خارخار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز خارخار
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران
|نام =دژ خارخار
|روی نقشه =
|عرض جغرافیایی =
|طول جغرافیایی =
|تصویر =مردی با دژ.jpeg
|اندازه تصویر =250
|عنوان تصویر ='''مرد مادی با دژ خویش'''
|استان =[[استان همدان]]
|شهرستان =[[استان همدان]]
|بخش =
|نام‌محلی =
|نام‌های دیگر =
|نام‌های قدیمی =کار اورگالی-شاروکین
|نوع بنا =دژ، شهر، ناحیه
|سال‌های مرمت =
خط ۳۳:
}}
 
'''خارخار''' (Xarxar) نام یکی از دو ایالات [[آشوری‌ها|آشوریان]] در سرزمین [[ماد]] به مرکزیت دژی به همین نام بود. این ایالت باضافه ایالت [[کیشه‌سو]] توسط [[سارگون دوم]] در سال ۷۱۶ پ. م. تأسیس شده‌بود. بعدها و به احتمال زیاد در سال ۷۱۰ پیش از میلاد [[ساپاردا]] که در این ایالت واقع شده‌بود از آن جدا شد و ایالت مستقلی شد. ایالت دژ خارخار در ناحیهٔ غرب [[همدان]] کنونی واقع بوده‌است.
 
== خارخار پیش از انقیاد==
این سرزمین، چندین بار توسط پادشاهان آشور مانند [[شلمنسر سوم]] سال‌های ۸۲۳-۸۵۸ پ. م. و [[اددنراریآداد-نراری سوم]] سال‌های ۷۸۳-۸۱۱ پ. م. تسخیر شدشده‌بود. در ابتدای پادشاهی [[سارگون دوم]]، مردمان خارخار پرداخت خراج به آشور را قطع کردند و حاکم آنجا، کی-بابا را بیرون راندند و پیمانی با دالتا، فرمانروای [[الیپی]] منعقد کردند. الیپی سرزمینی بود که در جنوب خارخار، در منطقهٔ پیشِ کوه واقع شده‌بود. در سال ۷۱۶ پیش از میلاد، سرانجام خارخار توسط آشوریان دوباره فتح شد و به یکی از ایالت‌های آشور تبدیل گردید؛ نام شهردژ خارخار نیز به کارشاروکینکار-شاروکین تغییر یافت و خارخار به پایگاهی جهت حمله به اراضی مختلف ماد تبدیل شد. چندینچند سرزمینایالت نزدیک نیز به ایالت مذکورخارخار افزوده شد و در دوران فرمانروایی [[سناخریب]]، این ایالت، به‌بهای فتح قلمروهای شمالی الیپی، شامل بیت بارو، گسترش یافت. در دوران فرمانروایی [[اسرحدون|اسارحدون]]، هنگامی که مادی‌ها علیهٔ آشوریان شورش کردند، به ایالت خارخار در ارتباط با تهدید شهرهای کیلمان و شیشیرتو، اشاره شده‌است.
 
در دوران فرمانروایی [[سناخریب]] سال‌های ۶۸۱-۷۰۵ پ. م. این ایالت، به‌بهای فتح قلمروهای شمالی الیپی، شامل بیت بارو، گسترش یافت. در دوران فرمانروایی [[اسرحدون|اسارحدون]] سال‌های ۶۶۹-۶۸۰ پ. م. هنگامی که مادی‌ها علیهٔ آشوریان شورش کردند، به دژ خارخار در ارتباط با تهدید سکنه [[کیلمان]] (کولومان) و [[شیشیرتو]] (سیسیرتو)، اشاره شده‌است.
 
== جایگاه خارخار ==
به‌گفتهٔ [[لویس لوین]]، خارخار در مرکز [[زاگرس]] غربی، در نزدیکی جادهٔ بزرگ خراسان واقع شده بود. [[ارنست هرتسفلد]] آن را به‌عنوان نام کهن منطقهٔ [[نهاوند]] شناسایی کرده، در حالی که [[کایلر یانگ]] عقیده دارد تپه‌ای در منطقهٔ [[سنندج]] را باید مکان این شهر دانست. ستون سنگی یادبود [[سارگون دوم]] که در نزدیکی روستای نجف‌آباد، در نزدیکی درهٔ اسدآباد کشف شده و برخی شواهد دیگر، به ما اجازه می‌دهند که مرز بین ماد و خارخار را در گذرگاه اسدآباد ترسیم کنیم. در غرب نیز ظاهراً با سرزمین شمال [[الیپی]]، [[باروآتا|ویت‌بارو]]، در نزدیکی بیستون، هم‌مرز بوده‌است. این نکته که خارخار همان '''کار اهار''' دوران [[سلسلهٔ سوم اور]] و [[بابل (دولت شهر)|بابل قدیم]] است، قطعیت ندارد.
 
== تاسیس خارخار==
خارخار تحت همین عنوان از نیمه دوم هزاره سوم پیش از میلاد از نظر سکنه میانرودان مکانی بود در آغاز سلسله جبال زاگروس و البرز و چون هنوز دولت‌های اکد و سومر هنوز به ماورای خارخار دست نیافته بودند این ناحیه را آغاز سرزمین ماد می‌پنداشتند.
 
 
{| align="center" cellpadding="2" border="۲"
|-
| width="30%" align="center" | ایالت نخست:{{سخ}}'''[[کیشه‌سو]] '''به مرکزیت دژ کشیه‌سو
| width="40%" align="center" style="background: #DDBB44; color: blac;" |'''[[آمادای]]'''{{سخ}}'''پیش از تاسیس پادشاهی'''
خاک ماد در سال ۷۱۰ پ. م. به ۲ ایالت آشوری تقسیم و حدوداً تا سال ۶۸۰ فاقد استقلال بود
| width="30%" align="center" | ایالت دوم:{{سخ}}'''[[خارخار]]''' به مرکزیت دژ خارخار
|}
 
 
== جستارهای وابسته ==