زبان ازبکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش هایی که انجام داده شده است ربطی به دستور زبان ندارد
خنثی‌سازی ویرایش 27721495 از Changez36 (بحث) در فارسی معیار «ازبک» و «ازبکی» درست هستند
برچسب‌ها: خنثی‌سازی حذف منبع
خط ۴:
|nativename=''oʻzbekcha, oʻzbek tili, ўзбек тили, ўзбекча, ئوزبیچه، ئوزبیک تیلی''
|states= [[ازبکستان]]، [[افغانستان]]، [[تاجیکستان]]، [[قرقیزستان]]، [[قزاقستان]]، [[ترکمنستان]]، [[روسیه]]، [[چین]]
|ethnicity=[[اوزبیک‌هاازبک‌ها]]
|speakers = ۳۲ میلیون
|date = ۲۰۱۷
خط ۱۲:
|fam3=[[زبان‌های قارلقی|قارلقی]]<ref name="Newton2014">{{cite book|author=Scott Newton|title=Law and the Making of the Soviet World: The Red Demiurge|url=https://books.google.com/books?id=3JWLBQAAQBAJ&pg=PA232&dq=Chagatai+%22Old+Uzbek%22+official&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi8sMj0tO_KAhXI1R4KHe_2DEgQ6AEIIzAB#v=onepage&q=Chagatai%20%22Old%20Uzbek%22%20official&f=false|date=20 November 2014|publisher=Routledge|isbn=978-1-317-92978-9|pages=232–}}</ref>
|ancestor=[[زبان‌های ترکی میانه|ترکی میانه]]
|ancestor3=[[زبان جغتایی|جغتایی]]
|ancestor2=[[زبان خوارزمی|خوارزمی]]
|nation= {{UZB}}{{سخ}}
|ancestor3=[[زبان جغتایی|جغتایی]]
|nation= {{UZB}}{{سخ}}{{AFG}} (زبان رسمی در استان‌های شمالی)
|script=[[الفبای لاتین|لاتین]]، [[الفبای سیریلیک|سیریلیک]]، [[الفبای عربی|عربی]]
|iso1=uz
|iso2=uzb
|iso3=uzb
|lc1=uzn|ld1=[[زبان اوزبیکیازبکی شمالی|شمالی]]
|lc2=uzs|ld2=[[زبان اوزبیکیازبکی جنوبی|جنوبی]]
|lingua=44-AAB-da, db
|glotto=uzbe1247
سطر ۳۸ ⟵ ۳۷:
| mapcaption = آبی تیره = اکثریت؛ آبی روشن = اقلیت
}}
'''زبان اُوزبیکی''' ازبکی یکی از [[زبان‌های ترک‌تبار]] است. ازبکی [[زبان رسمی]] کشور [[ازبکستان]] است و حدود ۳۵۲۳ میلیون نفر گویش‌ور دارد. این زبان از شاخهٔ [[زبان‌های قارلقی|قارلوق]] [[زبان‌های ترکی]] است. اوزبیکیوام‌واژه‌هاییازبکی واژه‌هایی از [[عربی]]، [[روسی]] و [[فارسی]] دارد، گویش برخی از این واژه‌ها در زبان اوزبیکیازبکی نسبت به زبان فارسی، کمی تفاوت دارد ولی بسیاری از آن‌ها همانند کلمات فارسی به کار می‌رود. بیش‌تر کتاب‌های قدیمی و تاریخی [[ازبکستان]] نیز به [[زبان فارسی]] یا به '''زبان اوزبیکیازبکی''' با استفاده از [[الفبای عربی]] نگاشته شده که در کتاب‌خانه‌ها و موزه‌های این کشور به نمایش گذاشته شده‌است.<ref>http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&id=512</ref>
 
در [[کتاب‌خانه ابوریحان بیرونی]] در ازبکستان ۴۳ هزار نسخه خطی نگه‌داری می‌شود که ۳۹ هزار تای آن‌ها به [[زبان فارسی]] است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.persianacademy.ir/fa/Y190894.aspx |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۰ فوریه ۲۰۱۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180215024530/http://www.persianacademy.ir/fa/Y190894.aspx |archivedate=۱۵ فوریه ۲۰۱۸ |dead-url=yes }}</ref>
 
'''اوزبیکی''' یک اصطلاح نوظهور است و امروزه به جای اصطلاح '''ترکی''' در [[ازبکستان]] استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4025 |عنوان=تورفان (یا طُرفان) | ناشر =encyclopaediaislamica |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> تا سال ۱۹۰۴ به مانند سایر زبان‌های [[آسیای مرکزی]]، اوزیبکیازبکی نیز با الفبای عربی‌تُرکی نوشته می‌شد. از ۱۹۲۴ تا ۱۹۴۰ از[[الفبای لاتین]] استفاده شد و از ۱۹۴۰ تا ۲۰۰۲ نیز از [[الفبای کریل]] برای نگارش آن استفاده شد و از سال ۲۰۰۲ به بعد نیز دوباره [[الفبای لاتین]] مخصوصمخصوص‌ ازبکی مورد استفاده قرار گرفت.
اوزبیکی مورد استفاده قرار گرفت.
 
== تعداد گویشوران ==
تخمین‌ها از تعداد گویش‌وران این زبان بسیار اختلاف دارند. دانشنامه سوئدی Nationalencyklopedin تعداد گویش‌وران بومی را ۳۷۲۸ میلیون نفر تخمین زده‌است. منابع دیگر گویش‌وران ازبکی را به صورت زیر تخمین زده‌اند: ۳۲۲۲ میلیون نفر در ازبکستان، ۳٫۴۳ میلیون نفر در افغانستان، ۹۰۰ هزار نفر در تاجیکستان، ۸۰۰ هزار نفر در قرقیزستان، ۵۰۰ هزار نفر در قزاقستان، ۳۰۰ هزار نفر در ترکمنستان و ۳۰۰ هزار نفر در روسیه.
 
== خط نوشتاری ==