منائیان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مَنّائیان'''<ref>[http://www.iranicaonline.org/newsite/index.isc?Article=http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/unicode/ot_grp10/ot_mannea_20060116.html دانشنامهٔ ایرانیکا]</ref> (مانناها)<ref>کریم کشاورز در ترجمهٔ فارسی کتاب تاریخ ماد دیاکونوف در اکثر موارد، این اسم را ماننا یا مانا آورده‌است</ref> قومی بودند که حکومتی را در آذربایجان و جلگه جنوبی [[دریاچه ارومیه]] تشکیل داده و از قرن هشتم قبل از میلاد تا قرن ششم قبل از میلاد بر این سرزمین حکومت می‌کرده‌اند. این دولت از فرصت مبارزه میان دول [[آشور]] و [[اورارتو]] استفاده کرد و بر قدرت خود افزود. پادشاهی مناها که در آن مقطع زمانی منا متحد آشور بود، بدست [[ماد]] (در حدود ۶۱۶ پ. م) قبل از حمله ماد به آشور (۶۱۴ پ. م) از میان رفت.<ref>بررسیهای تاریخی. شماره مخصوص دوهزار و پانصدمین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران. مهر ۱۳۵۰ مقاله قلمرو شاهنشاهی هخامنشی. حسینقلی ستوده</ref>

 

 

دولت '''منا''' از قرن هشتم پیش از میلاد بارها با [[آشور]] و [[اورارتو]] به مبارزه برخاست و در واقع مغلوب هیچ‌یک از دولت‌های مزبور نشد. با این وجود دولت منا به مراتب کمتر از دیگر دول بزرگ آن زمان یعنی [[آشور]]، [[اورارتو]]، [[ایلام]] و [[فریجیه]] (فریگیا، فریگیه) شهرت و معروفیت داشت.

منا در پایان قرن هشتم پیش از میلاد از مبارزهٔ آشور و اورارتو استفاده نمود و بر قدرت خود افزود و سراسر ناحیهٔ دریاچهٔ ارومیه را به زیر اطاعت خود درآورد. شاید به استثنای کرانهٔ غربی و بخش شمالی دریاچهٔ ارومیه که در دست اورارتو باقی‌ماند. محتملا منا از طرف شمال با پادشاهی [[سکائستان|سکائیان]] هم‌مرز شد.

 

 

== ماننا و قبایل ماد ==

[[پرونده:نقشه ماد و ماننا.jpg|چپ|بندانگشتی|270px|جغرافیای ماننا]]

[[پرونده:East-Hem 1300bc.jpg|300px|بندانگشتی|راست|قلمرو منائیان، صده ۱۳۰۰ قبل از میلاد مسیح]]

 

مرکز دولت مزبور در جلگهٔ [[دریاچه ارومیه]] در آذربایجان کنونی ایران بوده‌است. دولت ماننا از قرن هشتم - ۷۹۹ - پیش از میلاد بارها با آشور و [[اورارتو]] به مبارزه برخاست و در واقع مغلوب هیچک از دو دولت مزبور نگشت. مع‌هذا دولت ماننا به مراتب کمتر از دیگر دول بزرگ آن زمان یعنی [[اورارتو]]، [[ایلام]] و [[فریجیه]] شهرت داشت. این گمنامی بیشتر بدان سبب است که هنوز کتیبه‌ها یا سنگ نبشته‌هایی از شاهان ماننا مکشوف نگشته و در دست نیست و در هیچ‌یک از شهرهای ماننا حفریاتی به عمل نیامده است؛ و ناگزیر تمام اطلاعات مربوط به این دولت را از سال‌نامه‌های آشوری و اورارتویی کسب می‌شود و منابع مزبور اوضاع دولت ماننا را در دوران فتوحات آشور یا اورارتو<ref>که غالباً سخت اغراق‌آمیز است</ref> یعنی عصر ناکامی‌ها و شکست‌های ماننا شرح می‌دهند.<ref>مثلاً اگر پادشاهان اورارتو کتیبه‌هایی در شرح پیروزی‌ها و ساختمان‌های خویش بر صخره‌ها نقر نمی‌کردند و باقی نمی‌گذاشتند دربارهٔ اورارتو و نیرو و اهمیت طول مرزهای آن به تقریب هیچ اطلاعی در دست نبود. یک مثل دیگر پادشاهی [[هیتیان]] است در [[آسیای صغیر]] که یکی از بزرگترین دولت‌های بزرگ شرق بوده. قبل از کشف بایگانی دولتی آن پادشاهی این عقیده - بر اساس اطلاعات موجود در منابع مصری - شایع بود که پادشاهی هیتیان کشور کوچکی در سوریه بوده‌است.</ref>