گرامن اف-۱۴ تامکت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Kaviani.2548 (بحث | مشارکتها) در دست ترجمه |
|||
خط ۶۶:
بسیاری از ناظران غربی ناتوانی ایران از جلوگیری از تجاوز [[میگ-۲۵]]های شوروی به خاک ایران را عامل اصلی خرید هواپیمای اف-۱۴ تامکت می‌دانند؛ ولی واقعیت اندکی متفاوت است. از اواخر دههٔ ۱۹۵۰ میلادی [[نیروی هوایی شاهنشاهی ایران]] با همکاری [[نیروی هوایی آمریکا]] پروازهای فوق محرمانه‌ای را بر فراز خاک شوروی انجام می‌دهد. در آغاز هواپیماهای سبک (حتی ترابری) برای این منظور به کار می‌رفت و چند فروند آن‌ها به وسیلهٔ جنگنده‌های شوروی سرنگون شدند. پس از تحویل نخستین سفارش [[اف-۴ فانتوم۲]] که نوع [[عملیات شناسایی|شناسایی]] هم جزء سفارش‌ها بود، این عملیات تشدید شد.<ref name="Combat 2004, pp. 6-7">'''Iranian F-14 Tomcat Units in Combat''' by Tom Cooper & Farzad Bishop, 2004, Oxford: Osprey Publishing, pp. 6-7</ref>
شوروی‌ها نگران قدرت تسلیحاتی ایران بودند و مأموریت‌های شناسایی خود را بر روی ایران انجام می‌دادند. هواپیماهای رهگیر نیروی هوایی شاهنشاهی به ویژه هواپیماهای اف-۴ فانتوم ۲ بارها سعی کردند تا میگ-۲۵هایی که وارد خاک ایران می‌شدند را رهگیری کنند ولی موفق نمی‌شدند. شاه علاقه‌ای به رویارویی مستقیم با شوروی نداشت و هنگامی که تجاوز مرزی از سوی هر دو طرف شدت گرفت شاه پیشنهاد داد که اگر شوروی‌ها تجاوز هوایی خود را متوقف کنند نیروی هوایی ایران و آمریکا نیز ورود به حریم هوایی شوروی را متوقف سازند. این پیشنهاد بارها و بارها تکرار شد و هر بار رد شد؛ بنابراین شاه به نیروی هوایی دستور داد که در ازاء هر تجاوز هوایی [[فاکسبت]]های شوروی دو یا چند مأموریت بر فراز خاک شوروی به عنوان مقابله به مثل انجام شود، ولی برای این منظور سلاحی نیرومندتر از اف-۴ فانتوم ۲ ایران مورد نیاز بود تا جلوی تجاوز شوروی‌ها را بگیرد. در خلال این
در تابستان ۱۹۷۲ نامه‌ای از سوی محمدرضا پهلوی شاه وقت به پنتاگون فرستاده شد. در این نامه قصد شاه از بازدید از ایالات متحده آمریکا به منظور گفتگو دربارهٔ هواپیمای رهگیری بود که قرار بود در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا به خدمت گرفته شود. در این نامه برنامه‌ریزی او برای تماشای نمایش هوایی این نوع جنگنده‌ها به قصد الگوگیری برای شاخهٔ مورد علاقهٔ او در نیروهای مسلح یعنی نیروی هوایی قید شده بود. علاقهٔ اصلی شاه به هواپیمای اف-چهارده بود.
نشنال اینترست می‌نویسد:<ref name="Combat 2004, pp. 6-7"/><ref>[https://nationalinterest.org/blog/buzz/how-iran-taking-ancient-f-14-tomcats-and-making-them-better-74896]</ref> کارشناسان آمریکایی شاه ایران را در زمینهٔ انتخاب هواپیما بدسلیقه می‌دانستند. روزی یک از مقامات آمریکایی درمورد شاه ایران به همکارانش گفت: “He’ll buy anything that flies” به معنای اینکه "او هرچه را که پرواز کند، می‌خرد!" این شرایط پابرجا بود، تا زمانیکه [[میگ ۲۵|میگهای ۲۵]] شوروی در ارتفاع ۶۰هزار پایی با سرعت ۳ ماخ در آسمان ایران پرواز می‌کردند و [[نورثروپ اف-۵|اف ۵ تایگر]] و [[اف ۴ فانتوم]] یارای مقابله با آن هواپیمای پیشرفته را نداشتند. دولت [[ریچارد نیکسون]] تمایل زیادی به فروختن هواپیمای پیشرفته به ایران داشت تا [[موازنه قدرت (روابط بین‌الملل)|موازنهٔ قدرت]] با شوروی را دوباره برقرار کند؛ بنابراین در سال ۱۹۷۲ [[ریچارد نیکسون]] و [[هنری کسینجر]] شخصاً به ایران سفر کردند و یک برگهٔ سفید به شاه دادند تا هر جنگ‌افزاری که شاه توان پرداخت هزینه‌اش را دارد، در آن برگه بنویسد. اینگونه بود که ایران در کنار آمریکا به برترین و پیچیده‌ترین جنگندهٔ رهگیر تاریخ دست پیدا کرد که با رادار برد بلند و موشکهای ایم-۵۴ فونیکس مجهز بود. منصفانه است که بگوییم سیاستگذاران آمریکایی، بلافاصله از دادن اف-۱۴ به ایران پشیمان شدند. با انقلاب ۵۷ و ظهور تندرویان اسلامگرا، ایران به دشمن آمریکا تبدیل شد و فناوری به‌کار رفته در اف-۱۴ به خطر افتاد. حالا آمریکا دشمنی داشت که دارای 79 جنگنده رهگیر ترسناک بود. حالا 50 سال پس از آن معامله و پس از گذشت 8 سال جنگ ایران با عراق، مهندیان ایرانی توانسته‌اند بدون وابستگی به آمریکا، این جنگنده را عملیاتی نگهدارند. آمریکا همه‌ی تامکت‌های خود را در سال 2006 بازنشسته کرد و امروز ایران درحالی تنها کاربر این جنگنده است که اف-14 در زمره‌ی بهترین هواپیماهای جنگنده در خاورمیانه محسوب می‌شود. اف-14 تامکت درواقع محصول یک شکست بود. در دهه 60 میلادی، پنتاگون امیدوار بود که همه‌ی هواپیماهای جنگنده خود را با یک محصول کامل جایگزین کند. بنابراین هواپیمای اف-111 که سرشار از فناوری‌های نوین بود معرفی شد که یک بعنوان یک بمب‌افکن دوربرد بسیار خوب از آب درآمد. ولی اف-111 برای نیروی دریایی یک فاجعه بود و قدرت کمی داشت؛ بطوریکه از 3 پیش‌نمونه‌ی ساخته شده از اف-111 سه فروند سقوط کردند. سرانجام شاه تعداد 80 تامکت و 284 موشک فونیکس به ارزش 2 میلیارد دلار سفارش داد که همین اقلام در جنگ ایران و عراق مانع شکست خوردن ایران شدند. مشکل اینجا بود که دولت ایالات متحده امریکا، انتقال هواپیماهای اف-14 تامکت از آمریکا به ایران را دست کم گرفته بود و این انتقال سخت‌ترین کار ممکن برای خلبانان نیروی هوایی امریکا بود. مشکل دیگر آنجا بود که تامکت برای نیروی دریایی امریکا ساخته شده بود و خلبانان نیروی هوایی توانایی خلبانی آن را نداشتند و تنها خلبانان نیروی دریایی امریکا از تجربه‌ی کافی برای هدایت این هواپیما برخوردار بودند. خلبانان نیروی دریایی امریکا، از پایگاه [[لانگ آیلند]] ....
این ملاقات آغاز یک معاملهٔ مناقشه‌برانگیز بود که منجر به استقرار مدرن‌ترین هواپیمای جنگنده‌ای می‌شد که آمریکا به یکی از متحدانش فروخته بود. این برای نخستین بار بود که آمریکایی‌ها موافقت کرده بودند یک چنین جنگنده پیشرفته و استراتژیک را به یک مشتری خارجی بفروشند. از سوی دیگر این اقدام برای ایران یک اقدام جسورانه بود. زیرا هنوز در حال تجربه‌اندوزی در زمینهٔ سیستم‌های با تکنولوژی مدرن و تأسیسات لازم برای عملیاتی کردن آن‌ها بود.<ref name="Combat 2004, pp. 6-7"
همچنین فروش این هواپیما از سوی آمریکا به یک کشور دیگر به این معنای بود که کل پروژهٔ اف-۱۴ به وسیلهٔ ایران نجات پیدا می‌کرد. زیرا ایران موافقت کرده بود که کل هزینه تحقیقات و تمام هزینه راه اندازی خط تولید هواپیما که شرکت [[گرومن]] احتیاج دارد برای تولید هواپیما پرداخت کند.<ref name="Combat 2004, pp. 6-7"
به گفته تیمسار سپهبد عبدالله آذر برزین، جانشین فرماندهی نیروی هوایی شاهنشاهی، خرید اف-۱۴ علی‌رغم مخالفت فنی نیروی هوایی انجام گرفته در حالی که با همان مقدار بودجه می‌شد تعداد ۲۸۰ فروند اف-۱۵ خرید که مزایای بیشتری (عدم نیاز به پرسنل خارجی افزایش بیشتر قدرت نیروی هوایی، برخلاف اف-۱۴ که فقط رهگیر است اف-۱۵ رهگیر و بمب افکن است) داشت. آذر برزین ادعا می‌کند خرید اف-۱۴ اشتباه بوده و شاید دلیل خرید نجات شرکت تولیدکننده بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=msadd.com|نام=MSADD CMS -|کد زبان=fa|وبگاه=www.dehbashi.com|نشانی=http://www.dehbashi.com/?action=oral-history-single&oid=11&lang=fa|عنوان=صفحه اصلی {{!}} حسین دهباشی|بازبینی=2018-11-26}}</ref>
| |||