داردانل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''داردانِل''' (استانبولی: Çanakkale Boğazı، یونانی: Δαρδανέλλια، Dardanellia)، پیش‌تر '''هِلِسپُنتُس''' (یونانی: Eλλήσποντος، Hellespontos) خواندهیا می‌شد)'''تنگه چاناق‌قلعه''' [[تنگه (دریا)|تنگه‌ای]]‌ای است باریک در شمال غربی [[ترکیه]] که [[دریای اژه]] را به [[دریای مرمره]] پیوند می‌دهد. داردانل دارای ۶۱ کیلومتر (۳۸ مایل) درازا اما تنها ۱٫۲ تا ۶ کیلومتر (۰٫۷۵ تا ۴ مایل) پهنا دارد و ژرفای آن ۵۵ متر (۱۸۰ پا) است که تا ۸۲ متر (۳۰۰ پا) نیز می‌رسد.

این تنگهراه درآبی، ۴۰°۱۳′شمالیاز ست.دیرباز تنگهاهمیت ۶۱اقتصادی کیلومترو (۳۸سیاسی مایل)داشته‌است درازاو داردامروزه امانیز تنهاکشتی‌های ۱٫۲بازرگانی، تانظامی ۶و کیلومتر[[کشتی (۰٫۷۵ تا ۴ مایل) پهنا دارد. ژرفای آن ۵۵ متر (۱۸۰ پا) استنفت‌کش|نفت‌کش]]<nowiki/>هایی که تااز ۸۲[[دریای مترسیاه]] (۳۰۰می‌آیند پا)تنها نیزاز می‌رسد.طریق در[[تنگه فارسیبسفر]] اینو مکان با نام‌هایمتعاقباً تنگه داردانل ومی‌توانند نیزبار '''تنگهخود چاناق‌قلعه'''را شناختهبه [[دریاهای آزاد]] می‌شودبرسانند. در [[جنگ جهانی اول]] این منطقه اهمیت [[راهبرد]]ی یافته و نبرد پرتلفات [[نبرد گالیپولی|گالیپولی]] در آن اتفاق افتاده‌است. در سال ۳۳۴ پیش از میلاد در حملهٔ [[اسکندر مقدونی]] به [[آسیا]]، سپاه [[هخامنشیان]] در تنگه داردانل شکست خوردند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>

[[داردانوس]] شهری بود یونانی و نزدیک به [[شهر تروا]] یا تروی که برکناره آسیایی تنگه داردانل قرار داشت. نام تنگه داردانل از شهر داردانوس برگرفته شده بود و آن باریکه آبی است که [[دریای اژه (ن.ک. به افسانه نام دریای اژه)]] را به دریای مرمره پیوسته می‌سازد. داردانل از دو واژه دار و دانل تشکیل شده‌است که دار در زبان ترکی یعنی باریک و دانل را می‌توان همان دالان معنی کرد.

ژرفای تنگه تا ۸۲ متر و پهنایش از یک تا شش کیلومتر متغیر است. این شهر تا اوایل [[قرون وسطی]] هنوز مسکونی بود و پس از آن چنان متروکه گردید که حتی [[باستان شناسان]] چیز قابل توجهی از آن بدست نیاوردند

تنگه داردانل به گاه باستان هلسپونت هم نامیده می‌شد. سببهلسپونت، هلسپونتتشکیل نامیدنشده آناز بشرحدو زیرجزء است[[هله]] به‌علاوه حرف مالکیت «س» و پونت، در [[زبان یونانی باستان]] معنای دریای هله را می‌دهد که همان تنگه داردانل باشد.

در [[میان راه]] بهنگامیکههنگامی‌که از فراز تنگه داردانل پرواز می‌کردند، هله علی‌رغم اینکه از پیش به او گفته شده بود که در تمامی طول پرواز نبایستی به پایین نگاه کند، از روی کنجکاوی فراوان، نظری به پایین افکند و با مشاهده دریا و امواجش از ورای بلندیهای زیاد، سرش گیج خورد و بدریا فرو افتاد.

از آن پس یونانیها تا دیر زمانی تنگه داردانل را بیاد هله دریای هله یا هلسپونت می‌نامیدند. فریکسوس بهمراهبه‌همراه قوچ زرین سالم به سرزمین کولخوزها رسید. پشم زرین قوچ را پس از مرگ قوچ بر درختی آویزان کردند و از خصوصیات این پشم زرین یکی این بود که اگر آن را بر روی بیمار سخت یا زخمی جنگی می‌کشیدند، او را شفا می‌داد و از آن گذشته از سرزمین کولخوزها حفاظت می‌کرد و خود اژدهایی چند سر را به عنوان محافظ داشت که نگذارد تا پشم زرین بسرقتبه سرقت رود.

این پشم سرانجام توسط [[یاسون]] که با کشتی [[آرگو]] یا بزبانبه‌زبان یونانی آرگونات به سرزمین کولخوز رفته بود، ربوده شد.

در حالیکهحالی‌که در تمامی جهان این تنگه به نام اصلی خود تنگه داردانل خوانده می‌شود، در ترکیه به آن بواسطهبه‌واسطه نام استان و شهر همجوارشهم‌جوارش چاناک قلعه می‌گویند.