===== پرچم‌های دریایی ایران پیش از انقلاب مشروطه =====
نخستینبه بارنوشتهٔ رضاقلی میرزا از شاهزادگان شورشی زمان محمد شاه قاجار که با کشتی به بریتانیا سفر کرده است، «عَلَم ذوالفقار» بر دکل کشتی به اهتزاز درآمد<ref>{{پک|قاجار|۱۳۴۶|ک=سفرنامهٔ رضاقلی میرزا نوهٔ فتحعلی شاه|ص=۳۱۳}}</ref> و به‌احتمال می‌باید همان پرچم ذوالفقار خونین بر زمینهٔ سفید باشد که در دوران صفوی و افشار نیز به کار می‌رفته است. در زمان امیرکبیر برای کشتی‌های دولتی ایران نشان شیر و خورشید و برای کشتی‌های تجاری ایران نشان اژدها تعیین شد.<ref>{{پک|آدمیت|۱۳۶۲||ک=امیرکبیر و ایران|ص=۳۰۵}}</ref> [[ادوارد استاک]] در کتابش «شش ماه در ایران» {{به انگلیسی|Six months in Persia}} چاپ ۱۸۸۲ م پرچم شناورهای ایرانی‌ای که در مسقط لنگر انداخته بودند را ذوالفقاری سفید در زمینه‌ای سرخ توصیف می‌کند{{یاد|ممکن است او در توصیف رنگ‌ها دچار اشتباه شده باشد یا در حین چاپ اشتباهی رخ داده باشد؛ چرا که چنین پرچمی با زمینهٔ سفید و ذوالفقار سرخ در دورهٔ صفویان و نادر شاه نیز بوده است.}} ولی در پانویس می‌آورد که پرچم‌های شناورهای اندک‌شمار ایران در دریای مازندران شیروخورشیدنشان بوده اند.<ref dir=ltr>{{پک|Stack|1882|ف=Chapter I|ک=Six months in Persia|ص=14|زبان=en}}</ref> [[غلامحسین افضل‌الملک]] در کتاب «کُرّاسهٔ اَلمَعی» در هنگام توصیف بیرق نمرهٔ هشتم (پرچم ویژهٔ ساختمان‌های پادشاهی و سربازخانه‌ها و بندرها و هر چه متعلق به دولت و پادشاهی است و پردهٔ مربعی سفیدرنگی با لبه‌ای سبز در بالا و لبه‌ای سرخ در پایین و منقش به شیر و خورشید بوده است) آورده که: «شاید بیرق کشتی پرسپولیس هم همین قسم باشد.»<ref>{{پک | ببری‌دیزج | 1388 | ک=انواع بیرق و کاربردهای آن در نتایج یک پژوهش عهد ناصری | زبان=fa | ص=907}}</ref> این در حالی است که ژنرال [[انریکو آندرئینی]] افسر ایتالیایی در خدمت دولت ایران در گزارشی به تاریخ ۷ سپتامبر ۱۸۸۵ پس از شرح خرید کشتی پرسپولیس دربارهٔ پرچم‌های تازهٔ دریایی آن روزگار آورده است که: «اینک دولت ایران یک پرچم دریایی به شرح زیر انتخاب کرده است: پرچم تجارت، سفید با نوارهای قرمز و سبز در بالا و پایین پرچم و نوار قرمزی در وسط. پرچم جنگ، با همان طرح و شیر زردرنگ ایستاده‌ای در وسط در حالی که شمشیری در یک پنجه و خورشیدی در پشت دارد. پرچم شاهی، شبیه پرچم جنگ به اضافهٔ تاج سلطنتی میان شیر و تیرک و زیر آن اسم شاه که اطراف آن را دو شاخهٔ [[برگ بو|غار]] و بلوط گرفته اند.»<ref>{{پک |پیِمونتِسه|1353|ک=یک مأخد تاریخی دربارهٔ تاریخ قاجاریه|زبان=fa|ص=69}}</ref> توصیف آندرئینی از ترتیب رنگ‌ها وارونهٔ پرچم کنونی ایران است.
