|
'''سگوند''' به قولی برگفته از '''سکا''' به معنی دلیر و شجاع<ref name=noormags>{{یادکرد وب|نویسنده =اردشیر سگوند |نشانی =http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18896 |عنوان =ایل سگوند و پیوند آن با قوم باستانی سکاها | ناشر =پایگاه مجلات تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> یک [[مردمان کرد|ایل کرد]] ساکن غرب و جنوب غرب [[ایران]] است.<ref name=kurdish-tribes>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-tribes |عنوان =KURDISH TRIBES| ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]]|تاریخ =۱۶ ژوئن ۲۰۱۴ |تاریخ بازدید = ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵}}</ref><ref name=loghatnaameh>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-66cc42ba55c947ea8d18998a0353e944-fa.html |عنوان =سگوند | ناشر =[[لغت‌نامه دهخدا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref name=tarikh>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =چگنی | نام =فرهاد | پیوند نویسنده = | عنوان =ایل سگوند، نام و تاریخ آن | ترجمه = | جلد = | سال =۱۳۷۸ | ناشر =کیهان فرهنگی |مکان = | شابک = | صفحه =۶۶، ۶۷[http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18725?sta=سگوند پایگاه مجلات تخصصی نور] | پیوند = | تاریخ بازبینی =۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> گستره سکونتگاه ایل از جنوب [[استان کرمانشاه]] (منطقه سکاوند)، نواحی مرکزی [[استان لرستان]] تا شمال [[استان خوزستان]] می‌باشد.<ref name=tarikh/> جغرافیای سکونت سگوندها در دوره قاجار تا دشت هُرو در جنوب [[بروجرد]] گسترده بوده است.<ref name=noormags/> جمعیت ایل به صورت طایفه‌های کوچک و متعددی گسترش یافته است.{{سخ}}گویش سگوندها به عنوان بخشی از [[باجلان|باجلان‌ها]]، [[زبان باجلانی]] است.<ref name=tarikh/> باجلانی یکی از شاخه‌های [[زبان کردی]] است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/bajalan-kurdish-tribe |عنوان =BĀJALĀN | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=Kurdish language|ناشر=Britannica Encyclopedia|نشانی=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325225/Kurdish-language|نویسنده= |زبان= |تاریخ بازدید=مارس ۲۰۱۰}}</ref> سگوندها هم‌اکنون به [[زبان لری]] سخن می‌گویند.<ref name=noormags/><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://lorestanmiras.ir/mardomshenaasy/eilat.htm |عنوان =ایلات وطوایف لرستان | ناشر =وب سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹}}</ref> [[هنری راولینسون]] سگوندها را از ایل باجلوند و خاستگاه آنان را به همراه [[ایل بیرانوند]]، [[موصل]] عراق می‌داند و معتقد است بیرانوندها و باجلوندها در قرن دوازدهم یعنی در اواخر حکومت [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی موصل به لرستان آمدند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =راولینسون | نام =هنری لرزیک | پیوند نویسنده = | عنوان =سفرنامه راولینسون: گذر از ذهاب به خوزستان | ترجمه =سکندر امان اللهی بهاروند | جلد = | سال =۱۳۶۲ | ناشر =ترجم |مکان =تهران | شابک = | صفحه =۱۵۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref> [[دانشنامه ایرانیکا]] و [[علی‌اکبر دهخدا]] نیز سگوند را یک ایل کرد معرفی می‌کنند.<ref name=loghatnaameh/><ref name=kurdish-tribes/>
{{pp-semi-indef|small=yes}}
'''سَگوند''' به قولی برگرفته از '''سَکا''' به معنی دلیر و شجاع<ref name=noormags>{{یادکرد وب|نویسنده =اردشیر سگوند |نشانی =http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18896 |عنوان =ایل سگوند و پیوند آن با قوم باستانی سکاها | ناشر =پایگاه مجلات تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> یکی از بزرگترین ایل‌های [[مردم لر]] ساکن غرب و جنوب غرب [[ایران]] است.<ref name=kurdish-tribes>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-tribes |عنوان =KURDISH TRIBES| ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]]|تاریخ =۱۶ ژوئن ۲۰۱۴ |تاریخ بازدید = ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵}}</ref><ref name=loghatnaameh>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-66cc42ba55c947ea8d18998a0353e944-fa.html |عنوان = سگوند |ناشر = [[لغت‌نامه دهخدا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140917080314/http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-66cc42ba55c947ea8d18998a0353e944-fa.html |archivedate = ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴ |dead-url = yes }}</ref><ref name=tarikh>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =چگنی | نام =فرهاد | پیوند نویسنده = | عنوان =ایل سگوند، نام و تاریخ آن | ترجمه = | جلد = | سال =۱۳۷۸ | ناشر =کیهان فرهنگی |مکان = | شابک = | صفحه =۶۶، ۶۷ [http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18725?sta=سگوند پایگاه مجلات تخصصی نور] | پیوند = | تاریخ بازبینی =۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> گستره سکونتگاه ایل از جنوب [[استان کرمانشاه]] (منطقه سکاوند)، نواحی مرکزی [[استان لرستان]] تا شمال [[استان خوزستان]] می‌باشد.<ref name=tarikh /> جغرافیای سکونت سکوندها در دوره قاجار تا دشت هُرو در جنوب [[بروجرد]] گسترده بوده‌است.<ref name=noormags /> جمعیت ایل سکوند به صورت طایفه‌های بزرگ و متعددی گسترش یافته‌است.{{سخ}}گویش سکوندها به عنوان بخشی از [[باجلان]]ها، [[زبان لری]]<nowiki/>است.<ref name="tarikh" /> باجلانی یکی از شاخه‌های [[زبان کردی]] است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/bajalan-kurdish-tribe |عنوان =BĀJALĀN | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=Kurdish language|ناشر=Britannica Encyclopedia|نشانی=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325225/Kurdish-language|نویسنده= |زبان= |تاریخ بازدید=۱۱ مارس ۲۰۱۰}}</ref> سکوندها هم‌اکنون به گویش‌های [[لری خرم‌آبادی]] و لهجه‌ی خاص سَکوَنونَه از زبان لری و زبان لکی سخن می‌گویند.<ref name="noormags" /><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://lorestanmiras.ir/mardomshenaasy/eilat.htm |عنوان =ایلات وطوایف لرستان |ناشر =وب سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹ |archiveurl =https://web.archive.org/web/20101031152058/http://www.lorestanmiras.ir/Mardomshenaasy/eilat.htm |archivedate =۳۱ اکتبر ۲۰۱۰ |dead-url =yes }}</ref> [[هنری راولینسون]] سکوندها را از ایل باجلان و خاستگاه آنان را به همراه [[ایل بیرانوند]]، [[موصل]] عراق می‌داند و معتقد است بیرانوندها و باجلان‌ها را در قرن دوازدهم یعنی در اواخر حکومت [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی موصل به لرستان آمدند.<ref>راولینسون، سرهنری، سفرنامه راولینسون:گذر از ذهاب به خوزستان. ترجمه سکندر امان‌اللهی بهاروند. تهران:ترجمه1362. ص152</ref>
== ریشه یابی نام ==
'''طوایفی که در یک دوره خان ایل سکوند بوده‌اند شامل :''' [[علیدوست|علیدوست. مختوا]]. و پسران حاجی [[خداداد]] بوده<ref name=ghbile /> افرادی که در کنار نامشان حرف [[خان]] ''(رئیس)'' قرار گرفته‌است.<ref name=ghbile />
نام سگوند که دگرگون شده سکا است و نخست به صورت سکوند نوشته می‌شده است. سگوند در تلفظ طوایف [[لرستان]] «سی ون» است و نامی برای [[سکاها]] است <ref name=noormags/> و ترکیبی آن سکستان و سگزی است. نظیر این نام‌گذاری را در مورد نام [[سیستان]] نیز می‌بینیم که قبلاً بنا بر ریشه سکایی، سگستان بوده و [[عرب|عرب‌ها]] آن را سجستان تلفظ می‌کردند و بعدها در [[زبان فارسی]] سگستان تبدیل به سیستان شده است.{{سخ}}نام «سی ون» نیز در فارسی تبدیل به سگوند شده است. [[ترک|ترک‌ها]] نام سگوند را در [[زبان ترکی]] ایت وند و ایتیوند و ایوتوند و ایتی ون، یعنی همان سگوند نامیده‌اند.<ref name=noormags/>
== تاریخ ==
=== ریاست ===
[[پرونده:Mohammad Hossein Khan.jpg|بندانگشتی|250px|محمدحسین خان رحیم‌خانی، شخصی که در میانه تصویر مدال شجاعت بر سینه دارد]]
تاریخ ایل سگوند نشان می‌دهد که این ایل در دوره‌های مختلف به صورت خان و رعیتی اداره می‌شده و برخلاف برخی از ایل‌های لرستان، خان بودن در میان سگوندها نشانه نجیب‌زادگی و دلیل بر محترم بودن خان‌ها بوده است.<ref name=noormags/> تا دوره سلطنت [[محمدشاه قاجار]] یعنی بین سال‌های ۱۲۱۳ تا ۱۲۲۷ هجری شمسی ریاست ایل به دست خانواده علی دوست‌خان بود که پس از مرگ محمدحسن‌خان، [[مختوا|طایفه مختوا]] ریاست ایل سگوند را به دست گرفت و تا پایان اداره ایل به صورت خان و رعیتی، خان‌های ایل از طایفه مختوا بودند اما پس از آن اختلاف‌هایی به وجود آمد و ایل به دو جمعیت علی‌خانی و رحیم‌خانی تقسیم شد.<ref name=ghbile>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =قایم مقامی | نام =جهانگیر | پیوند نویسنده = | عنوان =جغرافیای بلاد و نواحی، عشایر خوزستان (قبائل سگوند) | ترجمه = | جلد = | سال =۱۳۲۳ | ناشر =زبان و ادبیات یادگار |مکان = | شابک = | صفحه =[http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/284614?sta=سگوند پایگاه مجلات تخصصی نور] | پیوند = | تاریخ بازبینی =۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
{{-}}
[[تبارنامه]] خان‌های سگوند که از پسران حاجی خداداد و [[مختوا|طایفه مختوا]] بوده‌اند.<ref name=ghbile/> افرادی که در کنار نامشان حرف ''(رئیس)'' قرار گرفته است در یک دوره خان ایل سگوند بوده‌اند.<ref name=ghbile/>
{{سخ}}
{{آغاز شجره‌نامه}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |مب | | | | | | |مب=حاجی خداداد}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | |,|-|-|-|-|-|v|-|-|-|-|-|-|+|-|-|-|-|-|-|-|.|}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | |ب1| | | |ب2| | | | |ب3| | | | | |ب4|ب1=مهدی‌خان|ب2=حیدرخان|ب3=رحیم‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب4=حاجی‌علی‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!| | | | |,|-|-|^|-|-|.|}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |ب5| | |ب6| | | |ب7|ب5=رستم‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب6=محمدحسن‌خان|ب7=شیرمحمدخان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!| | | | |!| | | | | |!| | | | | | | | | | |}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |ب8| | |ب9| | | |ب10|ب8=گداخان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب9=اگورخان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب10=[[فتح‌الله پورسرتیپ|فتح‌الله‌خان]]{{سخ}}<small>(رئیس)</small>}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | |,|-|-|-|-|-|-|+|-|-|-|-|.| | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | |ب11| | | | |ب12| | |ب13|ب11=حسین‌خان|ب12=حسن‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب13=خانجان}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!| | | | | | |!| | | | |!| | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | | |,|-|-|-|(| | | | | |ب14| | |ب15|ب14=صادق‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب15=غلام‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>}}
{{شجره‌نامه | | | | | | | | | | | | | |ب17| |ب16|ب16=محمدحسین‌خان{{سخ}}<small>(رئیس)</small>|ب17=شیرمحمدخان}}
{{پایان شجره‌نامه}}
=== دوره زندیه ===
طوایف ایل سگوند علاوه بر فرزندان حاجی خداداد خان، شامل ۹ طایفه اصلی دیگر نیز می‌باشد:
سگوندها به عنوان بخشی از باجلوندها به همراه [[بیرانوند|بیرانوندها]] از جمله ایل‌های لرستان بودند که در شکل گیری [[زندیان|حکومت زندیان]]، به [[کریم‌خان زند]] کمک کرده و همراه وی به [[شیراز]] رفتند اما پس از انقراض سلسله زندیه به لرستان برگشتند و در هرج و مرج اوایل حکومت قاجار به تصرف املاک سایر ایل‌ها پرداختند.<ref name=tarikh/>
=== دوره قاجار ===
(مختوا، عین الوند)، (قلی)، (زینل)، (هاشم)، (پمه هر)، (علیدوست)، (فهلوان)، (سکوند خورده)، (حاجی مشه)
پس از بازگشت ایل‌های باجلوند (سگوندها) و بیرانوندها به لرستان، سگوندها با ایل ساکی برای تصاحب منطقه [[بالاگریوه]] وارد نبرد شدند که نتیجه آن کشته شدن [[حسین‌خان ساکی]] رئیس ایل ساکی و تصرف بالاگریوه توسط ایل سگوند بود.<ref name=tarikh/> پس از این شکست ساکی‌ها در لرستان و خوزستان پراکنده شده و بخشی از آنها به عنوان یکی از طوایف سگوند در آمدند.<ref name=tarikh/>
=== دوره پهلوی ===
{{قوم و نژاد|group=ایل بزرگ سکوند|popplace={{پرچم|ایران}}: شهرستان‌های [[شوش]]، [[اندیمشک]]، [[دزفول]]، [[هویزه]]، [[خرمشهر]]، [[آبادان]]، [[شوشتر]] و [[اهواز]] در استان [[خوزستان]]
شهرستان‌های [[بروجرد]]، [[دورود]] ،[[ازنا]]، [[ازنا سکوند]]، [[دلفان]] و [[خرم‌آباد]] در استان [[لرستان]]
شهرستان‌های [[دهلران]]، [[آبدانان]]، [[دره شهر]] و [[ایلام]] در [[استان ایلام]]
شهرهای [[کرمانشاه]] و [[نهاوند]] و [[ملایر]] و [[همدان]] و [[قزوین]]
{{پرچم|عراق}}: استان‌های [[بغداد]]، [[العماره]]، [[میسان]]، [[دیاله]] و [[موصل]] در کشور عراق|langs={{پرچم|ایران}}: [[لری]]، [[فارسی]]
{{پرچم|عراق}}: [[لری]]، [[عربی]]|rels=اسلام: [[شیعه]] و [[سنی]]|Poptime=قوم لر}}
== دوره زندیه ==
سگوندها به عنوان بخشی از باجلوندها به همراه [[بیرانوند]]ها از جمله ایل‌های لرستان بودند که در شکل‌گیری [[زندیان|حکومت زندیان]]، به [[کریم‌خان زند]] کمک کرده و همراه وی به [[شیراز]] رفتند اما پس از انقراض سلسله زندیه به لرستان برگشتند و در هرج و مرج اوایل حکومت قاجار به تصرف املاک سایر ایل‌ها پرداختند.<ref name=tarikh />
== دوره قاجار ==
پس از بازگشت ایل‌های باجلان (سکوندها) و بیرانوندها به لرستان، سکوندها با ایل ساکی برای تصاحب منطقه [[بالاگریوه]] وارد نبرد شدند که نتیجه آن کشته شدن [[حسین‌خان ساکی]] رئیس ایل ساکی و تصرف بالاگریوه توسط ایل سگوند بود.<ref name=tarikh /> پس از این شکست ساکی‌ها در لرستان و خوزستان پراکنده شده و بخشی از آنها به عنوان یکی از طوایف سکوند درآمدند.<ref name=tarikh />
== دوره پهلوی ==
{{اصلی|تاریخ لرستان}}
سکوندهاسگوندها در کنار بیرانوندها، پاپی‌ها و چگنی‌ها در شورش سال ۱۳۰۲ علیه نیروهای دولتی حکومت پهلوی شرکت داشتند که نتیجه شورش سرکوب و شکست عشایر لر بود.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =ستوده | نام =سیدیدالله| پیوند نویسنده = | عنوان =شورش لرستان | ترجمه = | جلد =نخست | سال =۱۳۹۱ | ناشر =شاپورخواست |مکان =خرم‌آباد | شابک =۹۷۸-۹۶۴-۲۷۰۷-۷۵-۱| صفحه =۱۱۰ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref>
==مشاهیر==
از مشاهیر ایل سگوند می‌توان به [[فتح‌الله پورسرتیپ]] نایب رئیس مجلس شورای ملی،<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۲۴۱}}</ref> [[محمد پورسرتیپ]] سفیر ایران در اتریش، اسپانیا و سوریه<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۲۴۲}}</ref> و [[محمد عالیخانی]] سفیر ایران در [[ایالات متحده آمریکا]] و [[اندونزی]]<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۲۴۳}}</ref> اشاره کرد.
== ازنا سگوند و شهرک سگوند ==
<center>
مرکز ایلیاتی سکوندها که در ۲۰ کیلومتری [[شمال]] [[شرقی]] [[خرم‌آباد]] قرار دارد، طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، ۶۲۱۴ نفر جمعیت دارد؛ و به منطقه مهمیل در شمال دشت ازنا منتهی میگرد. شهرک سکوند ۲۰ کیلومتری اندیمشک و ۱۵ کیلومتری شوش که دارای جمعیت ۵۳۱۱ نفری است که باعث حماسه جنگ آهودشت شدند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=553 |عنوان= نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵| ناشر = درگاه ملی آمار ایران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۱ ژانویه ۲۰۱۳|پیوند بایگانی = https://web.archive.org/web/20130101150433/https://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=553 | تاریخ بایگانی = ۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
<gallery>
پرونده:Fath'olla Porsartip.jpg|[[فتح‌الله پورسرتیپ]]
پرونده:Mohammad Porsartip.jpg|[[محمد پورسرتیپ]]
پرونده:Mohammad AliKhani.jpg|[[محمد عالیخانی]]
</gallery>
</center>
== تقسیم‌بندی ==
سگوندها یکی از پنج ایل [[باجلان]] ساکن لرستان است.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=84 ایل باجولوند]</ref> ایل باجلوند به پنج طایفه عمده تقسیم می شود که عبارتند از : <ref name=ghbile/>
*یاراحمدی
*قائدرحمت
*آروان
*دالوند
*سگوند
==;تیره‌های رؤسایاصلی ایل سگوند عبارتند از:<ref name==ghbile/>
{{چندستونه|۲}}
*مختوا
* حاجی خداداد خان کبیر
*قلی
* حاج عالی خان (حاجی وزیر)
*علیدوست
* حیدر خان
*خداوردی
* رحیم خان
*محمد
* مهدی خان
*زینل
* مهرعلی خان (سرتیپ پیشکار لرستان پیشکوه)
*سگوند خورده
* شیرمحمد خان ایلخانی
*حاجی‌کلی
* نامدارخان
*حاجی‌مشه
* عادل خان
*شاه عینل
* اسدالله خان
*پنبه خور
* محمودخان
*مهدی‌خانی
* اکبرخان
*رومیانی
* ایمانقلی خان
* مرتضی خان
* فاضل خان ایلخانی
* صادق خان
* محمد حسن خان
* سردار خان
* سرتیپ خان (تیپه)
* داراب خان
* عزیزالله خان
* صیدمحمدخان
* نصیرخان
* محمد حسین خان (سیف نظام)
* [[فتح‌الله پورسرتیپ]]
* غلام حسین خان (غلام جهانشاه)
* جهانشاه خان
* باقر خان
* فرج‌الله خان
* خسرو خان
* خانجان خان
* حاجی خان
* خانلر خان
* محمد حسین خان
* کریم خان
* تقی خان
* چنگیزخان
* چراغ خان
* حیدربک خان
{{پایان چندستونه}}
;تیره‌های فرعی عبارتند از:<ref name=ghbile/>
{{چندستونه|۲}}
== ایل باجلان ==
*عین‌الوند
سکوندها یکی از پنج ایل [[باجلان]] است که در استان‌های لرستان و خوزستان و ایلام و کرمانشاه و کشور عراق ساکن است.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=84 ایل باجولوند]</ref> باجلان به پنج ایل عمده تقسیم می‌شود که عبارتند از:<ref name=ghbile />
*کولی‌وند
* سکوند
*پیامنی
*[[ایل دالوند|دالوند]]
*فقیر
* قائدرحمت
*فهلوان
* آروان
*ماکیانی
* یاراحمدی
*شریف
*نوکره مران
== طوایف و تیرهای سکوند ==
*مال امیر
* حاجی خداداد (حیدرخان. رحیم خان. عالی خان. مهدی خان)
*دلی
* مختوا (عین الوند. ورونی. فریوند. دلفان. لطفعلی وند)
*کرد
* قلی (حالقلی. راق. قاسمعلی. شیخعلی. جافری)
*سلاحورزی (سلیورزی)
* سکوند خرده (گرزکل. می‌زایی)
*چمال
* زینل (جیجه. عله. رحمتعلی)
*چکمه‌سی
* علیدوست
*ساکی
* حاجی مشه
*رشنو
* پمه هر
{{پایان چندستونه}}
* فهلوان
از دیگر تیره‌های ایل سگوند می‌توان به تیره عین‌الوند که زیر مجموعه بزرگی از تیره مختوا می‌باشد اشاره نمود که بیشتر در [[شمال]] [[خوزستان]] و منطقه کرگاه در [[جنوب]] [[شرق|شرقی]] [[شهر]] [[خرم‌آباد]] ساکن هستند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ashayerlorestan.ir/documents/document/11765/11766/portal.aspx |عنوان =ایلات و طوایف کوچنده لرستان | ناشر =وب سایت اداره کل امور عشایری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹}}</ref>
* شریف
* هاشم
* مختار: از نسل فردی به اسم مختار پسر بزرگ رحیم خان یکی از طوایف '''ایل سکوند''' می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =وثوقی‌منش |نام =عباس | پیوند نویسنده = | عنوان =گسترهٔ ایل باجول| ترجمه = | جلد =۱ | سال =۱۳۹۲ | ناشر =انتشارات مطیع |مکان =قم | شابک =۹۷۸-۶۰۰-۷۱۰۷-۰۰-۳ | صفحه =۲۳ | پیوند = | بازیابی = ۲۸ مه ۲۰۱۹}}</ref> گستره سکونت این طایفه در [[استان خوزستان]] و [[استان لرستان]] و [[استان ایلام]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =وثوقی‌منش |نام =عباس | پیوند نویسنده = | عنوان =گسترهٔ ایل باجول | ترجمه = | جلد =۲ | سال =۱۳۹۴ | ناشر =انتشارات مطیع |مکان =قم | شابک =۹۷۸-۶۰۰-۷۱۰۷-۰۰-۳ | صفحه =۳۹ | پیوند = | بازیابی = ۲۸ مه ۲۰۱۹}}</ref> در خوزستان؛ [[اندیمشک]]، [[دزفول]]، [[شوش]]، [[شهرک بهرام]]، [[بخش الوار گرمسیری]]، ایلام؛ [[دره‌شهر]]، [[آبدانان]]، [[دهلران]]، [[مهران]]، [[دهستان زردلان]]، [[ایلام]]، [[شهرستان چرداول]] و در لرستان؛ [[خرم‌آباد]]، [[پلدختر]]، [[بالاگریوه]]، [[ازنا]] سکوند، [[پله باباحسین]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =وثوقی‌منش |نام =عباس | پیوند نویسنده = | عنوان =گسترهٔ ایل باجول| ترجمه = | جلد =۱ | سال =۱۳۹۲ | ناشر =انتشارات مطیع |مکان =قم | شابک =۹۷۸-۶۰۰-۷۱۰۷-۰۰-۳ | صفحه =۱۲۰ | پیوند = | بازیابی = ۲۸ مه ۲۰۱۹}}</ref>؛ که در این بین روستای پله باباحسین یکی از مهم‌ترین مراکز سیاسی و فرهنگی طایفه مختار بشمار می‌رود که همواره پل ارتباطی بین قسمت خوزستان و لرستان بوده‌اند و کدخدایان و بزرگان به نامی در دل تاریخ خود جای داده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =وثوقی‌منش |نام =عباس | پیوند نویسنده = | عنوان =گسترهٔ ایل باجول| ترجمه = | جلد =۱ | سال =۱۳۹۲ | ناشر =انتشارات مطیع |مکان =قم | شابک =۹۷۸-۶۰۰-۷۱۰۷-۰۰-۳ | صفحه =۶۵ | پیوند = | بازیابی = ۲۸ مه ۲۰۱۹}}</ref>
* محسین
* کوکالی
* پیامنی
* علاوند
* سیکه وند
* نباتوند
* سیفلان
* صوفیوند
* شنیر
* کوسه وند
* زرینی
* خداوش
* [[ماکنالی]] یا [[ماکیانی]]
* ساکی
* فقیر
* میربک
* خدکه
* خرگوشه
* حاتم
* مکی
* سلاحورزی
* خداوردی
* همیوند
* کُرزبُر
* میرزاعواس
* حسن گایار
* چوغاسی
* دهلی
* مال امیر
* تجار
* نوکراُمرا
* رومانی
== سواران جنگ آهودشت ==
''اسامی سواران حماسه ساز جنگ آهودشت علیه مخالفان حکومت مرکزی به رهبری غلام رضا خان رحیم خانی'' (سواران هرموشی) -[[غلام رضا خان رحیم خانی]]. شیرمحمد خان رحیم خانی. بلی نوماله دالوند. حیدربک خان سرداری مختواعین الوند. کلی عیدی جلو مختواعین الوند. سلیمان شاپوری مختوا عین الوند. صید مراد قلی. علی مراد زارعی قلی. جمشید سکوند خورده. محمدهرگه سکوند خورده. نصرالله شنیر. عالی سکوند شنیر. نومی نظری چغاسی. پیره سکوند چغاسی. محمد بالای کاکولی. حسین خان بی کارد تجار. غلام شاه حاجی کلی. ایمانی ماکنالی. امان‌الله زارعی ماکنالی. کربعلی کرد شیخعلی کرد. (سواران عنبریه) - [[غلام جهانشاه رحیم خانی]]. [[مرتضی خان رحیم خانی]]. عضی رحیم خانی. بیرم رحیم خانی. کریم رحیم خانی. صادق رحیم خانی. نصیر رحیم خانی. ضرغام رحیم خانی. پاپی رحیم خانی. نصرالله جمعه ماکنالی. صیداحمد شیخی ماکنالی. نادعلی ماکنالی. کریم مهریجان سکوند خرده. علی خان سکوند خورده. سلطان مراد احمدخانی ساکی. مجتبی سکوند ساکی. علی حسین ماراب. هاشم هاشمی. خداداد هاشمی. محمد هیبرو پیامنی. ابراهیم سپهوند. فتعلی یعقوبی مختوا دلفان. (سواران آبادی داییت) - [[داوود خان رستمی]] مختواعین الوند. نازار رستمی مختوا عین الوند. جلال رستمی مختواعین الوند. ایلکه رستمی مختواعین الوند. هرمز رستمی مختوا عین الوند. کریم رستمی مختواعین الوند. آقا میر مختوا ورونی. (سواران روستایی دیگر) [[باقرخان حیدرخانی]]. خسروخان حیدرخانی. غافل حاجی کلی. حتیی سرخه. ویس سرخه
== سکونتگاه ایل سکوند ==
'''سکونتگاه ایل سکوند در لرستان''':
شامل اکثریت شهر خرم‌آباد و بخش ازناسکوند، دهستان گریت، دهستان مهمیل، [[بخش زاغه]]، کیان، دهستان کرگاه، دهستان آبستان، چم انجیر، بخش چگنی و تنگ فنی [[پلدختر]] می‌باشد.
از دیگر سکونتگاه‌های سکوند می‌توان به روستاهای روستاهای چزال، دیناروند، پله بابا حسین چهرضا چمشک دراشکفت کاکاشرف در میان ایل دیرکوند [[شمال]] [[خوزستان]] و منطقه کرگاه در [[جنوب]] [[شرق|شرقی]] [[شهر]] [[خرم‌آباد]] نام برد.
'''سکونتگاه ایل سکوند در خوزستان''':
شامل شهرستان های[[اندیمشک]]، [[شوش]]، [[دزفول]]، دهستان‌ها و روستاهای بخش الوار گرمسیری و شهرک بهرام می‌شود؛ که حماسه‌های سواران آهودشت و هرموشی آن زبان زد خاص و عام است.
در '''استان ایلام''' اکثریت ایل سکوند در شهرستان‌های دره‌شهر، آبدانان، دهلران و دشت عباس سکنی گزیده‌اند.
به‌طور کلی پراکندگی نسبی سکوندها در میان مناطق سلسله و دیگر مناطق استان لرستان مشهود است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.ashayerlorestan.ir/documents/document/11765/11766/portal.aspx |عنوان =ایلات و طوایف کوچنده لرستان |ناشر =وب سایت اداره کل امور عشایری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹ |archiveurl =https://web.archive.org/web/20091224033241/http://www.ashayerlorestan.ir/documents/document/11765/11766/portal.aspx |archivedate =۲۴ دسامبر ۲۰۰۹ |dead-url =yes }}</ref>
== جمعیت ایل سکوند ==
به‌صورت تخمینی و باتوجه به سرشماری سال۱۳۹۵ و با عنایت به درصد سکونت در هر منطقه مذکور جمعیت ایل سکوند و طوایف وابسته حدود۳۵۰هزار نفر تخمین زده می‌شود. لازم بذکر است با احتساب سایر ایلات و طوایف وابسته به باجول وند و با توجه به باجلان‌های ساکن کشور عراق، استان‌های کرمانشاه و کردستان تخمین جمعیت از عهدهٔ ما خارج بوده زیرا شامل جمعیت کثیری می‌شود و جمعیتی بالغ بر جمعیت ذکر شده وجود دارد.
== جستارهای وابسته ==
* [[باجلان]]
* [[ایلات قوم لر]]
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== منابع ==
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =کاظمی|نام =ایرج|عنوان =مشاهیر لر|سال =۱۳۷۶|چاپ =نخست|ناشر =افلاک|مکان = خرم‌آباد |شابک = 964-643-100-3}}
== پیوند به بیرون ==
* [https://web.archive.org/web/20130721013725/http://www.sagvand.com/ وب‌سایت سگوند]
{{سخ}}
{{مردم لر}}
{{عشایر ایران}}
{{ایلات لک}}
[[رده:اقوام در ایران]]
[[رده:ایلات جنوب کردستان|سگوند]]
[[رده:مردم لک]]
[[رده:طوایف لرستان]]
[[رده:ایلات جنوب کردستان|سگوند]]
| 