هلموت فن مولتکه (بزرگ‌تر): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +املا+مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:خانواده مولتکه
خط ۱۲:
| rank = [[پرونده:DR Generalfeldmarschall 1918.gif|40px]]
[[ژنرال فیلدمارشال|فیلدمارشال]]
| battles = [[جنگ دوم شلسویگ]]، {{سخ}}[[جنگ اتریش و پروس]]، {{سخ}}[[جنگ فرانسه و پروس]]
| spouse = ماریا برتا هلنا برت
| relations = [[هلموت فون مولتکه(جوانتر)]] به عنوان برادرزاده
خط ۳۱:
در سال ۱۸۳۵ بر اثر ارتقای درجه اش به سروان، مرخصی شش‌ماهه ای برای سفر به جنوب شرقی اروپا دریافت داشت. بعد از اقامتی کوتاه مدت در عثمانی [[سلطان محمود دوم]] از وی درخواست کرد که در مدرن سازی ارتش عثمانی به آنها کمک نموده و از سوی حکومت متبوعش در برلن، حکم نمایندگی تام‌الاختیار بگیرد. مولتکهٔ جوان پذیرفت و دو سال را در استانبول گذراند، ترکی را فرا گرفت، شهر استانبول و بغازهای [[بغاز بسفر|بسفر]] و [[داردانل]] را مورد مساحی و نقشه‌برداری قرار داد. مسافرت در طول والاشی (رومانی فعلی)، بلغارستان و روملیا (بخش اروپایی امپراتوری عثمانی) و بسیاری مسافرت‌های دیگر در هر دو سوی بغاز، از وقایع زمان اقامت رئیس آیندهٔ ستاد ارتش آلمان در امپراتوری اسلامی بودند.
[[پرونده:Hafiz and von Moltke at Nezib.jpg|بندانگشتی|248x248پیکسل|سروان مولتکه (چپ) در حال مشاوره دادن به ژنرال حافظ پاشای عثمانی در نبرد نزیب]]
در ۱۸۳۸ مولتکه به عنوان مشاور فرماندهی نیروهای عثمانی در آناتولی، منصوب شد، کسی که درگیر جنگ با [[محمدعلی پاشا]]<nowiki/>ی مصری بود. در طول تابستان، مولتکه شناسایی و نقشه‌برداری‌های بسیاری انجام داده و هزاران مایل در طول مأموریتش پیمود. وی سخت‌ترین بخش‌های رود فرات را پیموده و بسیاری از نقاط امپراتوری عثمانی را مورد مساحی و نقشه‌برداری قرار داد. در ۱۸۳۹ ارتش عثمانی به جنوب برای جنگ با مصریان رفت اما به محض رسیدن نیروهای مصری، ژنرال حافظ پاشا از گوش فرا دادنفرادادن به مشاورهٔ مولتکه خودداری کرد پس وی از سمتش به عنوان افسر ستاد استعفا نمود و مسئولیت توپخانه را بر عهده گرفت. در نبرد نِزیب در روز ۲۴ ژوئن ۱۸۳۹ ارتش عثمانی شکست خورد. با مشقت فراوان، مولتکه توانست راه بازگشت به سوی دریای سیاه و سپس استانبول را بپیماید. حامی اش سلطان محمود دوم حالا متوفی بود پس مولتکه پس از چهار سال قصد وطن کرد؛ در دسامبر ۱۸۳۹ با وضع سلامتی وخیمی به برلن بازگشت.
 
در آلمان وی نامه‌هایی با عنوان"نامه‌هایی درباب اوضاع و حوادث ترکیه؛ از ۱۸۳۵ تا ۱۸۳۹" را منتشر ساخت. این کتاب در آن زمان با استقبال روبرو شد. در بدو سال جدید با زن انگلیسی جوانی به نام ماریا برتا هلنا برت، دختر جان هایلیگر برت که با خواهر مولتکه به نام آگوستا فون مولتکه ازدواج نمود، وصلت کرد. هر چند ازدواجی سعادتمندانه بود اما فرزندی به بار نیاورد.
خط ۵۱:
 
== جنگ با دانمارک ==
وقتی جنگ دوم شلسویگ در فوریه ۱۸۶۴ آغاز شد، مولتکه با سپاهیانش اعزام نشد و در برلن ماند. ژنرال‌های پروسی نقشهٔ جنگی رئیس ستاد نابغه شاننابغه‌شان را بد اجرا کرده و در نتیجه ارتش دشمن توانست با گذر از تنگه آبی، به دژهای دیبول و فردریشیا در جزیره ای پناه ببرد. پروسی‌ها این دو دژ را تحت محاصره قرار دادند. دیبول شکست خورده و فردریشیا بدون تحمل تهاجمی تسلیم شد اما جنگ به پایان نرسید چرا که ارتش دانمارک در آلس و فونن هنوز موضع امنی داشت.
 
در پایان آوریل ۱۸۶۴ مولتکه به فرماندهی ستاد متفقین (پروس و شاهزاده نشین‌های آلمانی) برگزیده و به محل عملیات فرستاده شد. پس از آتش‌بس دوماهه، ارتش مشترک پروس و شاهزادگان آلمانی در ۲۹ ژوئن به جزیره آلس هجوم بردند. دانمارکی‌ها آلس را تخلیه نموده و بعد از مدتی کوتاه شرایط صلح دشمن را پذیرفتند. ابهت مولتکه در صحنه جنگ ورق را برگرداند{{Citation needed|date=April 2011}} و نفوذش بر پادشاه ویلهلم یکم، جایگاهی محکم در فرماندهی نیروهای مسلح برایش به وجود آورد. متعاقباً، وقتی در ۱۸۶۶ تنش با اتریش به حد انفجار رسید، بار دیگر نقشه‌های مولتکه تنظیم و عملی شدند.
خط ۶۰:
یکی از استراتژی‌های ممیزهٔ این نابغه نظامی، که در تمامی نقشه‌هایش برای جنگ با روسیه و فرانسه دیده می‌شدند، چیزی بود که استراتژی هجومی_دفاعی نامیده شد، یعنی مانور دادن ارتش برای قطع خطوط ارتباطی دشمن و سپس در هم کوباندن تلاش دشمن برای بازسازی این خطوط طی یک عملیات دفاعی.<ref name=":0"/>
 
مولتکه تاکتیک‌های ناپلئون را در نبرد باوتزن مورد مداقه و کنکاش قرار داده بود؛ زمانی که ناپلئون سپاهیان یکی از ژنرالهایش به نام [[میشل نی]] که از مسافتی دور می‌آمد، را به جای آنکه در نیروهایش ادغام نماید، در برابر جناحین دشمنان قرارش داد؛ مولتکه همچنین با مطالعهٔ نقشه متفقین در نبرد واترلو به نتیجهٔ مشابهی رسید.{{نشان|دو}} افزون بر اینها، وی افزود که [در قرن نوزدهم] بهبودیِ قدرتِ آتش، ریسکِ باز شدنِبازشدنِ خطوط دفاعیِ مدافع را کاهش داده‌است، در حالی که افزایش حجم ارتش‌ها، مانورهای محاصره ای را عملی تر نموده‌است.
[[پرونده:Parchim Moltke Denkmal.jpg|بندانگشتی|293x293پیکسل|پیکره مولتکه در زادگاهش پارشیم]]
همزمان با این‌ها، مولتکه راجع به شرایط پیاده‌روی و تدارکات یک ارتش نیز تحقیق کرد. فقط یک سپاه می‌تواند در یک روز از یک جاده گذرانده شود، گذراندن دو یا سه سپاه از همان جاده بدین معنی بود که سپاهیان دوم و سوم نمی‌توانند [بر خلاف سپاه اول] در خط مقدم قرار گیرند. چندین سپاه که نزدیک به یکدیگر در موضعی تنگ استقرار یافته باشند، نمی‌توانند برای بیش از یک یا دو روز تغذیه شوند. همین‌طور این نظامی نابغه بر این اعتقاد بود که جوهرهٔ استراتژی عصرش بر چیدمانِ صحیحِ سپاهیانِ منفصل از یکدیگر برای پیشروی، و سپس تمرکز مجدد آنان در زمان نبرد استوار بود. برای ایجاد ارتشی بزرگ و در عین حال قابل اداره، بایستی آنرا به ارتش‌ها یا سپاه‌های مجزایی بخش بخش نمود که هر یک تحت فرماندهی یک ژنرال که اختیار تام در تنظیمِ حرکات سپاهِ خودش را_البته در چارچوب اوامر فرماندهی کل قوا_دارد، قرار گیرند.
خط ۸۹:
موفقیت سال 1866 جایگاه این ژنرال را مستحکم ساخته بود برای همین وقتی در پنجم ژوئیه 1870 تنش با فرانسه بر سر ماجرای انتخاب شاهزاده اسپانیا به حد غیر قابل تحملی رسیده و فرمان بسیج نیروهای پروسی و ایالات جنوبی آلمان(که بر خلاف ایالات شمالی هنوز به پروس الحاق نگردیده بودند.م) صادر شد، طرح های مولتکه بدون اختلاف نظری مورد پذیرش و عملیاتی شدن قرار گرفتند. فرمان های مولتکه به عنوان رئیس ستاد ارتش به مثابه اوامر یک پادشاه اطاعت می شدند.
 
نقشه مولتکه این بود که تمامی ارتش را در جنوب ماینتس متمرکز سازد، این تنها بخش یا ناحیه ای بود که یک ارتش توانست تمامی مرز را ایمن سازد. اگر فرانک ها بیطرفی لوگزامبورگ و بلژیک را نادیده گرفته و به سمت کولونی(یا هر ناحیه دیگری در راین سفلی) پیشروی کردند، ارتش ژرمن ها میتوانست به آنها از جناحین شان ضربت وارد کند. از دیگر سو، خودِ رود راین نیز با دژ شهرهای کوبلنز، کولونی و وسل میتوانست مانعی جدی بر سر راه پیشروی فرانک ها باشد. برعکس اگر فرانسویان بکوشند از جنوب آلمان دست به تهاجم زنند_که باید هم چنین کنند_ یک پیشروی از سوی آلمان ها در قسمت بالایی راین میتواند ارتباطات آنها را قطع کند. مولتکه انتظار داشت که فرانسویان مجبور خواهند شد با راه آهن بخش بیشتری از نیروها را در نزدیکی متز و بخش کوچکتری را در استراسبورگ جمع آوری نمایند.
 
ارتش ژرمن ها به سه گروه تقسیم شده بود: اولین آنها با استعداد 60,000 نیرو تحت فرماندهی اشتاینمتز و دومی با استعداد 130,000 نیرو تحت هدایت پرنس فریدریش کارل فن پروس در اطراف هامبورگ و سومی تحت رهبری ولیعهد(بعدها با عنوان [[فریدریش سوم (امپراتور آلمان)]]) با ظرفیت 130,000 نیرو پایین تر از دو ارتش دیگر در لانداو مستقر میشد.
 
نقشه مولتکه وظایف این سه ارتش را بدین صورت تعیین نمود: ارتش اول که بالاتر از دو ارتش دیگر قرار دارد باید به سوی کرانه رود موز پیشروی کرده و متز را بگیرد در حالیکه ارتش های دوم و سوم باید به جلو بتازند؛ ارتش دوم به سوی پونته موسن( Pont-à-Mousson) و ارتش سوم هم به استراسبورگ میتاخت. اگر ارتش گل ها در برابر ارتش دوم ظاهر گشت، با حمله مستقیم این ارتش و حمله جناحی ارتش سوم یا اول(یا هردو) مواجه میشد؛ اگر هم ارتش دشمن در خط مابین سابورگ و لونوی( Lunéville)دیده شد، بازهم از دو جناح توسط ارتش های دوم و سوم مورد حمله قرار خواهد گرفت. نیت کلی این بود که نیروی اصلی ارتش فرانسه را با چنین نقشه ای مورد تهاجم قرار داده و آنرا مجبور به چرخش به سوی شمال نمایند و تماسش با پاریس را قطع کنند.
 
اما نقشه با وقایعی غیرمنتطره نیز مواجه شد. نبرد ورت(Battle of Wörth) زودتر از آنچه مولتکه انتظار داشت به وقوع پیوست و به هدفش که نابودی ارتش مارشال مک ماهون بود نرسید و تنها توانست آنرا با شکست دادن مجبور به عقب نشینی شتابزده به سوی شالون(Châlons) کند. هیچ یک از تصمیم های مولتکه به اندازۀاندازهٔ و به روشنیِ تصمیمش بر حمله به گراولوت(Gravelotte) بینش و هدف وی را روشن نساخت. دیگر استراتژیست ها میپنداشتند که در نبرد گراولوت پیروزی استراتژیک حاصل شده و دیگر نیازی به پیروزی تاکتیکی نیست و برای همین مولتکه را به خاطر آخرین حمله اش به گراولوت سرزنش کردند؛ چرا که نتایج ناچیزی با تلفاتی سهمگین نصیب ارتش پروس شدند. اما اکنون فاش شده است که حمله به گراولوت دستور پادشاه بوده و مولتکه خود را سرزنش کرد که چرا از نفوذ خود برای لغو این حمله استفاده نکرد.
 
در نبرد سدان دو ارتش ژرمنی، ارتش فرانسه را که در یکم سپتامبر از چند جهت مورد هجوم قرار داده بودند، محاصره نموده و در دوم سپتامبر آنرا مجبور به تسلیم نمودند. حالا مولتکه به سمت پاریس پیش تاخت تا آنرا محاصره کند. از این زمان به بعد محاسبات اقتصادی، نحوۀنحوهٔ تفکرِ غالبِ مولتکه شدند، چرا که وی به قدر کافی دور اندیش بود که به خاطر قلت ها و کاستی هایی که دامنگیر ارتشش شدند، به تلاشی غیرعملی دست نزند. در محاصره متز و پاریس سؤال این بود که در حالی که به محاصره ادامه میدهند، چگونه حملات ارتش های جدید فرانسه، که بهایی بود که پروسیان برای محاصره پاریس می پرداختند، را دفع کنند. محاصره متز در 27 اکتبر با تسلیم مدافعان پایان یافت و در 28 ژانویه یعنی ده روز پس از تشکیل [[امپراتوری آلمان]]، آتش بس در کاخ ورسای امضا گردید.
 
== سالهای پایانی ==
خط ۱۰۵:
مولتکه بر تألیف تاریخ رسمی جنگ فرانسه و پروس که بین سالهای 1874 تا 1881 توسط ستاد ارتش آلمان منتشر شد، نظارت داشت. پس از جنگ و تشکیل امپراطوری آلمان، وی به یک قهرمان ملی و شخصیتی سرشناس بدل گشت. بیش از 50 بنای یادبودِ مولتکه توسط حکومت جدید آلمان در سراسر این کشور در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ساخته شدند؛ برخی از آنها در طول و یا پس از جنگ دوم جهانی و به قدرت رسیدن کمونیست ها در آلمان شرقی، تخریب شدند اما تعدادی هنوز باقی هستند.
 
زمانی که مولتکه در 1888 پس از 69 سال خدمت بازنشسته گردید، [[آلفرد فن والدرزه]] جایش را گرفت.(برادرزاده اش با عنوان هلموت فون مولتکه معروف به [[مولتکه جوانتر]] نیز از 1906 تا 1914 رئیس ستاد ارتش بود) نود اُمین سالروز تولدش در 26 اکتبر 1890 توسط حکومت امپراطوری آلمان تعطیل رسمی اعلام شد. فیلد مارشال هلموت فون مولتکه پس از یک دوره بیماری کوتاه در روز 24 آوریل 1891 در منزلش در برلن در گذشت. برای او تشییع جنازه رسمی اختصاص دادند؛ جایی که دور تا دور تابوتش را قهرمانان نظامی فرا گرفته و هزاران نفر احترام وی را به جا آوردند که از جمله آنها میتوان به [[قیصر ویلهلم دوم]] اشاره نمود؛ صدر اعظم سابق، بیسمارک، در مراسم حضور نیافت. هزاران نظامی با هدایت قیصر جوان، تابوت مولتکه را تا ایستگاه راه آهن برلن اسکورت نموده، از آنجا به سیلزیا فرستاده شده و دفن گشت.
 
میراث وی در مقبره خانواگی اش در کرایساو مدفون شد؛ البته پس از جنگ دوم جهانی که روستای کرایساو با عنوان جدید روستای شیزاوا به لهستان منضم گشت، مورد غارت قرار گرفت. اکنون ردی از دارایی ها و وسایل شخصی اش در دست نیست.
 
 
 
== پانویس ==
سطر ۱۲۸ ⟵ ۱۲۶:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:مولتکه، هلموت فون}}
 
[[رده:اعضای رایشس‌تاگ امپراتوری آلمان]]
[[رده:اعضای فرهنگستان علوم پروس]]
سطر ۱۳۴ ⟵ ۱۳۳:
[[رده:پروتستان‌های اهل آلمان]]
[[رده:تاریخ‌نگاران نظامی اهل آلمان]]
[[رده:خانواده مولتکه]]
[[رده:درگذشتگان ۱۸۹۱ (میلادی)]]
[[رده:دریافت‌کنندگان پور لی میریت]]