نبردهای ایران و انگلستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن {{ادغام به}} (توینکل)
مقاله همسان نبردهای ایران و انگلیس در اینجا ادغام شد. مقاله مذکور به اینجا تغییرمسیر یافته است.
خط ۱:
{{ادغام به|نبردهای ایران و انگلیس|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۹}}
{{ترجمه-نیاز|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۲}}
{{تمیزکاری}}
{{ویکی‌سازی}}
 
{{جعبه جنگ
| جنگ = جنگ‌های انگلستان و ایران
| قسمتی‌از =
| تصویر = [[پرونده:kooshab.jpg|275px]]
| زیرنویس = حمله نیروهای انگلیسی-هندی در جریان [[جنگ خوشاب]]
| زمان = [[۱۸۵۶ (میلادی)]] - [[۱۸۵۷ (میلادی)]]
| مکان = جنوب ایران - غرب افغانستان
| مختصات =
| علت =
| قلمرو =
| نتیجه = پیروزی انگلستان - عقب نشینیعقب‌نشینی نیروهای ایرانی از هرات
| جنگنده۱ = {{flagicon|United Kingdom}} [[امپراتوری بریتانیا]]
* {{flagicon image|Flag of the British East India Company (1801).svg}} [[کمپانی هند شرقی بریتانیا]]
سطر ۲۱ ⟵ ۱۷:
| فرمانده۱ = {{flagicon|United Kingdom}} [[سر جیمز اوترام]]
| فرمانده۲ = [[پرونده:Flag of Agha Mohammad Khan.svg|23px]] [[ناصرالدین‌شاه قاجار]]|
| قوای۱ =
| قوای۲ =
| خسارات۱ =
| خسارات۲ =
| خسارات۳ =
| یادداشت =}}
'''جنگ‌های انگلستان و ایران''' بین [[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند|انگلستان]] و [[ایران]] دراولین اوایلبار سلطنتدر [[ناصرالدینقرن شاهنوزده قاجار]]میلادی، رخ داد. این جنگ‌ها کهگذشته از نوامبرانعقاد ۱۸۵۶پیمان‌های تاتحمیلی آوریلگوناگون ۱۸۵۷و (نزدیکاستعمارگرایانه، بهسه پنج ماه)بار به طول انجامید به جدایی رسمی هرات ازصورت ایرانمسلحانه منجرصورت شدگرفت.
 
== اولین نبرد ==
سپاهیان ایران [[هرات]] را که حاکم آن با حمایت [[انگلستان|انگلیسی‌ها]] اعلام [[استقلال]] کرده بود [[محاصره]] کردند. اما به علت اشغال [[جزیره خارگ]] به وسیله [[نیروی دریایی]] [[انگلیس]] و [[اولتیماتوم]] آن کشور به ایران، سپاهیان ایران به محاصره هرات پایان دادند و این امر به‌تدریج مقدمات جدایی [[افغانستان]] را از ایران فراهم ساخت تا اینکه در سال ۱۲۷۳ [[هجری قمری|هـ. ق]] از ایران جدا شد.<ref>برگرفته از کتاب اطلاعات عمومی پیام {{شابک|978-964-8481-03-7}}</ref>
اولین نبرد در سال ۱۲۵۴ ه‍.ق (۱۸۳۸ میلادی) در زمان [[محمد شاه قاجار]] که سپاهیان ایران، [[هرات]] را محاصره کردند و با تهدید جدی انگلیس رو برو شدند. دراین جریان، انگلیس با اعزام پنج فروند کشتی جنگی به عنوان اعتراض، [[جزیره خارگ]] را اشغال کرد.
هرات بخشی از ایران بود [[جیمز اوترام]] طی اولتیماتومی از ایران خواست که از هرات دست بکشد.
سپاه ایران به ناچار در ۱۸ جمادی الثانی ۱۲۵۴ ه‍.ق (۸ سپتامبر ۱۸۳۸ میلادی) بدون اخذ نتیجه‌ای از محاصره هرات دست برداشت و تمام شرایط انگلیس را پذیرفت.
انگلستان می‌خواست که افغانستان مستقل شود تا در دسترس روس‌ها و توسط پادشاه قاجار قرار نگیرد. در این دوره روابط ایران و روسیه به صورت اتحاد بود. و این امر نگرانی بریتانیا را برانگیخت.
ضعف و بی‌تدبیری [[حاجی میرزا آقاسی]] و عدم آگاهی او از اوضاع آن روز در شکست ایران نقش عمده‌ای داشت.
 
== نبرد دوم ==
[[پرونده:Persia1808.JPG|بندانگشتی|چپ| ایران در سال ۱۸۰۸ در یک نقشه بریتانیایی. قبل از از دست دادن سرزمین‌هایی در شمال به روسیه از طریق [[عهدنامه گلستان]] در سال ۱۸۱۳ و [[هرات]] به بریتانیا از طریق [[معاهده پاریس]] در سال ۱۸۵۷]]
 
[[پرونده:Farouk Khan 1857 The Illustrated London News.jpg|بندانگشتی|چپ|تصویر [[ابوطالب غفاری]] در مطبوعات لندن در سال ۱۸۵۷]]
 
دیگر بار حمله بریتانیا در سال ۱۲۷۳ ه‍.ق (۱۸۵۶ میلادی) در اوایل [[ناصرالدین شاه قاجار]] رخ داد. سپاهیان ایران [[هرات]] را که حاکم آن با حمایت [[انگلستان|انگلیسی‌ها]] اعلام [[استقلال]] کرده بود [[محاصره]] کردند. اماایران، هرات را محاصره و فتح کرد، نیروهای انگلیسی بدین بهانه به علتجنوب اشغالایران حمله کرده [[جزیرهخارک]]، خارگ[[بوشهر]]، [[برازجان]]، [[خرمشهر]] و [[اهواز]] را اشغال کردند. به وسیله فشار [[نیروی دریایی]] [[انگلیس]] و [[اولتیماتوم]] آن کشور به ایران، سپاهیان ایران به محاصره هرات پایان دادند وکه سرانجام با عقد [[معاهده پاریس]] در مارس ۱۸۵۷ میلادی در [[پاریس]] صلح برقرار شد. این امر به‌تدریج مقدمات جدایی [[افغانستان]] را از ایران فراهم ساخت تا اینکه در سال ۱۲۷۳ [[هجری قمری|هـ. ق]] از ایران جدا شد.<ref>برگرفته از کتاب اطلاعات عمومی پیام {{شابک|978-964-8481-03-7}}</ref>
== روند جنگ‌ها ==
 
انگلستان که بعد از وقایع [[جنگ اول افغان و انگلیس]] مایل به جنگ در هرات نبود، تصمیم گرفت به جای آن در سواحل [[خلیج فارس]] با طرف ایران درگیر شده و آنان را از این طریق تحت فشار قرار دهد.<ref name="Sandes1">Sandes, E.W.C.(1948) ''The Indian Sappers & Miners'', pp 128.</ref>
در این زمان [[میرزا آقاخان نوری]] [[صدراعظم]] ناصرالدین شاه، سخت و بدون پرده‌پوشی از انگلیس حمایت می‌کرد و خود، دست‌نشانده و عامل انگلیس بود.
این جنگ‌ها که از نوامبر ۱۸۵۶ تا آوریل ۱۸۵۷ (نزدیک به پنج ماه) به طول انجامید به جدایی رسمی هرات از ایران منجر شد.
هرات بخشی از ایران بود [[جیمز اوترام]] طی اولتیماتومی از ایران خواست که از هرات دست بکشد.
انگلستان می‌خواست که افغانستان مستقل شود تا در دسترس روس‌ها و توسط پادشاه قاجار قرار نگیرد. در این دوره روابط ایران و روسیه به صورت اتحاد بود.بود؛ و این امر نگرانی بریتانیا را برانگیخت.
 
=== جنگ بوشهر ===
سطر ۴۵ ⟵ ۴۷:
=== جنگ خوشاب ===
{{اصلی|جنگ خوشاب}}
'''جنگ خوشاب''' نبردی است که در هشتم فوریه ۱۸۵۷ میلادی بین سپاه ایران به فرماندهی شجاع‌الملک، حاکم وقت ایالت فارس و سپاه بریتانیا به فرماندهی [[ژنرال اترام]] در چند کیلومتری [[برازجان]] در نزدیکی روستای خوشاب اتفاق افتاد انگلیسی‌ها و نیروهای هندی عقب نشینیعقب‌نشینی کردند و به بوشهر برگشتند ایران این جنگ را بزرگترین پیروزی با بریتانیا دانست اما انگلیسی‌ها همواره این جنگ را پیروزی خود و شکست نیروهای ایرانی می‌دانند. بر اساس گزارش‌های انگلیسی ایران در این جنگ هزار کشته و اسیر داده و انگلیسی‌ها و هندی‌ها ۱۹ کشته داده‌اند. این جنگ پس از [[جنگ هرات|واقعه هرات]] و با اشغال [[جزیره خارگ]] و [[بندر بوشهر]] در دسامبر ۱۸۵۶ رخ داد.
 
== نبرد سوم ==
سومین هجوم انگلیسی‌ها در سال ۱۳۳۳. ق برابر ۱۲۹۴. ش (۱۹۱۵. م) در جریان جنگ جهانی اول به جنوب ایران و بوشهر صورت گرفت که با مقاومت مجاهدین تنگستانی و دشتستاتی روبرو شد. در این جنگ که در سربست چغادک در ۱۰کیلومتری بوشهر اتفاق افتاد نیروهای ایرانی از سه دسته دشتستانی‌ها به فرماندهی غضنفرالسلطنه برازجانی که میانه دار سپاه بود و تنگستانی‌ها به فرماندهی زائر خضرخان که سمت چپ سپاه را در اختیار داشت و شیخ حسین چاهکوتاهی‌ها سمت راست سپاه در دست داشت تشکیل می‌گردیدند. جنگ به علت ضعف تسحیلاتی قوای ایرانی و حرکت زائر خضرخان بسمت اهرم بدون اطلاع سایر قوا بشکست انجامید. در این جنگ قوای دشتستانی و دشتی از خود ازخودگذشتگی‌های زیادی بنمایش گذاشتند، در این جنگ فرمانده قشون پیاده‌نظام سپاه دشتستان، محمداسماعیل بیگ خوشابی کشته شد و همین امر تأثیر بسزایی در کاهش روحیه جنگجویان دشتستانی گذاشت.
 
== پانویسمنابع ==
{{پانویس}}
* خالوحسین بردخونی، سید قاسم یاحسینی، بوشهر، اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان بوشهر، چاپ اول، ۱۳۷۲.
* جایگاه دشتستان در سرزمین ایران، سروش اتابک زاده
* دشتستان وغضنفرالسلطنه برازجانی، دکتر هیبت اله مالکی
* دلاوران دشتستان، اسماعیل شهرسبزی
* جنگ ایران و انگلیس، علیمراد فراشبندی
 
== Bibliography ==
سطر ۵۷ ⟵ ۶۷:
* Hunt, Capt. G. H. and George Townsend. 1858. ''Outram & Havelock's Persian Campaign''. London: G. Routledge & Co.
* Outram, Lieut. General Sir James. 1860. ''Lieut. -General Sir James Outram's Persian Campaign in 1857''. London: Smith, Elder and Co.
* Walpole, Sir Spencer. 1912. [http://books.google.com/books?vid=OCLC04612536&id=-8IBAAAAMAAJ&printsec=titlepage&dq=%22correspondence+respecting+relations+with+persia%22 ''A History of England from the Conclusion of the Great War in 1815''.] London: Longmans, Green, and Co. (vol. VI, pp. &nbsp;۲۶۶–۲۷۳)
 
== پیوند به بیرون ==
سطر ۶۹ ⟵ ۷۹:
* [[سفرنامه نویسان انگلیسی و ایران]]
* [[اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان]]
* [[ایران در جنگ جهانی اول]]
* [[جنبش جنوب ایران]]
* [[جنگ خوشاب]]
 
{{روابط ایران و بریتانیا}}
سطر ۷۸ ⟵ ۹۱:
[[رده:تاریخچه نظامی بریتانیا در سده ۱۹ (میلادی)]]
[[رده:تجاوزها به ایران]]
[[رده:جنبش جنوب ایران]]
[[رده:جنگ‌های افغانستان]]
[[رده:جنگ‌های ایران]]