|
|year_leader6 = ۱۳۸۹–۱۳۹۲
|
|title_deputy = [[Goryeo military regime|رهبر حکومت نظامی ]]
|deputy1 = [[Jeong Jung-bu]] (اولین)
|year_deputy1 = ۱۱۷۰–۱۱۷۱
{{تاریخ کره}}
[[پرونده:History of Korea-1374.png|437×599px|بندانگشتی|امپراتوریپادشاهی گوریو در ۱۳۷۴ میلادی]]
'''امپراتوریپادشاهی گوریو''' در سال ۹۱۸ م. پس از [[فروپاشی دولت|فروپاشی]] [[گوگوریو جدید|تائبونگ (گوگوریو جدید)]] به دست فرمانده [[تائجو از گوریو|وانگ گیون]] و بعد از سقوط سلسله [[بالهایی]] در بخش وسیعی از کره برپا شد. پایتخت این امپراتوریپادشاهی [[کائسونگ|گائی گیونگ]] نام داشت. آنها وارث [[گوگوریو]] بودند. دشمنان بزرگ گوریو قبایل [[دودمان جین (۱۲۳۴-۱۱۱۵)|جورچن]] ([[مردم جورجی]]) و امپراتوریپادشاهی [[دودمان لیائو|لیائو]] در چین و امپراتوری [[دودمان یوآن|یوآن]] بودند. امپراتوریپادشاهی گوریو سرانجام در سال ۱۳۹۲ م. به وسیله [[تائجو چوسان|ژنرال یی سونگ گی]]، مؤسس امپراتوریپادشاهی [[چوسان]] منقرض گردید.
== امپراتورانپادشاهی گوریو ==
[[تائجو از گوریو|تائجو]] وانگ گیون در سال ۹۱۸ م. با فتح چول وون، پایتخت امپراتوریپادشاهی تائبونگ سلسله گوریو را به یاد امپراتوریپادشاهی باستانی [[گوگوریو]] تأسیس نمود. پس از وی امپراتورانپادشاهان زیادی از نسل تائجو بر تخت گوریو تکیه زدند که یکی از معروفترین آنان یک [[امپراتریس چونچو]] بود. او توانست امپراتوریپادشاهی گوریو را به اوج قدرت و شوکت برساند. در دوره‌ای از فرمانروایی گوریو بازماندگان امپراتوریپادشاهی [[شیلا]] قدرت زیادی پیدا کرده بودند که به وسیله چونچو جلوی همه آنان گرفته شد.<ref>عابدی، فرزاد، ملت پرنده سه پا، نگاهی به تاریخ تحلیلی و سیاسی امپراتوری کره، ۱۳۸۹، همدان، نشر روز اندیش</ref>
این حکومت تحت نفوذ اشراف و اعیان ایالات مختلف که از اعقاب شیلا بودند، قرار گرفت. با این حال امپراتوریپادشاهی گوریئو تا سال ۱۲۳۱ میلادی، باقی‌ماند تا آنکه اقوام مغول، پس از [[حمله مغول به کره]] این کشور را تصرف کردند و به دنبال آن [[آئین کنفوسیوس|آئین کنفسیوس]] در کره رواج یافت. در سال ۱۳۵۶ میلادی، حکومت مغولان پایان یافت و حکومت گوریو دوباره برقرار گشت. پیروان دین کنفسیوس به دستگاه‌های دولتی راه یافتند و سرانجام در سال ۱۳۹۲، به ریاست ژنرال یی سونگ یی به حکومت گوریئو پایان دادند.
در بین سالهای ۹۹۴ تا ۹۹۸ امپراتوریپادشاهی گوریو در اوج قدرت بود در این دوره پادشاه گمجنگ جوان قدرت را دست داشت که در اصل مادرش ملکه چانچو حکومت می‌کرد وی قدرت ارتش را در دست داشت و توانست بخش زیادی از مناطق شمالی که به دست امپراتوریپادشاهی لیائو بود دوباره پس بگیرد. در این زمان مردی بنام کیم یانگ از شاهزاده‌های شیلا وارد دربار شد و بطور مخفی در صدد براندازی حکومت بود و چونچو این موضوع را فهمید و او را کشت.
== جنگ‌های بزرگ گوریو و لیائو ==
بزرگترین تهدید برای امپراتوریپادشاهی گوریو از جانب ترکان ختای بود که با عنوان لیائو در منطقه عظیمی از شمال چین حکومت می‌کردند. گوریو در بیشتر جنگ‌ها مقاومت می‌کرد ولی به علت قدرت بزرگ لیائو همواره با انعقاد قرارداد صلح از خطر [[فروپاشی دولت|فروپاشی]] فرار می‌کرد. تنها جنگی که به نفع گوریو تمام شد به رهبری [[گنگ جو]] و گنگ گامچان بود که توانستند بسیاری از نیروهای لیائو را شکست دهند. در این زمان امپراتوریپادشاهی [[سونگ]] در چین متحد گوریو در جنگ‌ها بود ولی قبایل جورچن همواره مشکل ساز بودند و شورش می‌کردند.
== فهرست پادشاهان گوریو ==
{| class="wikitable table"
|-
! شماره!! نام امپراتورپادشاه !! دوره زندگانی (میلادی)!! نسبت با امپراتورهایپادشاهان قبلی!! دوره حکومت (میلادی)
|-
| ۱|| [[تائجو از گوریو|تائجو]]|| ۸۷۷–۹۴۳|| مؤسس سلسله گوریو|| ۹۱۸–۹۴۳
| ۲۷||[[چونگ سوک از گوریو|چونگ سوک اول]]|| ۱۲۹۴–۱۳۳۹|| پسر [[چونگ سون از گوریو|چونگ سون]]|| ۱۳۱۳–۱۳۳۰
|-
| ۲۸|| [[چونگ هیه از گوریو|چونگ هیه اول]]|| ۱۳۱۵–۱۳۴۴|| پسر [[چونگ سوک از گوریو|چونگ سوک اول]]<nowiki/>این امپراتورپادشاه که درسال ۱۳۳۰ به امپراتوریفرمانروایی رسیده بود سرانجام با کودتای که برادر زاده اش [[چونگ سوک دوم از گوریو|چونگ سوک دوم]] علیه وی برپا کرد از امپراتوریپادشاهی عزل و تبعید شد و دو سال پس از تبعید نیز مرد.|| ۱۳۳۰–۱۳۳۲
|-
| ۲۷||[[چونگ سوک دوم از گوریو|چونگ سوک دوم]]|| ۱۲۹۴–۱۳۳۹|| پسر [[چونگ سون از گوریو|چونگ سون]] این پادشاه به واسطه انتقام جویی [[چونگ هیه دوم از گوریو|چونگ هیه دوم]] که با سلسله [[سلسله یوآن|یوآن]] برای عزل [[چونگ سوک دوم از گوریو|چونگ سوک دوم]] از پادشاهی همدست شده بود در سال ۱۳۳۹ در جنگی به فرماندهی [[چونگ هیه دوم از گوریو|چونگ هیه دوم]] (امپراتورپادشاه جیندوک) برای گرفتن پادشاهی از وی درگرفت به واسطه تیری کشته شد.|| ۱۳۳۲–۱۳۳۹
|-
| ۲۸||[[چونگ هیه دوم از گوریو|چونگ هیه دوم]] (امپراتورپادشاه جیندوک)|| ۱۳۱۵–۱۳۴۴|| پسر [[چونگ سوک از گوریو|چونگ سوک اول]]|| ۱۳۳۹–۱۳۴۴
|-
| ۲۹|| [[چونگ موک از گوریو|چونگ موک]]|| ۱۳۳۷–۱۳۴۸|| پسر [[چونگ هیه دوم از گوریو|چونگ هیه دوم]]|| ۱۳۴۴–۱۳۴۸
|-
| ۳۰|| [[چونگ جونگ از گوریو|چونگ جونگ]]|| ۱۳۳۸–۱۳۵۱|| پسر [[چونگ هیه دوم از گوریو|چونگ هیه دوم]] توسط [[دویگسونگ دوئگیچول]] از حکومت عزل و تبعید و سپس توسط [[دویگسونگ دوئگیچول]] به واسطه زهری مسموم شد. این پادشاه تا حدی برای احیای دوباره [[گوریو]] تلاش کرد اما موفق نشد. درقسمتی از سریال [[سرنوشت (مجموعه تلویزیونی)|سرنوشت]] لحظه مسموم شدن و مرگ این پادشاه توسط [[دویگسونگ دوئگیچول]] را نشان داده استداده‌است.|| ۱۳۴۸–۱۳۵۱
|-
| ۳۱|| [[گنگ‌مین گوریو|گونگمین]]|| ۱۳۳۰–۱۳۷۴|| پسر [[چونگ سوک از گوریو|چونگ سوک اول]] که از کودکی در [[سلسله یوآن|یوآن]] بزرگ شده بود.|| ۱۳۵۱–۱۳۷۴
| 