آپولون: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح املا، ابرابزار
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح
خط ۱۸:
| در تروا = فرزندش اسقلبیوس محافظ شهر تروا بود.
}}
'''آپولون'''، از مهم‌ترین خدایان [[المپ]] نشین‌نشین است. پدر آن [[زئوس]] و مادرش [[لتو]] از الهه‌های المپ بود. آپولون در جزیره دلوس به دنیا آمده استآمده‌است. او را از خدایان آسیایی دانسته‌اند که اصلاً از آسیای صغیر یا از عربستان به یونان رفته ولی اصولاً یک خدای آریایی هم نیست اما یونانیان به قدری آن را با خیال آمیخته‌اند به یکی از مهم‌ترین خدایان المپ تبدیل شده استشده‌است. او در اصل خدای نور و روشنایی بوده به همین دلیل به او فبوس میگفتن همچنین خدای آبادانی و ساختمان سازی و سیمین کمان و خدای غیب گویی بوده استبوده‌است اما مهم‌ترین از همه او خدای موسیقی و هنر بود و شهرت او به دلیل همین است. او عاشقانه‌های زیادی داشته که عمدتاً با پایانی تلخ تمام می‌شود. گفته شده او از بدو تولد دشمنان زیادی داشته از جمله [[تی تیوس]]که
'''آپولون'''
آپولون از مهم‌ترین خدایان [[المپ]] نشین است. پدر آن [[زئوس]] و مادرش [[لتو]] از الهه‌های المپ بود. آپولون در جزیره دلوس به دنیا آمده است. او را از خدایان آسیایی دانسته‌اند که اصلاً از آسیای صغیر یا از عربستان به یونان رفته ولی اصولاً یک خدای آریایی هم نیست اما یونانیان به قدری آن را با خیال آمیخته‌اند به یکی از مهم‌ترین خدایان المپ تبدیل شده است. او در اصل خدای نور و روشنایی بوده به همین دلیل به او فبوس میگفتن همچنین خدای آبادانی و ساختمان سازی و سیمین کمان و خدای غیب گویی بوده است اما مهم‌ترین از همه او خدای موسیقی و هنر بود و شهرت او به دلیل همین است. او عاشقانه‌های زیادی داشته که عمدتاً با پایانی تلخ تمام می‌شود. گفته شده او از بدو تولد دشمنان زیادی داشته از جمله [[تی تیوس]]که
از دشمنان شماره یک او پی تون بوده.
 
سطر ۲۶ ⟵ ۲۵:
لتو مادر آپولون که از الهه‌های المپ به‌شمار می‌رفت در هنگام حاملگی تمامی سرزمین‌ها را پشت سر گذاشت تا مکانی برای زایمان پیدا کند اما چون شدیداً مورد حسادت [[هرا]] بود هیچ‌یک از نقاط زمین حاضر نشدند او را پذیرا باشند زیرا از خشم هرا می‌ترسیدند.
لتو کوها و جزایر یونان و[[کرت]] را پشت سر گذاشت تا به رنه ایا Rhéneia رسید که مقابل [[دلس]] قرار گرفته بود.
لتو خشمگین از این بی‌مهری زمین و دریا به سوی دلوس روی آورد و آنطور که باز‌گوبازگو شده است،شده‌است، جزیره او را پذیرفت. الهه المپ در مقابل ثروت فراوانی که به او ارزانی داشت و حراست معبد خاص فرزندش آپولون را نیز به او واگذار کرد.
دلس تهدید شد که اگر لتو را بپذیرد از حیوانات مرجانی و فک‌های دریایی احاطه و سپس در اعماق آب‌های سیاه مدفون خواهد شد ولی جزیره پیمان خود را با لتو نشکست. ۹ روز و ۹ شب لتو رنج دردناکی را تحمل کرد و نخست هیچیکهیچ‌یک از الهگان المپ او را یاری نکردند زیرا هرا آنان را تهدید کرده بود اما بالاخره [[دیونه]] همسر دیگر زئوس (مادر آفرودیته) و[[رئا]]
و[[تمیس]] و[[آمفیتریت]] به یاری لتو آمدند. هرا برای اینکه [[ایلیتی]] الهه کمک به مادران به یاری لتو نشتابد بارانی از طلا به اطراف دلس بیافرید تا حوادث آن جزیره از دخترش ایلیتی مخفی بماند ولی [[ایریس]] از جانب خانواده المپ به سراغ ایلیتی رفت و او را آگاه ساخت. آخرین کس که به یاری لتو آمد [[آتنا]] بود که پیشنهاد کرد برای اینکه رضای خاطر هرا جلب شود تا لتو با آرامش فرزندان خود را به دنیا بیاورد به وسیله[[ایریس]] گردنبندی به طول ۹ [[ذراع]] که از طلا و کهربا ساخته شده بود به هرا هدیه داد و هرا آن را پذیرفت و به دخترش ایلیتی اجازه داد که بر بالین لتو حاضر شود. لتو در کنار درخت خرمایی که محکم در آغوش خود می‌فشرد نخست [[آرتمیس]] و سپس [[آپولون]] به دنیا آمد.<ref>{{پک|دکتر سعید فاطمی|۱۲۱۰|اساطیر یونان ورُم|ص=۳۳۴و۳۳۵و}}</ref>
 
== خانواده آپولون ==
[[آپولون]] از معروف‌ترین ارباب انواع یونان است.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۳۹}}</ref>آپولون پسر [[زئوس]] و [[لتو]] است و در جزیره کوچک دلوس به دنیا آمده.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان و روم|ص=۳۶}}</ref> او یکی از[[تیتان‌ها]] و برادر دوقلوی [[آرتمیس]] بوده‌است.
شاید از خدای خدایان گذشته فقط [[آرس]] خدای جنگ و [[آفرودیته]] الهه عشق و زیبایی از اون مشهور‌ترمشهورتر باشند. به همین جهت از روز اول خدای هنر و ذوق، قهرمان داستانها و افسانه‌های بیشمار قرار گرفت و منبع الهام آثار هنری در زمان قدیم و جدید شد. آپولون را یکی از خدایان آسیایی دانسته‌اند که اصلاً از آسیای صغیر یا از عربستان به یونان رفته استرفته‌است یا یکی از خدایان شمالی اروپا می‌دانند که کشتی رانان یونانی آیین پرستش آن را به یونان آورده‌اند؛ ولی به هر حال از لحاظ اصل و ریشه یک خدای یونانی نیست و اصولاً یک خدای آریایی هم نیست ولی یونانیان آنقدر آن را با خیال درآمیخته اند که به صورت اصلی‌ترین خدایان المپ درآمده است.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۳۹}}</ref>
آپولون برخلاف سایر بچه‌ها از شیر مادر تغذیه نکرد. زیرا[[تمیس]] محبوبه زئوس اکسیر خدایان را که نکتار نام دارد بر لب او نهاد و او را از خوردن شیر بی‌نیاز کرد.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۴۴}}</ref>طبق اسطورهِ آپولون [[هرا]] همسر رشک ورز زئوس پیتون را فرستاد تا مانع آن شود که لتو نوزادی به دنیا آورد پیتون افعی غول پیکری بود که از گل و لای بازمانده از طوفان بزرگ پدید آمده بود. لتو به جزیره دلوس گریخت، جایی که آرزو اجازه یافتن برای به دنیا آوردن کودکی که هرا مخالف آن بود را داشت. در این‌جا آرتمیس و آپولون بعد از مشقات نه روز زاده شدند. جزیره دلوس بخاطره آپولون تقدس یافت.<ref>{{پک|درو سیلور|۱۳۸۲|ک=ایزدان و ایزد بانوان یونانی |ص=۴۱ و ۴۲}}</ref>
 
== عاشقانه‌های او ==
خدایی مانند آپولو که هم زیبا بود و هم جوان طبعاً باید محبوب زنان نیز قرار گیرد، او ماجرای عاشقانه زیادی داشته استداشته‌است اما زنانی که مورد علاقه او بودنند در مقابل او پایداری و سرکشی می‌کردند و تقریباً در همه موارد ماجرای آنها به صورت غم‌انگیزی پایان یافت. ملیا پری دریا و کوریسیا پری دیگر و آکاکالیس نمیه الهه از معشوقگانی بودند که خود را آسان در اختیار او گذاشتند اما دافنه پری زیبای رودخانه ینه رام او نشد. عاقبت حوصله آپولون سر رفت و خواست به زور متوسل شود اما دافنه متوجه شد و گریخت. آپولون به دنبال او رفت ولی درست در آن لحظه که می‌خواست اورا در آغوش بکشد دخترک گائا الهه زمین که از قدیمی‌ترین خدای اساطیر یونان و از محترم‌ترین آنهاست بیاری خود طلبید و ناگهان زمین دهان بازکرد و او را در کام خود فرو برد و در جای او بوته عشق از زمین سبز شد که آپولون همیشه او را به یاد پری زیبایی که شکار نشده بود عزیز داشت. سیرن هم یک پری شکارچی بود. آپولون او را در حالی که می‌دید با شیری میجنگدمی‌جنگد بی‌اختیار مجذوب زیبایی آن شد. او را بر گردونه زرین خود نشاند و با خود به لیبی (آفریقا) برد و از او صاحب فرزندی به نام اریسته شد. نه تنها خدایان بلکه چندی از آدمی زادگان هم در مقابل او سرکشی کردند. یکی از آنها کاستالی بود. یکبار هم آپولون و [[هرمس]] دو رب النوع درجه اول المپ که برادرن ناتنی بودنند با هم عاشق دو دختر به نام آکاکالیس و کیون شدند. کیون یک پسر از آپولون و یک پسر از هرمس پیدا کرد و باغرور سبکسرانه آرتمیس دختر خدای خدایان را که حاضر به شوهر کردن و بچه دار شدن نبود مورد تمسخر قرار داد. آرتمیس خشمگین شد و با تیری قلب او را سوراخ کرد، آکاکالیس از آپولون صاحب دو پسر شد که از ترس پدرش آنها را به جنگل دور دستی برد و آپولون آنها را به دست گرگ‌ها سپرد. ماجرای عشق آپولون و کورونیس خیلی معروف و غم‌انگیز است. [[کورونیس]] دختر شاه لاپیتس بودو وقتی فهمید از آپولون باردار شده استشده‌است به ازدواج ایکیس مردی از اهالی آرکادی درآمد. اما کلاغی از طرف آپولون مأمور مراقبت کرونیس شده بود خبرچینی کرد وجریان نامشروع آن دو را به خدایان المپ گفت. آپولون از فرط خشم پر کلاغ را سیاه و کورونیس و ایکیس را به دست مرگ سپرد؛ و جسد را به خواهرش آرتمیس داد؛ و آرتمیس جسدها را در آتش نهاد. قبل از آنکه کرونیس بسوزد آپولون فرزند خود را از شکم او بیرون آورد که این فرزند همان اسکلپیوس است و رب النوع طبابت شد. او از تیریا صاحب پسری به نام ککتوس شد. گذشته از اینها آپولون چندین بار به پسران نیز عشق ورزیده. [[کوپاریوس]] را به درخت سرو تبدیل کرد. یکبار هم عاشق [[هیاسینتوس]] شد.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۵۱ و ۵۲ و ۵۳}}</ref>
 
== خداییِ بی شمار او ==
[[پرونده:Apollon Raon Versailles MV5921.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|آپولون خدای هنر و موسیقی]]
آپولون در اصل خدای نور و روشنایی بوده به همین دلیل او را فبوس Phoebusکه معنی درخشان می‌دهد می‌نامیدند.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۴۰}}</ref>
همر در اشعار خود به وجود آپولون چنین اشاره می‌کند:<ref>{{پک|جان بایر ناس|۱۳۴۵|ک=تاریخ جامع ادیان|ص=۸۱}}</ref>
{{نقل قول|در دلفی، آنجا
فوبیوس در وسط مراکز زمین و سراسر جهان
به اورنگ نشسته و به آهنگی جاودانه
هر آنچه را هست و خواهد بود پیش‌بینی می‌کند}}<ref>{{پک|جان بایر ناس|۱۳۴۵|ک=تاریخ جامع ادیان|ص=۸۱}}</ref>
 
در اسطوره‌های یونانی خورشید در آغاز خدای هلیوس (خورشید) بعداً به گردونه تبدیل که آپولون او را هدایت می‌کرد<ref>{{پک|ج. ف برلین|۱۳۸۶|ک=اسطورهای موازی|ص=۱۳}}</ref>
یعنی در آن هیچ سیاهی و تاریکی نیست.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان و روم|ص=۳۶}}</ref>
او را همچنین خدای میوه و کشتزارها می‌دانند که همه اینها وابسته به نور خورشید است.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۴۰}}</ref>
آپولون مظهره نیروی خورشید و ماه و سرود خوانی و هنر هم به‌شمار می‌رفته استمی‌رفته‌است.<ref>{{پک|دکتر سعید فاطمی |۱۲۱۰|ک=اساطیر یونان و رُم|ص=۳۳۷}}</ref>
او را خدای سیمین کمان هم می‌خوانند خدایی که تیرهایش را به جاهای بسیار دور پرتاب می‌کند.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان و روم|ص=۳۶}}</ref>
که نیزهای اوپدید آورنده طاعون بوده.
صفات آپولون با کمان او وابستگی مستقیم دارد .[[سوفو کل]]
او را خدای با ترکش زیبا و [[اری پید]] او را حامل کمان خدایی نامیده‌اند.<ref>{{پک|سعید فاطمی|۱۲۱۰|ک=اساطیر یونان و رُم|ص=۳۵۲}}</ref>
آپولون خدای غیب گویی هم بوده استبوده‌است. معابد او دارای غیبگویان معروفی به نام سیبیل بود. مردم برای کسب اطلاع از آینده و سئوال به آنها رجوع می‌کردند. یکی از غیب گویی‌های معروف کاهنه معبد او برای کرزوس پادشاه لیدی در مورد شکست او در برابر کوروش کبیر بود.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایا|ص=۴۰}}</ref>کاهنه پیشگویی معبد دلفی در این روایت‌ها پیتا pythiaنام دارد.
او درمان دهنده بود. نخستین خدایی که به انسان‌ها هنر درمان را آموخته استآموخته‌است.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان‌و روم|ص=۳۶}}</ref>
او را خدای شبانان دانسته وماموریت حفظ و حراست گوسفندان را داشت.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایا|ص=۴۱}}</ref>
در روایتی از آپولو به عنوان گرگ خدا هم یاد می‌کنند.
سطر ۶۴ ⟵ ۶۳:
او را خدای راستی و حقیقت نیز دانسته‌اند:
{{نقل قول|فئوبوس از سریر حقیقت خود/و از خانه خود در دل دنیا/با انسان‌ها سخن می‌گویی/به فرمان زئوس دروغ را در اینجا راهی نیست/وهیچ سایه ای که حقیقت را تیره کند/زئوس حرمت آپولو را با حقیقت‌های جاودانه/روشنی بخشیده‌است تا همگان با ایمان راسخ /به سخنان وی گوش فرا دهند.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان و روم|ص=۳۸}}</ref>ا}} اما مهم‌تر از همه آپولون خدای موسیقی بود و قسمت زیادی از شهرت او مربوط به همین جنبه است.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۸۳|ک=افسانه خدایان|ص=۴۱}}</ref>
گفته شده استشده‌است خدایان المپ نشین را با نواختن چنگ طلایی‌اش شادی می‌بخشیده استمی‌بخشیده‌است.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان و روم|ص=۳۷}}</ref>
آپولون با نیروی موسیقی خویش می‌توانسته همه را مطیع اراده خود و همه زنان زیبا را اسیر خود سازد.<ref>{{پک|شجاع الدین شفا|۱۳۷۶|ک=افسانه خدایان|ص=۴۱}}</ref>
 
سطر ۷۸ ⟵ ۷۷:
== دشمنان آپولون ==
نوشته‌اند که آپولون از بدو تولد دارای دشمنان سر سخت بوده حتی به هنگامی که لتو حامله بود دشمنانی داشت که می‌خواستند او و فرزندش را به هلاکت برسانند.
[[تی تیوس]] یکی از ژئانها بود که به لتو و بعد به دوقلوها، آپولون و آرتمیس حمله می‌کند. تی تیوس هنگامی که به لتو حمله کرد الهه المپ به دلف رفت اما بنابر قول پیندار آرتمیس بود که نیزه‌های خود ژئان متجاوز به مادرش را کشت اما آپولونیوس اه رُد معتقد است که آپولون این غول تجاوز کار را کشته استکشته‌است. [[هیژنینی]] بهنگام بحث در این باره می‌گوید زئوس آن را از پا دراورد.
در اکثر تواریخ مربوط به میتولوژی، [[پی تون]] را دشمن شماره یک آپولون دانسته‌اند. بعضی روایت‌های اساطیری گفته‌اند که آپولون آن اژدها یعنی پی‌تون را تنها ۴ روز بعد از تولد خود کشت. بدین معنی که آپولون به دلف رفت و اژدها را که فرزند زمین بود در کنار چشمه یا دخمه محراب آن معبد کشت. در بعضی روایت‌ها نقل شده استشده‌است آپولون در کنار محراب معبد دلف با دو اژدها رو به رو شده که یکی نر و دیگری ماده بوده ولی اژدهای آپولون ماده و بنام دلفین نامیده می‌شده استمی‌شده‌است. اژدهای دیگر که نر بود تیفون Typhon نامیده میشوده. [[پیر گیرمال]] دربارهٔ مبارزه آپولون با اژدهای دلف معتقد است که پی‌تون گاهی دلفینه خوانده می‌شد و چنان‌که اشارت رفت از طرف هرا مأموریت تعقیقب و کشتن لتو بود توسط آپولون کشته می‌شود. گریمال اضافه می‌کند که آپولون بعد از کشتن پی‌تون تششیع جنازه‌ای برای او برپا می‌کند و بازی‌های [[پی تیک]]pythiques را نیز به خاطره پیتون به وجود آورد و سه‌پایه ای در معبد دلف نصب نمود.<ref>{{پک|دکتر سعید فاطمی|سال|ک=اساطیر یونان و رُم|ص=۳۳۸}}</ref>
 
== علاقه‌های او ==
درخت غار مورد علاقه او بوده استبوده‌است و کلاغ و دلفین حیوان مورد علاقه او هستند.<ref>{{پک|ادیت همیلتون|۱۳۷۶|ک=سیری در اساطیر یونان و روم|ص=۳۶}}</ref>
 
== پانویس ==