شش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند بازدم به متن
شکوفا (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۹:
[[پرونده:Lungs diagram simple.svg|thumbnail|انگاره (طرح) شش انسان.]]
 
'''ریه'''، '''شُش''' یا '''جگر سفید''' مهم‌ترین [[عضو (کالبدشناسی)|اندام]] [[دستگاه تنفس]]ی در [[انسان]] و بسیاری از جانداران از جمله برخی از [[ماهی]]‌ها و [[حلزون]]‌ها است. در [[پستانداران]] و بیشتر [[مهره‌داران]]، دو شُش، نزدیک [[ستون مهره‌ها]] و در دو سوی [[قلب]] جای گرفته‌اند. کار آنها جداسازی [[اکسیژن]] از [[جو زمین|هوا]] و انتقال آن به [[دستگاه گردش خون]] است همچنین جداسازی [[کربن دی‌اکسید]]دی اکسید از جریان خون و دادن آن به هوا در یک فرایند تبادل گاز، از جمله دیگر کارهای شُش‌ها است. در هر گونهٔ جانوری ممکن است [[تنفس فیزیولوژیک|تنفس]] با کمک دستگاه [[ماهیچه]] ای دیگری صورت گیرد؛ پستانداران، [[خزندگان]] و [[پرندگان]] از ماهیچه‌های متفاوتی برای دم و بازدم استفاده می‌کنند. در [[چهاراندامان]] اولیه فرایند تنفس به صورت [[تنفس دهانی]] بود و هوا به کمک ماهیچه‌های حلقی درون بدن رانده می‌شد. این نوع دم و [[بازدم]] همچنان در میان [[دوزیستان]] دیده می‌شود. در انسان‌ها، ماهیچهٔ اصلی راندن هوا درون بدن، [[دیافراگم (کالبدشناسی)|دیافراگم]] است. همچنین شُش‌ها نیز جریان هوا را برقرار می‌کنند تا صحبت کردن و صدا درآوردن در انسان ممکن باشد.
 
انسان‌ها دو شُش دارند که در [[حفره سینه‌ای]] درون [[سینه]] جای دارند. شش سمت چپ به دلیل همسایگی با قلب و داشتن فضای کمتر، از شُش سمت راست قدری کوچکتر است. دو شُش با یکدیگر در مجموع ۱٫۳ کیلوگرم سنگینی دارند و البته شش راست سنگین تر است. شش‌ها بخشی از [[راه هوایی]] پایینی اند که آغاز آن در [[نای]] است و به شاخه‌های [[نایژه]] و [[نایژک]] می‌رسد که هوا را با [[دم (تنفس)|دَم]] و از مسیر [[راه هوایی]] به داخل می‌کشد. فرایند تبادل گاز در [[کیسه هوایی]] روی می‌دهد. دو شُش با هم، نزدیک به ۲۴۰۰ کیلومتر راه هوایی و ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون [[کیسه هوایی]] دارند. هر شُش در یک [[پرده جنب]] جای گرفته که اجازه می‌دهد دیواره‌های بیرونی و درونی در هنگام تنفس روی هم لیز بخورند بدون آنکه اصطکاک زیادی پدید آید. پرده جنب دارای دو لایه می‌باشد که از جنس [[بافت پیوندی]] است فضای آن را مایعی می‌پوشاند که فشار آن از فشار جو کمتر است در نتیجه حتی در هنگام بازدم عمیق نیز باعث بازماندن شش‌ها می‌شود.{{مدرک}} همچنین این پرده، شش‌ها را به بخش‌هایی به نام [[لوب]] تقسیم می‌کند. شش راست، سه لوب و شش چپ، دو لوب دارد. خود لوب‌ها به بخش‌های کوچکتر تقسیم می‌شوند.
خط ۳۷:
شش حالتی اسفنج گونه دارد به دلیل اینکه بیشتر آن را کیسه‌های هوایی فرا گرفته این کیسه‌ها به شش ساختاری اسفنج گونه می‌دهند. ششها قابلیت ارتجاعی دارند.
 
در شش‌ها [[گلبول‌های قرمز]] خون [[اکسیژن]] را دریافت می‌کنند و به سایر [[سلول]]‌های بدن می‌رسانند. ریه‌ها به شکل نیمه مخروطی هستند و قسمت‌های طرفی حفره سینه را پر می‌کنند. هرکدام از آن‌ها در داخل یکی از کیسه‌های جنب جای گرفته‌اند. قاعده ریه‌ها روی [[دیافراگم|پرده دیافراگم]] (عضله‌ای که حفره سینه و حفره شکم را از هم جدا می‌کند) قرار گرفته و قله ریه‌ها مجاور دنده اول است. ریه کودکان صورتی رنگ است ولی ریه بزرگسالان به علت ذرات خارجی مثل دود و غبار وارد شده از راهِ تنفس خاکستری رنگ می‌باشد.ریه راست از ۳ قطعه (لوب) و ریه چپ از ۲ قطعه (لوب) تشکیل شده‌است. ریه راست کوتاه و قطور، و ریه چپ باریک و بلند است. [[نایژک]]‌ها در ریه‌ها به گویچه‌های هوایی کوچکی به نام [[آلوئول]] ختم می‌شوند. آلوئول‌ها دارای [[مویرگ]]‌های فراوانی هستند و تعویض اکسیژن هوا با دی‌اکسید کربن خون داخل این حفره‌ها انجام می‌شود. به نام‌های ریه راست و چپ که هر ریه از دو یا سه [[لوب]] تشکیل شده‌است. [[هوا]] از طریق [[نای]] و [[نایژه]] وارد ریه می‌شود. خون از طریق [[شریانهای ریوی]] وارد شش شده و از طریق ورید ریوی خون اکسیژن دار خارج می‌شود.
 
ریه راست از ۳ قطعه (لوب) و ریه چپ از ۲ قطعه (لوب) تشکیل شده‌است. ریه راست کوتاه و قطور، و ریه چپ باریک و بلند است. [[نایژک]]‌ها در ریه‌ها به گویچه‌های هوایی کوچکی به نام [[آلوئول]] ختم می‌شوند. آلوئول‌ها دارای [[مویرگ]]‌های فراوانی هستند و تعویض اکسیژن هوا با دی‌اکسید کربن خون داخل این حفره‌ها انجام می‌شود. به نام‌های ریه راست و چپ که هر ریه از دو یا سه [[لوب]] تشکیل شده‌است. [[هوا]] از طریق [[نای]] و [[نایژه]] وارد ریه می‌شود. خون از طریق [[شریانهای ریوی]] وارد شش شده و از طریق ورید ریوی خون اکسیژن دار خارج می‌شود.
شش دارای ماهیچه نمی‌باشد بلکه این ماهیچه‌های قفسهی سینه است که شش را می‌پوشاند.
پرده دیافراید در کارکرد آن مؤثر است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/شش»