سلول بنیادی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بهتر
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷:
| Code = [[Terminologia Histologica|TH]] H2.00.01.0.00001
}}
'''سلول بنیادی''' یا '''یاخته بنیادی،بنیادی'''، [[یاخته|یاخته‌ای]] با توانایی تقسیم بالا است که هنوز تقسیم نشده‌اند. یاخته‌های حاصل از تقسیم بُن‌یاخته‌ها (از راه [[رشتمان|میتوز]]) یاخته بنیادی بیشتری می‌سازند و می‌توانند به انواع مختلف یاخته‌های دیگر [[دگرگونی یاخته|دگرگونی]] و [[تمایز]] یابند و ممکن است در مسیر تمایز، برخی مانند [[نورون|یاخته‌های عصبی]]، قابلیت [[تقسیم یاخته|تقسیم شدن]] را از دست بدهند. ''یاخته‌های بنیادی'' در [[جاندار|جانداران]] چند یاخته‌ای یافت می‌شوند. در [[پستانداران]] دو گونه گسترده از ''یاخته‌های بنیادی'' وجود دارد: [[یاخته بنیادی جنینی|یاخته‌های بنیادی جنینی]]، که از تو [[یاخته بنیادی بالغ|بنیادی بالغ]]، که در بافت‌های مختلف یافت می‌شوند. در موجودات بالغ، یاخته‌های بنیادی و [[نیایاخته]]‌ها به عنوان یک سیستم تعمیر برای بدن و بازسازی بافت‌های بالغ عمل می‌کنند. از بُن‌یاخته‌ها می‌توان در تولید یاخته‌ها و نهایتاً بافت‌های مختلف نیز استفاده کرد. امروزه استفاده از این یاخته‌ها جهت ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در حال گسترش است. یاخته‌های بنیادی را بر اساس میزان توانایی آن‌ها در تولید بافت‌های مختلف، به «همه(تمام) توان» (totipotent)، «پر توان» (pluripotent)، «چند توان» (multipotent) و «تک توان» (unipotent) تقسیم می‌کنند. فناوری یاخته‌های بنیادی علاوه بر استفاده از این یاخته‌ها جهت درمان بیماری‌ها و ترمیم و نوسازی بافت‌ها، در سالهای اخیر روی تولید این یاخته‌ها نیز متمرکز شده‌است. نوبل پزشکی سال ۲۰۱۲ به خاطر کشف روشی برای بازسازی یاخته‌های بنیادی از یاخته‌های تمایز یافته، مشترکاً به دکتر جان بی. گوردون (John B. Gurdon) و شینیا یاماناکا (Shinya Yamanaka) اعطا شد. منابع اصلی یاخته‌های بنیادی شامل: [[مغز استخوان]]، [[بند ناف]]، [[دهان و دندان|پالپ دندان]]، [[بافت چربی|بعضی بافت‌های چربی]] و جفت هستند.
 
== توانایی تمایز یاخته‌های بنیادی ==