تمیشه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن مطلب و منبع پژوهشی خلاصه درباره مکان وقوع خرابه های باستانی تمیشه
افزودن مطلب و منبع پژوهشی و جابجایی مطالب در جای درست . پیشرفت مقاله
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱:
[[پرونده:Estakhri.jpg|200px|بندانگشتی|تمیشه در نقشه [[اصطخری]] به صورت «طمیس» در میان شهرهای بین [[ساری]] و [[استرآباد]] درج شده.]]
'''تَمیشَه''' یا '''تمیشه بانصران''' که در منابع عربی به آن '''طمیس''' و '''طمیسه''' نیز گفته‌اند، نام یکی از شهرهای قدیمیباستانی و تاریخی مهم در خطه [[طبرستان]] بوده‌ که امروزه خرابه های تاریخی بجا مانده از آن در نزدیکی روستای [[سرکلاته خراب‌شهر]] از توابع [[شهرستان کردکوی]] واقع می باشد <ref>{{یادکرد وب
|عنوان= مقاله نگاهي به تاريخ سياسي-نظامي شهر تميشه (از ورود اسلام تا هجوم مغولان) عنوان نشریه: مسكويه : زمستان ۱۳۸۷ - بهار ۱۳۸۸ , دوره ۳ , شماره ۱۰ ; صفحه ۱۸۷
|نشانی= https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?FID=24013881008
|ناشر=پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
}}</ref>. تمیشه در عصر [[ساسانیان]] نیز شهری آباد بوده و در [[اسطوره های ایرانی]] ، تمیشه اقامتگاه [[فریدون]] پادشاه [[آریائیان]] خوانده شده است . در منابع آمده است [[خسرو انوشیروان|خسرو انوشیروان ساسانی]] به آن شهر رفته و مدتی را در آنجا گذرانده و دستور وسعت شهر و ساخت بارو و دیوار دفاعی تمیشه را به جهت جلوگیری از یورش های تُرکان و قبایل شرقی داده است . تمیشه شرقی ترین شهر [[طبرستان]] و در مرز طبرستان و گرگان بوده است . [[ابن رسته]] تمیشه را نخستین شهر [[طبرستان]] از مشرق معرفی کرده و خسرو انوشیروان ساسانی را بنا کننده شهر خوانده و از دیوار تمیشه که میان طبرستان و گرگان کشیده شده و مسجد جامع و جمعیت فراوان شهر یاد کرده است . پژوهشگران بر این باورند که بدلیل وجود [[رشته کوه های البرز]] ورود نیروهای مهاجم به خطه [[طبرستان]] و [[گیلان]] تقریبان میسر نبوده ، لذا تنها راه دسترسی و مدخل ورود [[تازیان]] و دیگر نیروهای مهاجم تنها از طریق راهی بود که از سرزمین [[قومس]] به [[جرجان]] (گرگان) می رسیده که امروزه به گردنه «خوش ییلاق» مشهور است . بدین جهت نخستین شهری که مورد یورش نیروهای مهاجم قرار داشته [[جرجان]] بوده و سرداران خلفا هرگاه که به قصد فتح [[طبرستان]] می آمده اند پس از طی راه [[قومس]] به گرگان بناچار در آغاز با گرگانیان رو در رو شده و سپس به تمیشه و درون [[طبرستان]] حمله ور می شدند . بدین سان تمیشه نخستین شهر طبرستان از سمت شرق و مدخل طبرستان و بنوعی پرچمدار نبرد با مهاجمان عرب و ِتُرک و مغول و ... بوده است . تمیشه پس از اسلام در یورش های مکرر لشکریان [[خلفا]] ، بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفت و ایستادگی کرد و مردم آن قتل عام گردیدند . تمیشه در جریان شورش [[مازیار]] و بعد ها در کشاکش خاندان های محلی طبرستان نیز بارها محل درگیری بوده تا جایی که با [[حمله مغول به ایران|یورش های پی در پی مغولان]] و [[تیموریان]] چنان دچار ویرانی شد که از صفحه روزگار محو گردید<ref>{{یادکرد وب
}}</ref>. این شهر که در نزدیکی [[استرآباد|گرگان]] بوده، با [[ساری]] شانزده [[فرسنگ]] فاصله داشت.
|عنوان= مقاله نگاهي به تاريخ سياسي-نظامي شهر تميشه (از ورود اسلام تا هجوم مغولان) عنوان نشریه: مسكويه : زمستان ۱۳۸۷ - بهار ۱۳۸۸ , دوره ۳ , شماره ۱۰ ; صفحات ۱۷۳ و ۱۷۴ و ۱۷۵ و ۱۷۸ و ۱۸۷
تمیشه (طمیشه – طمیش) شهری بود در جوار غربی خندقی که به امر [[فرخان بزرگ|اسپهبد فرخان]] برای بازداشتن تُرکان از هجوم به قلمرو او حفر شده بود . [[ابن فقیه]] در ذکر تمیشه و دربند آن در البلدان نوشته است «نخستین شهر [[طبرستان]] از سوی گرگان طمیش است و آن در مرز گرگان افتاده است و دروازه ای کلان دارد که هیچیک از طبرستانیان نتوانند از آن جای بیرون آیند و به گرگان شوند جز از همین دروازه زیرا [[دیوار بزرگ گرگان|دیواری]] از آجر و آهک از کوه تا دل دریا کشیده شده است آن دیوار را [[خسرو انوشیروان]] (۵٣١ – ۵۷۸ میلادی) ساخت تا تُرک را از تاراج طبرستان بازدارد . در طمیش خلق بسیار هستند ....» و هم در بلدان آمده است که [[بلاذری]] گفته طبرستان را هشت خوره است . از آنها خوره ساری و آمل و .... ارم خواست بالا و ارم خواست پائین و مهروان و اصفهبدان و نامیه و طمیش و ... میان نامیه و ساریه و طمیش بیست فرسنگ است<ref>{{یادکرد وب
|نشانی= https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?FID=24013881008
|ناشر=پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
}}</ref> .
== در تاریخ ==
این شهر که در نزدیکی [[استرآباد|گرگان]] بوده، با [[ساری]] شانزده [[فرسنگ]] فاصله داشت.تمیشه (طمیشه – طمیش) شهری بود در جوار غربی خندقی که به امر [[فرخان بزرگ|اسپهبد فرخان]] برای بازداشتن تُرکان از هجوم به قلمرو او حفر شده بود . [[ابن فقیه]] در ذکر تمیشه و دربند آن در البلدان نوشته است «نخستین شهر [[طبرستان]] از سوی گرگان طمیش است و آن در مرز گرگان افتاده است و دروازه ای کلان دارد که هیچیک از طبرستانیان نتوانند از آن جای بیرون آیند و به گرگان شوند جز از همین دروازه زیرا [[دیوار بزرگ گرگان|دیواری]] از آجر و آهک از کوه تا دل دریا کشیده شده است آن دیوار را [[خسرو انوشیروان]] (۵٣١ – ۵۷۸ میلادی) ساخت تا تُرک را از تاراج طبرستان بازدارد . در طمیش خلق بسیار هستند ....» و هم در بلدان آمده است که [[بلاذری]] گفته طبرستان را هشت خوره است . از آنها خوره ساری و آمل و .... ارم خواست بالا و ارم خواست پائین و مهروان و اصفهبدان و نامیه و طمیش و ... میان نامیه و ساریه و طمیش بیست فرسنگ است<ref>{{یادکرد وب
|عنوان=گیل ، فرشواذگرشاه و گاوبارگان دابویهی (اسپهبدان بزرگ طبرستان) از ٢٢ تا ١٤٤ هجری ، بررسی های تاریخی شماره ٣ سال دوازدهم ، صفحات ۶۸ و ۶۹ ، چراغعلی اعظمی سنگسری
|نشانی= http://ensani.ir/file/download/article/20100918133902-702.pdf