بخش رودبار قصران: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
مطلب منبع ندارد و نیازمند منبع می باشد |
جابجایی مطلب در جای درست مقاله |
||
خط ۳:
'''بخش رودبار قصران''' یکی از بخشهای [[شهرستان شمیرانات]] در [[استان تهران]] ایران است.<ref>اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.</ref>
== جمعیت ==▼
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات در سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۷٬۴۱۹ نفر بودهاست.<ref name="آمار">{{یادکرد درگاه ملی آمار|۱۳۹۵}}</ref> در این آمار جمعیت شهر [[تجریش]] حساب نشدهاست. جمعیت تجریش به عنوان بخشی از جمعیت [[تهران]] شمارش شدهاست.زبان منطقه قصران به دو بخش باید تقسیم شود . زبان بومیان شمال و شمال شرق منطقه بخش درونی قصران نزدیکی بسیار زیادی به [[زبان مازندرانی]] دارد . گویش منطقه جنوبی از [[اوشان]] در مرکز تا [[جیرود]] و تجریش در جنوب شمیران به گونه ای [[زبان فارسی|فارسی]]-[[زبان مازندرانی|مازندرانی]] است و ویژگی های [[زبانهای کاسپین]] را دارد <ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/qasran the region can be divided into two linguistic zones: (1) The vernaculars of the north and southeast of Inner Qaṣrān show high degrees of affinity with Ṭabari (Māzandarāni) but with a substantial blend of Persian vocabulary and grammar; they are thus coined as ‘Ṭabaroid’ (Borjian, 1913b). (2) The southern dialects, from Ušān in the middle course of the Upper Jājrud southward to Tajriš in Šemirān, are given the appellation ‘Perso-Tabaric’ on the grounds that they are akin to Persian, while carrying a thick Caspian stratum], Giti Deyhim and EIr., “QAṢRĀN,” Encyclopædia Iranica, online edition</ref>[[حسین کریمان]] در جلد دوم کتاب '''قصران کوهسران''' آوردهاست :منطقه قصران باستانی شامل مناطق لاوشان، فشم، دربندسر، گاجره و روستاهای کوهپایهای توچلال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود. زبان عمومی مردم قصران لهجهای از زبان باستانی پهلوی است که زبان طبری یا [[زبان مازندرانی|مازندرانی]]، که از ریشهٔ زبانهای دیرین ایرانی است، و عربی و اندکی ترکی، بدان درآمیخته و از زبان دری نیز در قرون اسلامی تأثیر یافتهاست، و هر چه از ری به مازندران نزدیک تر شوند بر میزان لهجهٔ مازندرانی به همان نسبت افزوده میشود، چنانکه در لهجهٔ [[میگون]] و [[شهرستانک (کرج)|شهرستانک]] و [[لالان (شمیرانات)|لالان]] و [[زایگان]] و [[روته]] و [[گرمابدر]] و شمشک و [[دربندسر]] [[زبان مازندرانی|لهجهٔ مازندرانی]] '''غلبه''' دارد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= کریمان |نام=حسین | پیوند نویسنده =حسین کریمان |کتاب=قصران (کوهسران) |کوشش= |صفحه =جلد دوم صفحه ۷۵۸ |ناشر= وزیری (کالینگور) |مکان =تهران |سال=۱۳۸۶|شابک=۹۷۸۹۶۴۵۲۸۱۰۱۲}}</ref>▼
== تفاوت رودبارقصران با قصران ==
رودبار در زبان فارسی به معنی ساحل رود است و علت نامگذاری رودبارقصران وجود سرشاخههای اصلی رودخانه جاجرود و امتداد آن در درههای رودبارقصران است. مشابه این نام در سایر دامنههای جنوبی رشته کوه البرز نیز وجود دارد، مانند شهرستان رودبار زیتون (منجیل)، رودبار الموت و غیره. اضافه شدن قصران به رودبار در این ترکیب اسمی از نوع اضافه تخصیصی است یعنی این منطقه رودبار که خود جزوی از اجزای دیگر منطقه بزرگ قصران است برای رفع هر تشابه اسمی با مناطق همنام(رودبار) به صورت رودبارقصران نامگذاری شدهاست و نباید آن را معادل تمام مساحت منطقه قصران دانست بلکه بخشی بالنسبه کوچک از کل قصران است. قصران که معرب کوهسران است منطقهای بسیار تاریخی و وسیع بوده که شامل دو بخش درونی یا علیا و بیرونی یا سفلی بودهاست که بخش درونی آن شامل لواسانات، رودبارقصران، بومهن، بخش جاجرود، دهستان سیاهرود تهران و بخشهایی از شهرستان کرج مثل آسارا، شهرستانک و دیزین بوده که در گذشته و اکنون نیز در عرف بین مردم بیشتر به لواسانات معروف بودهاست چنانکه محمدحسن خان صنیع الدوله از بزرگان عصر ناصری و دربار قاجار در خصوص حدود قصران علیا در کتاب مرآت البلدان مینویسد: «قصران علیا همین لواسانات را میگویند که از گردنه قوچک طرف شمال جلگه تهران که شخص سرازیر شد از رودخانه جاجرود عبور نموده سمت شمال این رودخانه اول بلوک لواسانست که بدو لواسان تقسیم شده: لواسان بزرگ و لواسان کوچک و این لواسانات را حالا هم قصران علیا میگویند.». بنابراین رودبار ِقصران، لواسان کوچک ِ قصران، لواسان بزرگ ِ قصران، سیاهرود ِقصران و شمیران ِ قصران و غیره از اجزای قصران محسوب میگردند و اینکه گاهی رودبارقصران را با کل قصران اشتباه میگیرند ناشی از عدم اطلاع از تاریخ و جغرافیای قصران است. بخش بیرونی قصران شهر تهران (بجز شهرری یعنی تا سرحد دروازه غار با ری)، شهر شمیران، کن و سلوقان را شامل میشد. تهران (طهران) قبل از پایتخت شدن و قبل از رونق گرفتن یعنی پیش از حمله مغولان که منجر به ویرانی شهر ری و مهاجرت بازماندگان آن به تهران شد یکی از روستاهای کماهمیت قصران بیرونی به حساب میآمدهاست.{{مدرک}}
سطر ۳۲ ⟵ ۳۳:
* [[گرمابدر]]
* [[لالان (شمیرانات)|لالان]]
▲== جمعیت ==
▲بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات در سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۷٬۴۱۹ نفر بودهاست.<ref name="آمار">{{یادکرد درگاه ملی آمار|۱۳۹۵}}</ref> در این آمار جمعیت شهر [[تجریش]] حساب نشدهاست. جمعیت تجریش به عنوان بخشی از جمعیت [[تهران]] شمارش شدهاست.زبان منطقه قصران به دو بخش باید تقسیم شود . زبان بومیان شمال و شمال شرق منطقه بخش درونی قصران نزدیکی بسیار زیادی به [[زبان مازندرانی]] دارد . گویش منطقه جنوبی از [[اوشان]] در مرکز تا [[جیرود]] و تجریش در جنوب شمیران به گونه ای [[زبان فارسی|فارسی]]-[[زبان مازندرانی|مازندرانی]] است و ویژگی های [[زبانهای کاسپین]] را دارد <ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/qasran the region can be divided into two linguistic zones: (1) The vernaculars of the north and southeast of Inner Qaṣrān show high degrees of affinity with Ṭabari (Māzandarāni) but with a substantial blend of Persian vocabulary and grammar; they are thus coined as ‘Ṭabaroid’ (Borjian, 1913b). (2) The southern dialects, from Ušān in the middle course of the Upper Jājrud southward to Tajriš in Šemirān, are given the appellation ‘Perso-Tabaric’ on the grounds that they are akin to Persian, while carrying a thick Caspian stratum], Giti Deyhim and EIr., “QAṢRĀN,” Encyclopædia Iranica, online edition</ref>[[حسین کریمان]] در جلد دوم کتاب '''قصران کوهسران''' آوردهاست :منطقه قصران باستانی شامل مناطق لاوشان، فشم، دربندسر، گاجره و روستاهای کوهپایهای توچلال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود. زبان عمومی مردم قصران لهجهای از زبان باستانی پهلوی است که زبان طبری یا [[زبان مازندرانی|مازندرانی]]، که از ریشهٔ زبانهای دیرین ایرانی است، و عربی و اندکی ترکی، بدان درآمیخته و از زبان دری نیز در قرون اسلامی تأثیر یافتهاست، و هر چه از ری به مازندران نزدیک تر شوند بر میزان لهجهٔ مازندرانی به همان نسبت افزوده میشود، چنانکه در لهجهٔ [[میگون]] و [[شهرستانک (کرج)|شهرستانک]] و [[لالان (شمیرانات)|لالان]] و [[زایگان]] و [[روته]] و [[گرمابدر]] و شمشک و [[دربندسر]] [[زبان مازندرانی|لهجهٔ مازندرانی]] '''غلبه''' دارد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= کریمان |نام=حسین | پیوند نویسنده =حسین کریمان |کتاب=قصران (کوهسران) |کوشش= |صفحه =جلد دوم صفحه ۷۵۸ |ناشر= وزیری (کالینگور) |مکان =تهران |سال=۱۳۸۶|شابک=۹۷۸۹۶۴۵۲۸۱۰۱۲}}</ref>
== چشمههای رودبارقصران ==
|