بلاروس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 27976056 از Sahand mirzadeh (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
AliKojediNejad (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶:
پیش‌شماره تلفنی = +۳۷۵ |
|زیرنویس نقشه=بلاروس (سبز) {{سخ}} [[اروپا]] (خاکستری تیره)}}
'''بلاروس''' ([[زبان بلاروسی|بلاروسی]]: Беларусь، الفبای لاسینکا: Belaruś؛ {{به روسی|Белору́ссия}}، نام قدیمی ترقدیمی‌تر: Белору́ссия تلفظ: بِلُروسّییا)
یک [[کشور|سرزمین]] دور از دریا در اروپای خاوری است، که با کشورهای [[روسیه]]، [[اوکراین]]، [[لهستان]]، [[لیتوانی]]، و [[لتونی]] هم‌مرز است. پایتخت آن شهر [[مینسک]] است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، '''برست'''، [[هرودنا|گرودنو]]، [[هومیل|گومل]]، موگلیف و ویتبسک هستند.
 
در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هم‌اکنون تحت عنوان بلاروس شناخته می‌شود، بخشی از سرزمین‌های دیگر بود که از آن جمله می‌توان به [[دوک‌نشین پولاتسک]]، [[دوک‌نشین بزرگ لیتوانی]]، [[همسود لهستان-لیتوانی]] و [[امپراتوری روسیه]] اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری به‌طور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی [[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی]]، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، [[الکساندر لوکاشنکو]] رئیس‌جمهور این کشور بوده‌است. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام [[اتحادیه روسیه و بلاروس]] با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هسته‌ای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی [[اوکراین]] قرار داشت.
 
این جمهوری به‌طور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی [[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی]]، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد.
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان '''جمهوری بلاروس''' (به زبان بلاروسی: Рэспубліка Беларусь، زبان روسی: Республика Беларусь،''Respublika Belarus'') شناخته می‌شود، در حالی که نام کوتاه آن '''بلاروس''' است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی " را که با استفاده از بیان مستقیم روسی‌سازی آن بوده، کسر شأن می‌دانند. این نام به‌طور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه شده، که این نام به یک منطقه‌ای جداگانه اشاره دارد.
 
از سال ۱۹۹۴ تاکنون، [[الکساندر لوکاشنکو]] رئیس‌جمهور این کشور بوده‌است. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام [[اتحادیه روسیه و بلاروس]] با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هسته‌ای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی [[اوکراین]] قرار داشت.
 
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان '''جمهوری بلاروس''' (به زبان بلاروسی: Рэспубліка Беларусь، زبان روسی: Республика Беларусь،''Respublika Belarus'') شناخته می‌شود، در حالی که نام کوتاه آن '''بلاروس''' است. برخی کاربرد عبارت " «بلاروسی "» را که با استفاده از بیان مستقیم روسی‌سازی آن بوده، کسر شأنکسرشأن می‌دانند. این نام به‌طور نادرست به "«روسیه سفید"» ترجمه شده، که این نام به یک منطقه‌ای جداگانه اشاره دارد.
 
== تاریخچه نام ==
از لحاظ تاریخی، نام این کشور در زبان انگلیسی به " «[[روسیه سفید]] "» یا به نام تلفظ اصلی خودش ("بلا": سفید") اشاره شده‌است. اما این نام دقیقاً درست نیست؛ ترجمه درست آن عبارت است از:" [[روتنیای سفید]]" (ناحیه‌ای در اوکراین)؛ که این اقدام (نادرست) تا امروز در زبان‌های دیگر نیز تداوم یافته‌است.
 
نخستین کاربرد شناخته‌شده از کلمه "«روسیه سفید"» راجع به بلاروس در اواخر قرن شانزدهم از سوی فردی اروپایی به نام [[جرومی هورسی]] صورت گرفت. او این اصطلاح را برای تشریح امپراتوری [[ایوان چهارم|ایوان آزارنده]] به کار برد. طی قرن هفدهم، [[تزارهای روسی]] از عبارت "«روتنیای سفید"» استفاده کردند که تلاش می‌کردند میراث خود را از (سرزمین) [[مشترک‌المنافع لهستان–لیتوانی|همسود لهستان-لیتوانی]] بگیرند. پس از آن که این همسود فروپاشیده شد، سرزمین‌هایی که هم‌اکنون بلاروس را تشکیل می‌دهند به‌طور رسمی تحت عنوان " «بلاروس "» و" «بلاروسی "» نامیده شدند و این نام‌ها جایگزین نام‌های ممنوعه "«[[لیتوا]]"» و "«[[لیسوینی]]"» بودند و کاربرد آن شدند.<ref>[http://www.belarusguide.com/history1/belname.html Nomen?<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
تلفظ‌های '''بلوروسیه''' و '''بیلوروسیه''' نقل حروف نام این کشور بر اساس (تلفظ) [[زبان روسی|روسی]] است. بلاروس در روزهای امپراتوری روسیه "«بلوروسیه "» نامیده می‌شد و تزار روسیه معمولاً "«امپراتور کل روسروس‌ها ها- روسیه بزرگ، روسیه کوچک، و [[روسیه سفید|سفید]]"» خوانده می‌شد. این کار در سراسر دوران شوروی ادمه یافت، ضمن آن‌که نام رسمی این کشور نام [[بلاروسیه SSR|جمهوری سوسیالیست روسیه شوروی]] " برای خود انتخاب کرده بود. برخی از اهالی بلاروس با نام "«بلاروسیه "» مخالف هستند، زیرا این نام، در نظرشان روزهای تسلط حکومت روسیه و شوروی را تداعی می‌کند.<ref>[http://www.pravapis.org/art_belarusian_adjective.asp Pravapis.org - Belarus - adjectives "Belarusian" and "Belarusan" - correct form<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
در سال۲۰۰۲،سال ۲۰۰۲، یک بررسی اطلاعاتی از سوی وب‌سایتی<ref>[http://pravapis.org/ pravapis.org]</ref>
انجام گرفت تا ببینند کدام نسخه از این نام در اکثر وب سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از گوگل، وب سایت به جستجوی اصطلاحات گوناگون و عباراتی پرداخت که در آن کلمه "«بلاروس"» وجود داشت، و شکل رسمی کوتاه آن نام برای ۹۳٪ از وب سایت‌ها مورد استفاده قرار گرفته بود. تلفظهایتلفظ‌های "«بلاروسیه"»، " «بیلوروسیه "» و «بیلوروسیا "» در ۱٪ تا ۲٪ از موارد به کار رفته بود.<ref>[http://www.pravapis.org/art_belarus_name.asp Pravapis.org - Belarusian language - The 21 Names of Belarus<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
امروزه تعدادی از زبان‌ها هنوز از بلاروس به عنوان روسیه سفید نام می‌برند، همچون " «Weiβrussland "» در زبان [[زبان آلمانی|آلمانی]]، "«بیاض روسیه"» در زبان [[ترکی]] یا " «Λευκορωσία"» (لوکوروسیه) در [[زبان یونانی]].
 
== تاریخ ==
{{اصلی| تاریخ بلاروس}}
بین قرون ۶ششم و ۸هشتم ام،میلادی، آنچه که هم‌اکنون به نام بلاروس نامیده می‌شود تحت سکونت [[مردم اسلاو|اسلاوها]] قرار داشت، که هنوز هم بر آن کشور سیطره دارند. کم‌کم اسلاوهای قدیمی شرق شروع به برقراری ارتباط با ورنجیان‌ها نمودند و کشوری را تحت عنوان [[روسیه کییفی|روسیه]] تشکیل دادند، که عمدتاً نواحی اطراف [[پولوتسک]] نوین امروزی در بخش شمالی آن کشور در بر می‌گیرد. در قرن ۱۳ ام، این کشور به نحو ناهنجاری تحت تأثیر حمله [[امپراتوری مغول|مغولهامغول‌ها]] قرار گرفت، و نهایتاً بخش‌هایی از روسیه توسط [[دوک نشین]] بزرگ [[لیتوانی]] بلعیده (تصرف) شد. سرزمین‌های اصلی این دوک‌نشین شامل نواحی اطراف شهرهای کرناوه، تراکای، ویلنیوس، بودند، اما خود دوک‌نشین اغلب در حال نبرد بود و فتوحات مشهوری را علیه مغول‌ها در شرق، [[مردم ترکیه|ترکها]] در جنوب و [[سرداران تیوتونیک]] در غرب داشتند. تا قرن ۱۵ ام، دوک‌نشین بزرگ لیتوانی تا بخش عمده‌ای از اروپای باختری، از [[دریای بالتیک]] تا [[دریای سیاه]] گسترش یافت.
 
در ۲ فوریه ۱۳۸۶، دوک بزرگ لیتوانی، ولادسلاو دوم [[جاگییلو|جوگایلا]]، پادشاه لهستان شد، و دوک‌نشین بزرگ را با لهستان در یک اتحادیه شخصی تحت کنترل یک حکومت درآورد. این اتحادیه شخصی نهایتاً به ایجاد همسود لهستان-لیتوانی، یک کشور جدید در سال ۱۵۶۹، منجر گردید. اما، تا سال ۱۷۹۵، این کشور تقسیم شد و بر مبنای [[تقسیمات لهستان|تقسیمات همسود لهستان-لیتوانی]] از طریق الحاق روسیه امپراتوری، [[پروسیا]] و [[اتریش]] به هم پیوست. مناطق بلاروس تا زمان اشغال آن به وسیله آلمان طی جنگ جهانی اول به عنوان بخشی از قلمرو روسیه باقی‌ماند.
سطر ۱۶۵ ⟵ ۱۶۹:
بر اساس آمارهای دولتی در سال ۲۰۰۹ ۵۸٫۹٪ درصد به یک مذهب اعتقاد دارند و ۴۱٫۱٪ درصد بی‌دین هستند. بیشتر مذهبی‌ها به [[کلیسای ارتدوکس شرقی]] پایبند هستند و کلیسای کاتولیک نیز در نواحی غربی (۷ درصد کل جمعیت) پیروانی دارد. این کشور در گذشته از مهم‌ترین مراکز جمعیتی یهودیان اروپا بود و جمعیت یهودیان آن به ۱۰ درصد می‌رسید اما از میانه‌های قرن بیستم جمعیت آن‌ها به شدت کاهش یافته و اکنون اقلیت کوچک کمتر از یک درصدی را تشکیل می‌دهند.
 
نرخ مهاجرت به ازای هر هزار نفر در بلاروس برابر با ۳/۲+ است. بر طبق گزارش [[سازمان بین‌المللی]] مراقبت (از) کودکان، (در مقایسه با ۱۶۷ کشور) بلاروس دارای بالاترین نرخ در میان همه کشورهای اتحاد شوروی سابق می‌باشد. آن دارای رتبه ۱۶ برای نسبت شاخص مادران، رتبه ۱۴ برای نسبت شاخص زنان و رتبه ۲۰برای نسبت شاخص کودکان است. نزدیک‌ترین کشورها به آن در بین کشورهای اتحاد پیشین شوروی، استونی (رتبه ۱۸ برای رده زنان)، اوکراین (۲۶/۳۱/۲۱) و روسیه (۶۴/۳۴/۲۷) هستند.<ref name="ToolAutoGenRef1">{{یادکرد وب |url=http://www.savethechildren.org/publications/SOWM_2006_final.pdf |title=Oops! - Save the Children<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۱۵ ژوئن ۲۰۰۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080516175832/http://www.savethechildren.org/publications/SOWM_2006_final.pdf |archivedate=۱۶ مه ۲۰۰۸ |dead-url=yes }}</ref>
 
بزرگ‌ترین شهرهای بلاروس (جمعیت بر اساس هزار نفر، ۲۰۰۶):
سطر ۱۸۸ ⟵ ۱۹۲:
 
[[پرونده:1961 CPA 2524.jpg|بندانگشتی|تمبر پستی اتحاد شوروی در سال ۱۹۶۱، نشان دهنده آداب سنتی بلاروس]]
تاریخچه لباس سنتی بلاروس به زمان روسیه کییفی بر می‌گردد و در طول زمان تحت تأثیر فرهنگ‌های همسایه: لهستانی‌ها، لیتوانیایی‌ها، تویان‌ها، روس‌ها و دیگر [[کشورهای اروپایی]] قرار گرفته‌است. گذشته از ریشه‌های غالب روتنیایی (در اوکراین)، سبک آشپزی بلاروسی بسیار به لیتوانیایی نزدیک می‌باشد. برخی اوقات آن را تاحدودی نسبت به همسایگان بانفوذ خود از غنا و تأثیر کمتری برخوردار است. اما، در واقع این می‌تواند حاصل نبود کلی هویت ملی باشد که هنوز به عقب نگهداشتن کشور از توسعه ادامه داده و نیز سبب افت وجود سنت‌های آشپزی در ۱۰۰سال۱۰۰ سال گذشته شده‌است.
 
جنبه‌های خاص فرهنگ بلاروس به دلیل روسی شدن آن، در طول زمان از دست رفته‌است. رئیس‌جمهور لوکاشنکو قوانینی را عرضه نموده که ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی را وادار می‌نماید پیشرفت روزبه روز بلاروس را نمایش دهند، اما این اجرای این کار، تفاوتی ندارد به زبان بلاروسی باشد یا به زبان روسی. ایستگاه‌های رادیو و تلویزیونی مذکور، دولتی بوده، و توسط شرکت تلویزیونی-رادیویی دولتی کشور اداره می‌شود.
 
دولت روسیه بسیاری از جشنواره‌های فرهنگی سالانه را برگزار می‌نماید: "«بازار اسلاویانتسکی در ویتبسک"»، "«چشمه مینسک "»؛ "«همایش‌های تئاتری اسلاوونیک"»؛ "«جشنواره ملی دروگری"»؛ "«هنرها برای کودکان و جوانان "»؛ "«مسابقه هنرهای نمایشی گروه جوانان"»؛ "«مشاعره‌های نیزویژ "»؛ " «قصر صلح "»؛ و جشنواره ملی ترانه و شعر بلاروس. این وقایع اجرا کنندگان با استعداد بلاروسی را نمایش می‌دهد، اعم از این که در موسیقی، هنر، شعر، رقص یا تئاتر دارای ذوق باشند. در این جشنواره‌ها، جوایز گوناگونی تحت عنوان قهرمانان شوروی و بلاروسی به خاطر مهارت آن‌ها در موسیقی یا هنر اعطاء می‌شود. شماری از روزهای تعطیل در این کشور نظیر روز استقلال یا روز پیروزی جمعیت فراوانی را به خود جذب می‌کند و نمایش‌های متعددی همچون آتش بازی و رژه‌های نظامی در آن‌ها برگزار می‌شود. بیشتر این جشنواره‌ها در ویتبسک یا مینسک برپا می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.belarusembassy.org/belarus/culture.htm |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱۵ ژوئن ۲۰۰۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060210203549/http://www.belarusembassy.org/belarus/culture.htm |archivedate=۱۰ فوریه ۲۰۰۶ |dead-url=yes }}</ref>
 
بلاروس دارای چهار مکان میراث (فرهنگی) جهانی است، که دو تا از آن‌ها بین این کشور و کشورهای همسایه مشترک هستند. این چهار مورد عبارتنداز: مجموعه قصر صلح؛ قصر نیازویژ؛ بلووژسکایا پوشاچا (مشترک با لهستان)؛ طاق زمین پیمای استروو (که در آن با کشورهای استونی، فنلاند، لیتوانی، لتونی، نروژ، مولداوی، روسیه، سوئد و اوکراین سهیم می‌باشد)<ref>[http://whc.unesco.org/en/statesparties States Parties - UNESCO World Heritage Centre<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>