ولسی جرگه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح مقاله |
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار: |
||
خط ۱۱:
| گونهٔ سازمانی = [[مجلس سفلا|مجلس سفلای]]
| نهاد = شورای ملی افغانستان
| سازمان‌ها = مجلس نمایندگان (
| عنوان رهبر۱ = [[رئیس مجلس نمایندگان افغانستان|رئیس‌مجلس]]
| رهبر۱ = [[میر رحمان رحمانی]]
خط ۳۵:
| نظام رای‌گیری۱ = دومرحله‌ای
| آخرین انتخابات۱ = [[انتخابات مجلس افغانستان (۱۳۹۷)|۱۳۹۷]]
| انتخابات پیش۱ =
| انتخابات آینده۱ = [[انتخابات آینده مجلس افغانستان|
| تصویر نشست‌گاه =
| اندازهٔ نشست‌گاه = 350px
| دگرتوضیح نشست‌گاه =
| نشانی تجمع‌گاه = [[کابل]]
| وبگاه = {{نشانی وب|wolesi.website|وبگاه مجلس نمایندگان افغانستان}}
خط ۶۲:
== انتخابات مجلس نمایندگان ==
طبق ماده هشتاد و سوم [[قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان|قانون اساسی]] افغانستان، اعضای مجلس نمایندگان توسط آراء مردم و در انتخابات برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌شود.<ref name=":3"/> در ماده هشتاد و پنجم قانون اساسی افغانستان هر شهروند افغانستان که سن بالای ۲۵ سال داشته باشد و از طرف دادگاه به ارتکاب جرائم ضد بشری و از نظر حقوقی محکوم نشده باشد می‌تواند نماینده مجلس نمایندگان شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قانون اساسی افغانستان|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=فصل پنجم - ماده هشتاد و پنجم}}</ref>
پس از سقوط [[طالبان]] تا اکنون ۳ دوره مجلس نمایندگان برگزار شده‌است. [[دوره پانزدهم مجلس نمایندگان افغانستان]] در سال ۱۳۸۴ و [[دوره شانزدهم مجلس نمایندگان افغانستان]] در سال ۱۳۸۹ شروع به کار کرد که دولت نتوانست انتخابات دوره هفدهم مجلس نمایندگان افغانستان را در وقت معین برگزار کند.<ref name=":0"/>در میزان/مهر ۱۳۹۷ش [[انتخابات مجلس افغانستان (۱۳۹۷)|انتخابات مجلس افغانستان]]
== سهمیه بندی کرسی‌ها ==
سطر ۲۰۳ ⟵ ۲۰۲:
|}
=== سهمیه کرسی برای هندوها و
در پیش‌نویس قانون انتخابات افغانستان در ابتدا برای [[سیک‌های افغانستان|سیک‌ها]] و [[هندوهای افغانستان|هندوها]] یک کرسی در نظر گرفته شده بود اما در تعدیل قانون اساسی این سهمیه برداشته شد. [[حامد کرزی]] در ۱۲ سنبله ۱۳۹۲ طی یک فرمان، سهمیه یک کرسی را برای
== رؤسا و هیئت اداری ==
===
طبق قانون اساسی افغانستان، نمایندگان مجلس یک فرد را از میان خود به عنوان رئیس برای یک دوره تقنینیه انتخاب می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قانون اساسی افغانستان|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=فصل پنجم - ماده هفتاد و هفتم}}</ref> رئیس پارلمان بر اساس اصول وظایف داخلی ۲۲ وظیفه دارد که در ماده سیزدهم اصول وظایف داخلی مجلس به آن اشاره شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول وظایف داخلی مجلس|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=فصل چهارم - ماده سیزدهم}}</ref>
در اولین روز افتتاحیه مجلس نمایندگان به ریاست هیئت رئیسه موقت، انتخابات تعیین هیئت رئیسه دائم برگزار می‌شود.<ref name=":5">{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول وظایف داخلی مجلس نمایندگان افغانستان|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=فصل سوم - ماده هشتم}}</ref> برای تعیین رئیس مجلس دوره در روز افتتاحیه افراد کاندید کتباً درخواست خود را برای کاندید شدن برای سمت رئیس مجلس نمایندگان به هیئت اداری موقت اعلام می‌کنند؛ و پس از اعلان نامزدی افراد هر شخص به مدت ۵ دقیقه سخنرانی می‌کند. پس از اتمام سخنرانی افراد، رای‌گیری برگزار شده و رئیس دائمی آن دوره مجلس نمایندگان تعیین می‌شود.<ref name=":5"/> پس از تعیین رئیس مجلس دائمی دو نفر به عنوان نایب اول و نایب دوم و دو نفر دیگر به عنوان منشی و نایب منشی برای مدت یک سال با انتخاب اعضای مجلس انتخاب می‌گردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول وظایف داخلی مجلس نمایندگان افغانستان|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=فصل سوم - ماده نهم}}</ref> پس از سقوط [[طالبان]] [[یونس قانونی]] و [[عبدالرؤوف ابراهیمی]] در دو دوره مجلس نمایندگان رئیس مجلس نمایندگان بوده‌اند.
سطر ۲۲۹ ⟵ ۲۲۸:
* [[شهناز همتی]]: نماینده مردم هرات که در ۱۲ جوزا/خرداد ۱۳۹۲ در یک حادثه رانندگی در ایران درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=پارلمان افغانستان|نشانی=http://wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=4101|عنوان=زنده گینامهٔ شهید شهناز همتی}}</ref>
* [[احمدخان سمنگانی]]: نماینده مردم سمنگان که در ۲۴ سرطان/تیر ۱۳۹۱ در یک حمله تروریستی در سمنگان کشته شدند.<ref name=":6">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=وب سایت پارلمان افغانستان|نشانی=http://wolesi.website/pvd/showdoc.aspx?Id=2179|عنوان=سوانح مختصر شهدای ولسی جرگه که طی حوادث تروریستی جداگانه به شهادت رسیدند.}}</ref>
* [[عبدالمطلب بیک]]: نماینده مردم تخار که در ۱۰ جدی/دی ۱۳۹۰ در یک حمله تروریستی در تخار کشته شدند.<ref name=":6"
* [[محمد هاشم وطنوال]]: نماینده مردم اروزگان در ۲۶ سرطان/تیر ۱۳۹۰ در یک حمله تروریستی در کابل کشته شدند.<ref name=":6"
* [[امیرداد محمد خان]]: نماینده مردم هلمند که در ماه حوت/اسفند ۱۳۸۷ در یک حمله تروریستی کشته شدند.<ref name=":6"
* [[حبیب‌الله (سیاستمدار)|حبیب‌الله]]: نماینده مردم قندهار که در ۱۴ سرطان/تیر ۱۳۸۷ در یک حمله تروریستی در قندهار کشته شدند.<ref name=":6"
* [[فضل الرحمن څمکنی]]: نماینده مردم پکتیا که در ۸ ثور/اردیبهشت ۱۳۸۷ در مراسم تجلیل از پیروزی نیروهای مجاهدین کشته شدند.<ref name=":6"
* [[محمد اسلام محمدی]]: نماینده مردم سمنگان که در ۶ دلو/بهمن ۱۳۸۶ در یک حمله تروریستی کشته شدند.<ref name=":6"
* [[سید مصطفی کاظمی]]: نماینده مردم پروان که در ۱۵ عقرب/آبان ۱۳۸۶ در یک حمله تروریستی در بغلان کشته شدند.<ref name=":6"
* [[صاحب الرحمن همت]]: نماینده مردم کنر که در ۱۵ عقرب/آبان ۱۳۸۶ در یکی حمله تروریستی در بغلان کشته شدند.<ref name=":6"
* [[صبغت الله ذکی]]: نماینده مردم تخار که در ۱۵ عقرب/آبان ۱۳۸۶ در یکی حمله تروریستی در بغلان کشته شدند.<ref name=":6"
* [[عبدالمتین (سیاستمدار)|عبدالمتین]]: نماینده مردم هلمند که در ۱۵ عقرب/آبان ۱۳۸۶ در یکی حمله تروریستی در بغلان کشته شدند.<ref name=":6"
* [[عارف ظریف]]: نماینده مردم کابل که در ۱۵ عقرب/آبان ۱۳۸۶ در یکی حمله تروریستی در بغلان کشته شدند.<ref name=":6"
* [[نازکمیر سرافراز]]: نماینده مردم قندوز که در ۱۵ عقرب/آبان ۱۳۸۶ در یکی حمله تروریستی در بغلان کشته شدند.<ref name=":6"
* [[عصمت الله محبت]]: نماینده مردم لغمان که در یک حمله تروریستی درگذشت.<ref name=":6"
* [[عبیدالله بارکزی]]: نماینده مردم [[ولایت اروزگان]] که در حمله افراد ناشناس در ۳ حمل/فرودین ۱۳۹۸ به ضرب گلوله در [[قندهار]] کشته شد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=یک نماینده مجلس افغانستان کشته شد|نشانی=http://www.bbc.com/persian/afghanistan-47678015|تاریخ=2019-03-23|تاریخ بازبینی=2019-03-23|زبان=en-GB}}</ref>
| |||