حد (منطق): تفاوت میان نسخه‌ها

حد در منطق به معنی تعریف چیزی به ذاتیات است<ref name="دهخدا">لغت نامه دهخدا</ref><ref name="ویکی فقه">http://wikifeqh.ir/تعریف_(منطق)</ref>یا به عبارت دیگر مرکّب از [[جنس (منطق)|جنس]] و [[فصل (منطق)|فصل]] است به طوری که جنس و فصل به حمل ذاتی «به طریق ماهو» بر محدود حمل شوند.<ref name="ویکی فقه حد">http://wikifeqh.ir/حد_در_فلسفه</ref>مثل تعریف انسان به حیوان ناطق.<ref name="دهخدا"/>یا ساعت به ماشین زمان نما

 

به حدی که مشتمل بر همه ذاتیاتِ چیزی که در پی تعرف آن هستیم باشد، حد تام می‌گویند.<ref name="ویکی فقه"/>

حد تام بوسیلهٔ جنس قریب و فصل قریب است<ref name="دهخدا"/>

مثلاً در تعریف جسم می‌گوییم «جوهر ذو ابعاد ثلاثة» که «جوهر» جنس قریب و «ذو ابعاد ثلاثة» فصل قریب آن است.<ref name="ویکی فقه"/>حد تام تمام ماهیت و حقیقت چیزی را بیان می‌کند بنابراین، ذاتیات را دربردارد و به همین دلیل، کاملترین و بهترین نوع تعریف است.<ref name="رشد">http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=حد+تام&SSOReturnPage=Check&Rand=0</ref>

 

به حدی که مشتمل بر همه ذاتیات نباشد، حد ناقص می‌گویند.<ref name="ویکی فقه"/>

حد ناقص بوسیلهٔ فصل قریب وجنس بعید است.<ref name="دهخدا"/>

مثلاً در تعریف انسان بگوییم «جسم ناطق» یا «جنس نامی ناطق».<ref name="ویکی فقه"/> که در اینجا جسم جنس بعید و ناطق فصل قریب است. یا در تعریف ساعت بگوییم «جسم زمان نما».

 

{{پانویس}}