پی‌رنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
فعلاً این ویرایش نیاز است چون عنوان مقاله با متن مقاله باید همخوان باشد.
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰:
توجه به این نکته که طرح و خلاصه داستان با هم فرق دارند، ضروری است. در خلاصه داستان هدف نقل موجز و اجمالیِ داستان است در حالی که طرح، روایت نقشه (اسکلت) داستان با تأکید بر سببیت (Causality) داستان شکل گسترده طرحی است که نویسنده پیش از آفرینش داستان آن را ذهنی یا مکتوب طراحی کرده‌است. نسبت طرح و داستان در ادبیات (داستانی) با مفهوم طرح اولیه و نقاشی کامل شده در هنر نقاشی کم شباهت نیست.
 
منتقدین اغلب طرح را نقل وقایع داستان بر اساس سببیت تعریف می‌کنند. طرح را نقشه داستان نیز تعریف کرده‌اند. [[ادوارد مورگان فورستر]] مثال می‌زند که «سلطان درگذشت و سپس ملکه مرد» داستان است زیرا فقط ترتیب منطقی حوادث بر حَسَبِ توالی زمانی رعایت شده‌است. اما «سلطان درگذشت و پس از چندی ملکه از اندوه بسیار درگذشت» پیرنگپی‌رنگ است زیرا در این بیان، بر علیّت و چرایی مرگ ملکه نیز تأکید شده‌است.
 
آنچه مولانا در حکایت شاه و کنیز می‌گوید:
خط ۱۸:
ناظر به همین رابطهٔ علت و معلولی است.<ref>فرهنگ اصطلاحات ادبی، سیما داد، انتشارات مروارید، چاپ پنجم، تهران ۱۳۹۰، صفحهٔ ۹۹ و ۱۰۰</ref>
 
تعریف پیرنگپی‌رنگ در اصل، از [[فن شاعری ارسطو]] مایه می‌گیرد. [[ارسطو]]، پی‌رنگ را متشکل از سه بخش می‌داند: '''آغاز''' که حتماً نباید در پی حادثهٔ دیگری آمده باشد، '''میان''' که هم در پی حوادثی آمده و هم با حوادث دیگری دنبال می‌شود، و '''پایان''' که پیامد طبیعی و منطقی حوادث پیشین است.
 
از نظر [[ارسطو]]، پی‌رنگ ایدئال از چنان همبستگی و استحکامی برخوردار است که اگر حادثه‌ای از آن حذف یا جا‍به‌جا شود، وحدت آن به کلّی درهم می‌ریزد.