اهل حق: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
86Milad021 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{pp-semi-indef|small=yes}}
'''اهل حق''' یا '''یارسان'''<ref name="bbcahlehagh">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/11/111127_l95_ahlehagh_jia_vid.shtml|عنوان=نگاهی به آئین یارسان یا اهل حق | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۷ نوامبر ۲۰۱۱–۰۶ آذر ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی= ۴ اکتبر ۲۰۱۲}}</ref> آیینی است با مناسک [[عرفان]]ی که بطور عمده در [[مناطق کردنشین ایران|کردستان ایران]] و، مناطق [[مردم لک|لک نشین]] ایران[[استان ولرستان]]، عراق[[آذربایجان|مناطق ترک‌نشین ایران]] و [[کردستان عراق|عراق]] پیرو دارد. تاریخ دقیق شکل‌گیری این آیین مشخص نیست، ولی پیروان آن به ازلی و ابدی بودن آیین خود باور دارند. این دین در دوره‌های مختلف تاریخی مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است. اگرچه قدمت قدیمی‌ترین متون مذهبی اهل حق تا [[سده ۲|سدهٔ دوم هجری]] و قدمت برخی از نیایشگاه‌های آن به پیش از اسلام نیز می‌رسد، اما ساختار کنونی آن از [[سده ۷|سدهٔ هفتم هجری]] و توسط [[سلطان سهاک]] بنیان نهاده شده‌است که در اعتقادات پیروان یارسان بالاترین جایگاه را دارد.<ref>میرحسینی، زیبا. ۱۹۹۶، [http://www.zibamirhosseini.com/wp-content/uploads/2014/10/ZMH-Faith-Ritual-culture-among-AH.pdf ''اعتقادات، آیین‌ها و فرهنگ در میان اهل حق'']، در ''فرهنگ و هویت کُردی''، کرینبرک، فیلیپ، و آلیسون، کریستین، لندن، زد، ص ۱۳۴–۱۱۱.</ref>
 
اگرچه مجموعه‌ای از اعتقادات خاص در میان پیروان اهل حق مشترک است، اما بسته به اینکه سرسپردهٔ کدام یک از خاندان‌های ۱۱ گانه باشند، آداب و رسوم و باورهای متفاوتی در میان آن‌ها وجود دارد. اهل حق آمیخته‌ای از آموزه‌های ادیان مختلف دارد و آثاری از مذاهب مانوی و یهود و مسیحیت در مذهب آن‌ها به چشم می‌خورد.<ref>مردانی، محمد، سیری کوتاه در مرام اهل حق، ص ۳</ref>
خط ۳۰:
گروه دیگری از نویسندگان معتقدند گر چه اهل حق خود را مسلمان و شیعه می‌داند و مانند شیعیان به ائمه هدی اعتقاد دارند، ولی اساس مذهب آن‌ها صرفاً اسلامی نیست. بلکه مرام آن‌ها مجموعه‌ای است از عقاید و تعالیمی که تحت تأثیر افکار [[زرتشتی]]، [[مسیحی]]، [[دین مانوی|مانوی]] و [[یهودیت|کلیمی]] بوده‌است. آن‌ها نشانهٔ بارز تشیع در این مسلک را اعتقاد به وجود [[علی ابن ابی‌طالب]] می‌دانند، ولی معتقدند ایمان و اعتقاد پیروان اهل حق دربارهٔ [[علی ابن ابی‌طالب]] از حد متعارف خارج شده و به درجه غلو رسیده‌است.<ref>تحفه ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان، میرزا شکرالله سنندجی، با تصحیح حشمت‌الله طبیبی، ۱۳۶۶، مقدمه، ص چهل و یک</ref>
 
=== در سدهٔنوزدهمسدهٔ نوزدهم ===
بخش زیادی از کردهای ایران تا اواخر سدهٔ نوزدهم میلادی پیروی دین یارسان بودند. [[هنری بایندر]] سیاح فرانسوی که در اواخر قرن نوزدهم از [[استان کرمانشاه|کرمانشاه]] دیدن کرده‌است، در سفرنامهٔ خود با عنوان «''در کردستان، در بین‌النهرین و پرشیا''» که در سال ۱۸۸۷ به چاپ رسیده‌است دین غالب مردم را یارسان می‌داند. او در بازدید از شهر [[قصر شیرین]] می‌نویسد:
{{گفتاورد|....بیشتر کُردان ایران از [[یارسان|فرقۀ علی‌اللهی]] هستند. اگر آن‌ها را در انجام کارهایشان آزاد گذارند، آن‌ها هم در کار دیگران مداخله نمی‌کنند. حس احترام به عقیدۀ مذهبی دیگران در نزد ایشان بسیار زیاد است.<ref>بایندر،هنری. ''سفرنامۀ هنری بایندر: کردستان، بین‌النهرین و ایران''، ترجمۀ کرامت‌الله افسر، تهران: انتشارات فرهنگسرا (یساولی)، چاپ اول: ۱۳۷۰؛ ص ۳۸۲.</ref>}}