عملیات والفجر ۳: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: برعلیه⟸علیه، بصورت⟸به‌صورت، محصره⟸محاصره
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۴:
| تصویر =
| زیرنویس =
| زمان = ۷ مرداد ۱۳۶۲<br>{{سخ}}تا<br>{{سخ}}۲۰ مرداد ۱۳۶۲
| مکان = مهران، [[استان ایلام]]
| مختصات =
| علت = آزادسازی مهران
| قلمرو =
| نتیجه = تصرف دوباره مهران توسط ارتش عراق
| جنگنده۱ = {{flagcountry|Iraq|۱۹۶۳}}
| جنگنده۲ = {{flagcountry|Iran}}
خط ۲۱:
| یادداشت =
}}
'''عملیات والفجر ۳''' عملیات تهاجمی نیروهای مسلح ایران، علیه نیروهای [[ارتش عراق]]، در خلال [[جنگ ایران و عراق]] بود، که در مردادماه ۱۳۶۲ به مدت ۱۴ روز، به‌صورت نیمه‌گسترده، به فرماندهی مشترک [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] و [[نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران|نیروی زمینی ارتش]] انجام گرفت.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/news/82613540/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AAعملیات-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AC%D8%B13والفجر3-%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8Cفروپاشی-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9دفاع-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%D9%83استراتژیك-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82عراق-%D8%A8%D8%A710%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%83%D8%B4%D8%AA%D9%87با10هزاركشته-%D9%88%D8%B2%D8%AE%D9%85%DB%8Cوزخمی |عنوان= عملیات والفجر ۳؛ فروپاشی دفاع استراتژیک عراق با ۱۰ هزار كشتهکشته و زخمی | ناشر = [[ایرنا]] |تاریخ = ۷ مرداد ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی= }}</ref> در خلال این عملیات، شهر مهران ۲ بار میان نیروهای ایرانی و ارتش عراق، دست به دست شد و در نهایت، بار دیگر مهران به اشغال نیروهای عراقی درآمد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/the-“dawn-of-victory”-campaigns-to-the-“final-push”-part-three-of-three |عنوان=THE “DAWN OF VICTORY” CAMPAIGNS TO THE “FINAL PUSH”: PART THREE OF THREE | ناشر =Small Wars Journal |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== اهداف عملیات ==
خط ۲۷:
* ایجاد سهولت در برقراری ارتباط شهرهای [[دهلران]] به مهران و نیز [[ایلام]] به مهران.
* بازپس‌گیری ارتفاعات و عوارض زالوآب.
* آزادسازی ارتفاعات نمه کلان بو و قسمتی از ارتفاعات [[قلاویزان]].<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.mehrnews.com/amp/356181/ |عنوان=عملياتعملیات والفجر ۳؛ نبردی سخت در ارتفاعات | ناشر = [[خبرگزاری مهر]] |تاریخ = ۴ مرداد ۱۳۸۵ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== موقعیت منطقه ==
در منطقه [[دشت مهران]]، ۲ رشته ارتفاعات وجود دارد؛ در شمال، ارتفاعات زالوآب، کانی سخت و نمه کلان بو واقع است، که قسمت عمده آن در خاک ایران قرار دارد. در جنوب نیز ارتفاعات [[قلاویزان]] واقع است، که مرز ایران و عراق را مشخص می‌سازد. بین این ۲ ارتفاعات، [[دشت مهران]]، دشت ورمهراز و [[زرباطیه]] عراق قرار دارد. در قسمتی از ارتفاعات زالوآب و کانی سخت، مرز مشترک ایران و عراق است، در سمت شرق نمه کلان بو قرار دارد، که مهم‌ترین قله آن معروف به کله قندی؛ دارای ۳۶۳ متر ارتفاع است. تنگه کناپنجم نیز در امتداد جاده [[مهران]] به [[ایلام]] و در شمال‌شرقی مهران واقع است، که گلوگاه ورودی به دشت مهران، از طرف ایلام، محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://defamoghaddas.ir/fa/fight/%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2581%25D8%25AC%25D8%25B1-3 |عنوان=عملیات والفجر ۳ |ناشر=خبرگزاری دفاع مقدس |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190510205456/http://defamoghaddas.ir/fa/fight/%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AC%D8%B1-3 |archivedate=۱۰ مه ۲۰۱۹ |dead-url=yes }}</ref>
 
== استعداد نیروهای عراقی ==
خط ۴۰:
* گردان ۹ مکانیزه؛ تابع لشکر ۲ پیاده کوهستانی
* گردان ۷ تانک؛ تابع لشکر ۲ پیاده کوهستانی
* گردان‌های ۵۳، ۲۴۰ و ۶۳۹ توپخانه و آتشبار خمپاره ۱۲۰<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.farsnews.com/amp/13960625001633 |عنوان= اعلام آغاز عملیات «والفجر ۳» در مرز عراق و سوریه| ناشر = [[خبرگزاری فارس]] |تاریخ =۲۵ شهریور ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== استعداد نیروهای ایرانی ==
خط ۵۷:
** تیپ ۴۰ سراب
** تیپ ۸۴ خرم‌آباد (۲ گروهان پیاده و ۱ گروهان تانک)
** توپخانه ارتش (۹ آتشبار)<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.isna.ir/amp/97050703399/ |عنوان= عملیات «والفجر۳» در یک نگاه | ناشر =[[ایسنا]] |تاریخ =۷ مرداد ۱۳۹۷ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== طرح عملیات ==
با توجه به مختصات جغرافیایی منطقه، عملیات والفجر ۳ به ترتیب در ۳ محور زالوآب و نمه کلان بو، [[دشت مهران]] و [[قلاویزان]] طراحی شد. نیروهای مسلح ایران می‌بایست پس از تأمین اهداف عملیات، در شرق رودخانه کنجاپنجم مستقر شوند. در غیر این صورت، نیروهای ایرانی باید با احداث خاکریز، در پشت رودخانه، اقدام به پدافند می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.aviny.com/Occasion/enghelab_jang/defaemoghaddas/87/Amaliatha/Valfajr3/Sharh_natije.aspx |عنوان=عملیات والفجر ۳ | ناشر = وبگاه آوینی |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== نبرد ==
عملیات والفجر ۳ در ساعت ۱۱ شب ۷ مرداد ۱۳۶۲ با یورش نیروهای ایرانی، آغاز شد و در محور شمالی عملیات، ارتفاعات نمه کلان بو، بلافاصله توسط نیروهای ایرانی تصرف شد و ارتفاعات زالوآب نیز به محاصره آنها درآمد، ولی بخش اصلی که ارتفاعات کله‌قندی نام داشت، در کنترل نیروهای عراقی باقی ماند. در محور میانی (دشت مهران) نیروهای ایرانی پس از عبور از جاده مهران به ایلام، از پاسگاه دوراجی تا فرخ‌آباد را تصرف کردند. در محور جنوبی، نیروهای ایرانی فرصت لازم برای احداث خاکریز از قلاویزان به سمت فیروزآباد و از آن جا به فرخ‌آباد را به دست نیاوردند و در مرحله اول، اهداف این محور محقق نگردید. نیروهای ارتش عراق که در ارتفاعات زالوآب و کله قندی محاصره شده بودند، بمدت ۱۱ شبانه روز مقاومت کردند. در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۶۲ فرمانده [[لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله|لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله]] ([[محمد ابراهیم همت]]) با یک گردان وارد عمل شد و مقاوت نیروهای عراقی مستقر در ارتفاعات مذکور را در هم شکست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/05/08/2065480/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AFشهید-%D9%87%D9%85%D8%AAهمت-%D8%AF%D8%B1در-%D8%AC%D9%85%D8%B9جمع-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8%DA%86%DB%8Cتخریبچی-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86جوان-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AAعملیات-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AC%D8%B13والفجر3-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1تصویر/amp|عنوان= شهید همت در جمع تخریبچی‌های جوان عملیات والفجر۳ | ناشر =[[خبرگزاری تسنیم]] |تاریخ =۸ مرداد ۱۳۹۸ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== نتایج عملیات ==
خط ۷۵:
* انهدام ۲۰۰ دستگاه تانک و نفربر
* انهدام ۳۰۰ دستگاه خودرو سبک و سنگین
* انهدام ۴۰ انبار مهمات<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.hamshahrionline.ir/news/200559/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8Cآشنایی-%D8%A8%D8%A7با-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AAعملیات-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AC%D8%B1والفجر-%DB%B3۳ |عنوان=آشنایی با عملیات والفجر ۳ | ناشر =[[همشهری آنلاین]] |تاریخ =۱۹ بهمن ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* [[محسن رشید]]، ''گزارشی کوتاه/ مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x