابرات استان مازندران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۵ فروردین ۱۳۹۴}}</ref> و مرکز منطقه ۱ مخابراتی کشور [[ایران]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = عبدالحمید شوری|نشانی= http://www.autoir.ir/page.php?id=232|عنوان= مروری بر ویژگی‌های شبکه تلفن ثابت کشور و تحولات آینده| ناشر = مرکز تحقیقات و فناوری اتوماسیون صنعتی ایران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۵ فروردین ۱۳۹۴}}</ref> جمعیت شهرِ بابل در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سرشماری سال ۱۳۹۵]] برابر با ۲۵۰۲۱۷ نفر بوده‌است.<ref name="https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=1|عنوان= درگاه ملی آمار: سال 1395| ناشر = مرکز آمار ایران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= سرشماری نفوس و مسکن سال 95}}</ref> [https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395]

 

 

== نام‌شناسی ==

=== وجه تسمیه بابل ===

{{اصلی|نام بابل}}

 

=== نام‌های پیشین ===

 

== تاریخچه ==

 

{{سرخط}}

{{سرخط}}

=== وجه تسمیه مامطیر ===

ابن اسفندیار دربارهٔ بنای مامطیر و نام آن می‌آورد: چون امام حسن ابن علی (ع) در زمان خلافت عمر به مامطیر رسید و مالک اشتر نخعی و سپاه عرب با او بودند آن موضع که مامطیر است به چشم امام حسن ابن علی (ع) دلگشای و نزه آمد، آبگیرها و مرغان و شکوفه‌ها و ارتفاع بقعه و نزدیک به ساحل دریا دید گفت: بقعه طیبه ماء و طیر، از آن تاریخ مختصر عمارتی پدید آمد تا به عهد محمدابن خالد که والی ولایت بود، بازار فرو نهاد و بیشتر عمارت فرمود در سنه ستین و مایه مازیار بن قارن مسجد جامع بنیاد نهاد و شهر گردانید.

{{سرخط}}

 

=== وجه تسمیه مامیترا ===

{{سرخط}}

[[پرونده:Babol museum.jpg|بندانگشتی|راست|موزه بابل]]

[[پرونده:Borj Didebani.jpg|thumb|left|250px| [[برج دیدبانی کاخ بابل]]، متعلق به دوره پهلوی اول]]

مرگ [[کریم‌خان زند]] در سال ۱۱۹۳ ه‍.ق فرصتی پیش آورد تا [[آقامحمدخان]] پسر بزرگ [[محمدحسن خان قاجار]] که شانزده سال به عنوان گروگان نزد وی به سر می‌برد بتواند فرار کند [[آقامحمدخان]] در ۲۸ ذیقعده ۱۲۹۴ در بارفروش به انتظام امور پرداخت. اما رضاقلیخان قاجار به همدستی لاریجانی‌ها در ذیحجه ۱۱۹۵ ه‍.ق به بارفروش آمده و مقر آغامحمدخان قاجار را محاصره کردند؛ و آغامحمدخان را به اسارت درآوردند؛ ولی دوستداران آغامحمدخان در بندپی به بهانه مراقبت سخت‌تر از او، وی را به بندپی بردند. از سویی مرتضی قلیخان و مهدیقلیخان قاجار و مصطفی‌قلیخان قاجار پس از شنیدن خبر محاصرهٔ برادر بزرگ خود را به بارفروش رساندند و رضاقلیخان را برآن داشتند که خان ابدال خان را به جنگ ایشان بفرستد، اما شکست خورده و اسیر شد. دوستان آقا محمدخان پس از این ماجرا وی را با دویست تفنگچی به بارفروش بردند. آقامحمدخان تا صفر سال ۱۱۹۷ از دست برادران که علیه او دست به آشوب زده بودند آسوده شد و به استرآباد و پس از مدتی توقف در آنجا در ۲۳ ربیع‌الاول ۱۱۹۷ ه‍.ق به ساری بازگشت. همین که آغا محمدخان قاجار اساس حکومتش را در مازندران استحکام بخشید باز مرکز را بساری انتقال داد. گرچه تا اواخر دورهٔ قاجاریه ساری حاکم‌نشین مازندران بود اما به سبب وجود ادارات مالیه، اوقاف، تطمیه، کارگزاری، فواید عامه و دربارفروش، این شهر اهمیت بسزایی در امور مازندران داشت.

{{سرخط}}

 

ملاحسین که دید کار به اینجا کشیده شد از رفتن به عراق پشیمان شد و در محوطه مقبره مرقد شیخ طبرسی متحصن شد. بشروئی وقتی بآنجا آمد؛ وضعیت آن محل را چنین مناسب دید که آنجا را مرکز جنگ هولناک خود قرار دهد. پس شروع بساختن پناهگاه و کمینگاه‌ها و بلند ساختن برج‌ها و دیوارها کرد چون از ساختن قلعه و استحکامات فارغ شد شروع به جمع‌آوری اسلحه کردند، تکمیل مهمات، تمرین بابیان به طرز استعمال اسلحهٔ آتشی و شمشیر زدن و تهیه مهمات و ذخایر جنگی کرد پس پیروانش را به چند دسته تقسیم نمود و آن‌ها را به دهات و شهرهای اطراف فرستاد تا بقدر کفایت یکماه یا زیادتر گوسفند و خواربار و علوفه حیوانات خریداری نمایند وگرنه با غارت و چپاول تهیه سازند. آن‌ها این عملیات را در زمان کمی انجام دادند. آنگاه نواب و دعات خویش را باطراف فرستاد تا مردم را بسوی باب دعوت کنند.

چون خبر جماعت بابیه در شیخ طبرسی و دراز دستی ایشان در نهب و غارت اطراف مازندران گوشزد شاهنشان ایران ـ ناصرالدین شاه ـ گشت، فرمان داد که بزرگان مازندران لشکر آماده کرده بر ایشان بتازند و جهان را از وجود آن جماعت بپردازند اول آقا عبدالله برادر حاجی مصطفی‌خان هزار جریبی دویست نفر از مردم هزار جریب را منتخب ساخته با تفنگچی سورتی به ساری آمد و در آن جا میرزا آقا نیز از افاغنهٔ ساکن ساری و سوادکوه و ترک جمعیتی فراهم کرده به اتفاق تا علی‌آباد رفتند و از مردم علی‌آباد جماعتی نیز امداد ایشان کردند. جماعت بابیه بر آقاعبدالله بتاختند و مبارزتی سخت دست داده در آن نزاع سی نفر از تفنگچیان آقا عبدالله مقتول گشتند و باقی منهزم شدند ملاحسین بی‌ترس و بیم خود را به آقا عبدالله رسانیده و او را با تیغ دو نیمه کرد اول بار تفنگچیان را طعمهٔ شمشیر ساختند. پس به کار اهل قریه پرداختند و اناثأ و ذکورأ و صغارأ و کبارأ تمامی را با شمشیر و خنجر پاره‌پاره کردند. پس از آن آتش بدان قریه زدند و اموال و اثقال ایشان را غارت کردند چون خبر قتل آقا عبدالله و غارت افرا معرض شاهنشاه افتاد، شاهزاده مهدیقلی‌میرزا را به قلع آن‌ها مأمور ساخت ملاحسین و حاجی محمدعلی از حالت آن لشکر آگهی یافتند بابیهٔ از جان گذشته به عزم شبیخون طریق واسکس پیش گرفتند آتش در آن سرای انداخته تمامت آن عمارت با بهاربندی که یک طرف آن بود و عمارت حسینیه که در جنب آن بوده با جماعتی که در آن جاها مسکن داشتند، یکسره بسوختند و بعضی را هم کشتند و جسد ایشان را در آتش افکندند و جماعتی از تفنگچیان اشرف، در کنار لشگرگاه سنگری ساخته بودند گلوله بر سینهٔ ملاحسین آمده پس جسد او را در زیر دیوار مرقد شیخ طبرسی، با جامه و شمشیر به خاک سپردند چون مدت محاصرهٔ قلعه شیخ طبرسی وجلادت جماعت بابیه به چهار ماه کشید، شاهنشاه به اهل مازندران خشم فرموده، سلیمان خان افشار را فرمان داد تا با لشکر ی خونخوار به جانب مازندران روان شود پس از این واقعه، دیگر در قلعهٔ شیخ طبرسی برگ درخت و علف زمین و استخوان و چرم تمام شد و راه فرار مسدود گشت، ناچار جماعت بابیه زنهار طلبیدند سعیدالعلما و دیگر اهالی بر قتل حاجی محمدعلی و بزرگان بابیه فتوی دادند و گفتند بازگشت ایشان در شریعت مقبول نباشد و تمام را در سبزه میدان بارفروش مقتول ساختند. در این فتنه از جماعت بابیه هزار و پانصد نفر به معرض تلف درآدمدند.

در بیستم ربیع الاول ۱۲۷۳ هجری قمری میرزا اسداله وزیر برای سرکشی کارخانه شکرریزی دولتی به بارفروش آمد و در آنجا خبر فتح هرات توسط سپاهیان ایرانی به او رسید به همین مناسبت به دستور او و به اهتمام حاکم بارفروش ـ میرزا شفیع ـ شهر را چراغانی کردند و خود وی در مسجد جامع بارفروش حاضر شده و مژده این پیروزی را به مردم داد. میرزا شفیع به پاس کوشش‌هایی که در این باره انجام داد از طرف حاکم مازندران به یک «طاقه شال ترمه» مفتخر گردید.

مسعود میرزا ظل‌السلطان، که روزگاری والی مازندران بود در سال ۱۲۷۸ ه‍.ق دربارهٔ بارفروش می‌آورد: شهر دوم مازندران بارفروش است. این اسمی است با مسمی در اینجا رد و بدل و خرید و فروش می‌شود. در این شهر، از داغستانی و لزجی و اهل آذربایجان و عراقی و ارمنی و ترکمان و غیره و غیره، همه گروهی هستند، یک کمپانی روس هم هست برای ترویج تجارت و تربیت مردم تازه.

در آنزمان قویترین سازمان سیاسی ایران، حزب توده بود که این حزب در پیروی سیاست شوروی تلاش می‌کرد و شهرستان بابل از مراکز مهم حزب توده بوده‌است که وضعیت و سیاست فعال و تشکیلات وسیع و جا افتاده‌ای را دربرداشت و مبارزه علیه حزب مزبور در شهر بابل و دهستان‌های کوهستانی اطراف آن به ویژه در دامنهٔ کوه‌های بندپی وضع تدافعی بخود گرفته بود. در هشتم شهریور ۱۳۲۴ مصادف با بیست و یکم ماه رمضان وقایع زد و خورد حزب توده با جمعیتهای مخالف در شهر بابل که در پناه سربازان روسی انجام شده و عده‌ای از محترمین و مجاهدین بابل بازداشت شدند؛ ولی به‌تدریج ملی شدن نفت در سراسر ایران در سرلوحه کارهای سیاسی کشور قرار گرفت. در ۲۸ تیرماه ۱۳۲۹ لایحه قرار داد الحاقی نفت گس- گلشاییان از سوی دولت ساعد به مجلس داده شد در استان‌های کشور از جمله در مازندران و شهرهای آن به ویژه در شهر بابل روحانیونی به جمعیت ایرانی هواداران صلح پیوستند و اعلامیه‌ها و بیانیه‌هایی را امضا و منتشر کردند.

{{سرخط}}

=== بابل در مرکزیت مازندران ===

در سفرنامه تحف بخارا در این باره آمده: حکومت به اهالی ساری و بارفروش حکم مجلس شورا را ابلاغ نمود. اهالی ساری به واسطهٔ نفاق و بی‌اطلاعی خود غفلت کردند، والی اهالی بارفروش، چون نسبت به اهالی ساری اندک جهان دیده ـ ترـ و باهوش و صاحب ثروت و عدهٔ نفوسشان هم زیاد بود، فوراً انجمن نظارت تشکیل داده، به تصویب حکومت، شش وکیل جهت انجمن ولایتی و دو مبعوث، جهت پارلمان طهران انتخاب کرده، وکلای طهران را روانه نمودند. انجمن ولایتی ایشان هم مفتوح شد. اهالی ساری بعد از شنیدن این خبر هشیار شده، مدعی شدند که مرکز حکومت‌نشین ساری است، سایر شهرهای مازندران باید تابع ساری باشند. بارفروش ابداً حق وکیل فرستادن به طهران را ندارد، با وکیل خود را به ساری فرستاده، در بارفروش انجمن بلدی بگشایند. انجمن ولایتی در ساری که مرکز است باید منعقد باشد. بعد از قیل و قال کشال، اهالی ساری هم در منزل شیخ علی اکبرنام، یکی از ملای پیش نماز، به معیت شیخ غلامعلی پیش نماز انجمنی تشکیل داده، بدون تعیین نظار و وکلای ستهٔ ولایتی، دو نفر مبعوث به اکثریت آرا انتخاب کرده، به طهران روانه نمودند؛ ولی وکیل‌های ساری را در پالمان قبول نکرده وکلای بارفروش، پذیرفته شدند و تیلگرافی هم از مجلس شورای ملی به نظام السلطان، حکومت ـ حاکم ـ مازندران، رسید که انجمن ولایتی به واسطهٔ اهمیت داشتنش باید در بارفروش منعقد بوده، انجمن ساری بلدی باشد. بارفروش هم اگرچه انجمن رسمی داشتند، ولی ترتیب درستی نداشته، تمام اختیارات در دست علامه ـ ملامحمد جان علامه ـ نام ملای پیش نمازی بود.

جشنواره ملی [[بهار نارنج]]، از جمله آیین سنتی مازندرانی هاست که همه ساله این جشنواره در [[شهرستان بابل]] برگزار می‌گردد. کلید این جشنواره برای اولین بار، در شهرستان بابل، در دهه ۷۰ زده شد.<ref name="خبرگزاری شمال فردا">[http://shomalefarda.com/component/content/article/365-vijeh/28146-1392-02-02-17-52-54 خبرگزاری شمال فردا]</ref> این آیین در شورای عالی ثبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، با عنوان «جشنواره ملی بهار نارنج مازندران»، به ثبت ملی رسیده<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sanayenews.com/news/10475-1392-02-02-13-41-37.html| عنوان =صنایع نیوز}}</ref> و دبیر خانه دائمی این جشنواره در این شهر دایر شده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921002000562| عنوان =خبرگزاری فارس}}</ref> هر ساله چند صد مقاله به این جشنواره فرستاده می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://babolshora.com/mida-news-1434.html| عنوان =شورا اسلامی شهر بابل}}</ref>

 

 

 

=== بابل در اشعار پارسی ===

 

در سالیان برگزاری [[لیگ برتر کشتی آزاد ایران]]، بابل چندین تیم از جمله «آزادگان بابل»، «خونه به خونه مازندران»، «صدرای داماش بابل» و… در این لیگ داشته که با وجود قهرمانی در رده‌های سنی پایه،<ref>{{یادکرد خبر |عنوان= آزادگان بابل قهرمان شد|نشانی= http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910830000351|خبرگزاری= خبرگزاری فارس|تاریخ بازبینی= ۴ مرداد ۱۳۹۴ |تاریخ انتشار= ۳۰ آبان ۱۳۹۳}}</ref> به مقام‌های گوناگونی از جمله نایب قهرمانی و سومی در مسابقات کشوری بزرگسالان درست یافته‌اند.

 

بابل تاکنون میزبان تورنمنت‌های مهم کشتی آزاد، فرنگی و لوچو در سطح استان مازندران و ایران بوده‌است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مسابقات قهرمانی کشتی آزاد ایران در سالن دانشگاه آزاد بابل اشاره کرد.<ref>{{یادکرد خبر |عنوان= تهران و بابل میزبان کشتی قهرمانی کشور|نشانی= http://www.mehrnews.com/news/2415480/تهران-و-بابل-میزبان-کشتی-قهرمانی-کشور|خبرگزاری= خبرگزاری مهر|تاریخ بازبینی= ۲ مرداد ۱۳۹۴ |تاریخ انتشار= ۱۴ آبان ۱۳۹۳}}</ref>

 

=== والیبال و بسکتبال ===

 

[[ورزشگاه هفت تیر]] بابل هر ساله میزبان اردوهای تیم‌های ملی فوتبال نوجوانان و جوانان ایران<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.shomalnews.com/view/89356/همراهی%20مهدوی%20کیا%20با%20اردوی%20تیم%20ملی%20فوتبال%20در%20بابل/|عنوان= همراهی مهدوی کیا با اردوی تیم ملی فوتبال در بابل| ناشر = شمال‌نیوز|تاریخ = ۲۸ آذر ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی= ۳۱ تیر ۱۳۹۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.irna.ir/fa/News/81651785/|عنوان= اردوی تیم ملی فوتبال جوانان در بابل برگزار می‌شود| ناشر = ایرنا|تاریخ = ۲۸ خرداد ۱۳۹۴|تاریخ بازبینی= ۳۱ تیر ۱۳۹۴}}</ref> و همچنین تیم‌های باشگاهی ایران است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.varzesh3.com/news/1171763/خونه_به_خونه_قهرمان_جام_شهداي_مازندران|عنوان= خونه به خونه قهرمان جام شهدای مازندران| ناشر = ورزش ۳|تاریخ = ۱۹ شهریور ۱۳۹۳|تاریخ بازبینی= ۳۱ تیر ۱۳۹۴}}</ref> در ورزش فوتسال با وجود نداشتن نماینده در لیگ مردان، تیم بانوان «طلایی‌پوشان بابل» توانست در سال ۱۳۹۴ به لیگ برتر فوتسال بانوان ایران صعود کند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.tasnimnews.com/Home/Single/776643|عنوان= طلایی پوشان بابل در لیگ برتر فوتسال بانوان کشور شرکت می‌کند| ناشر = خبرگزاری تسنیم|تاریخ = ۳۱ خرداد ۱۳۹۴|تاریخ بازبینی= ۳۱ تیر ۱۳۹۴}}</ref>

 

=== راه‌آهن ===

 

=== پایانه‌های مسافربری ===

بابل دارای سه پایانه مسافربری می‌باشد.

* '''پایانه غرب:''' این ترمینال در غرب بابل و در موزیرج واقع شده‌است. این پروژه در سال ۱۳۷۲ در زمینی به مساحت ۱۲ هکتار به تصویب رسید که بعد از تملک و آزادسازی حدود چهار هکتار احداث شد. عملیات اجرایی ترمینال غرب بابل دی ماه ۱۳۹۰ افتتاح و به بهره‌برداری رسید. در طرح توسعه پایانه غرب، وسعت این پایانه به ۱۲ هکتار خواهد رسید. سرویس‌دهی این پایانه به تمام نقاط کشوراست.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13900926000998 بزرگترین پایانه مسافربری مازندران افتتاح شد]</ref>

* '''پایانه شرق:''' این پایانه در شرق بابل و در بلوار امام رضا واقع شده که دارای مساحتی معادل یک هکتار می‌باشد. سرویس‌دهی این پایانه درون استانی بوده و به مینی‌بوس و سواری اختصاص دارد.

* '''پایانه جنوب:''' این پایانه در بلوار نوشیروانی واقع شده و دارای مساحتی معادل یک هکتار است. سرویس‌دهی این پایانه درون شهرستانی بوده که مسافران را از طریق مینی‌بوس به شهرها و روستاهای تابعه بابل و حومه منتقل می‌کند.

 

* شهر [[فریدون‌کنار]]

 

{{پانویس|گروه=یادداشت|ریز|۲}}