خاندان محمودی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۵:
 
=== میرزا خانلرخان اعتصام‌الملک ===
میرزا خانلر خان در ۱۷ محرم ۱۲۴۳ قمری متولد شد. از سن پانزدسالگی به اصفهان رفت و تا مرحله اجتهاد تحصیل کرد. او با فوت پدرش به قم بازگشت و کفالت مادر و برادر و خواهرش را برعهده گرفت. وی مدتی در قم به منشی‌گری مشغول بود و پس از آن به مشاغلی از جمله متصدی انشای فرامین خراسان (در حکومت [[فریدون میرزا]]) منشی فرامین احکام وزارت امور تجارت و صنایع، مأمور انشای وقایع روزنامه دولتی ایران در [[لندن]] رسید. وی به موجب شغل اخیر به مدت چهارده ماه در لندن اقامت کرد و پس از بازگشت، در ۱۲۸۸ قمری به فرمان [[میرزا حسین‌خان سپهسالار]] به ریاست اداره انگلیس در وزارت امور خارجه منصوب شد. او در خطاطی از شاگردان [[عبدالحسین اصفهانی (خطاط)|عبدالحسین اصفهانی]] و [[میرزا محمدمهدی ملک‌الکتاب]] بود و با تخلص «صفی» شعر می‌سرود.<ref>ناصرالشریعه، محمدحسین. ''تاریخ قم''. رهنمون، ۱۳۸۳، تهران. ص۳۷۲</ref> خانلرخان سه همسر اختیار کرد که دومین آن‌ها «بی‌بی‌جهان» (درگذشته ۱۳۰۲ قمری) از شاهزادگان قاجار و دختر جهانگیر میرزا پسر [[محمدعلی میرزا دولتشاه]] بود. اعتصام‌الملک مجموعا از سه ازدواج صاحب هفت فرزند بود.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=پانزده تا بیست و نه |رف=}}</ref> اعتصام‌الملک از سه ازدواج صاحب هفت فرزند بود، از جمله:
 
** '''میرزا حسین‌خان اعتصام‌الملک''' (۱۲۸۶–۱۳۵۵ قمری) او در ابتدای ورود به وزارت امور خارجه، منشی اداره تحریرات انگلیس بود. سپس به معاونت ژنرال کنسول‌گری قفقاز منصوب شد. در ۱۳۱۷ قمری به ایران بازگشت و نخست به وزارت حاکم [[خواف]] و سپس به ترتیب به وزارت [[سرخس]]، [[بیرجند]] و [[زاهدان]] منصوب گشت.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=بیست و نه |رف=}}</ref>
از همسر اولش بالا خانم که در هنگام اقامت در تبریز با او ازدواج کرده بود، یک فرزند داشت:
** '''میرزا ابوالحسن‌خان اعتصام‌الممالک''' (۲۸۸–۱۳۴۹ قمری) او در [[دارالفنون]] تحصیل حقوق کرد. سپس به وزارت امور خارجه داخل و مأمور سفارت ایران در روسیه شد. آخرین مقام او نیابت اول سفارت ایران در روسیه بود. او در دوران [[استبداد صغیر]] به ایران بازگشت و در [[رشت]] مدرسه‌ای دایر ساخت. پس از ورود [[مورگان شوستر]] به ایران از طرف دولت به مهمان‌داری وی معین شد و بعد از آن مدت کوتاهی وزارت حکومت قزوین یافت.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=سی |رف=}}</ref> اعتصام‌الممالک در ۱۲۳۶ قمری با سلیمه کاردار، دختر یکی از خاندان‌های قدیمی مازندران، ازدواج کرد. سلیمه از طرف مادر خود از خانواده مفتاح بود و دخترخاله [[نیما یوشیج]] شمرده می‌شد. از این ازدواج سه دختر و یک پسر حاصل شد، که فرزند پسر [[پرویز ناتل خانلری]] ادیب و زبان‌شناس معاصر است.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=سی |رف=|نقطه=نه}}{{پک|الهی|۱۳۷۹|ک=از خاطرات ادبی دکتر پرویز ناتل خانلری|ص=۸۱۹ |رف=}}</ref>
* '''میرزا محمدعلی خان میرپنج'''، سال‌ها رئیس تلگراف‌خانه سمنان بود. یک دختر داشت به نام نصرت‌خانم که با پسرعمه‌اش میرزا مهدی‌خان بصیرالسلطنه (رئیس تلگراف‌خانه شاهرود) ازدواج کرد.
** '''هما خانم''' مقالات او در ۱۲۹۹ شمسی در مجله «عالم نسوان» به چاپ می‌رسید.<ref>{{پک|محمودی|ک=سفرنامه میرزا خانلرخان اعتصام‌الملک و بخش چاپ نشده آن|رف=}}</ref> وی به همسری عباسقلی‌خان مشیرعلوم پسر مشاورالملک درآمد.
 
از بی‌بی‌جهان دختر جهانگیر میرزا چهار فرزند داشت:
** '''میرزا حسین‌خان اعتصام‌الملک''' (۱۲۸۶–۱۳۵۵ قمری) او در ابتدای ورود به وزارت امور خارجه، منشی اداره تحریرات انگلیس بود. سپس به معاونت ژنرال کنسول‌گری قفقاز منصوب شد. در ۱۳۱۷ قمری به ایران بازگشت و نخست به وزارت حاکم [[خواف]] و سپس به ترتیب به وزارت [[سرخس]]، [[بیرجند]] و [[زاهدان]] منصوب گشت.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=بیست و نه |رف=}}</ref>
** '''میرزا ابوالحسن‌خان اعتصام‌الممالک''' (۲۸۸–۱۳۴۹ قمری) او در [[دارالفنون]] تحصیل حقوق کرد. سپس به وزارت امور خارجه داخل و مأمور سفارت ایران در روسیه شد. آخرین مقام او نیابت اول سفارت ایران در روسیه بود. او در دوران [[استبداد صغیر]] به ایران بازگشت و در [[رشت]] مدرسه‌ای دایر ساخت. پس از ورود [[مورگان شوستر]] به ایران از طرف دولت به مهمان‌داری وی معین شد و بعد از آن مدت کوتاهی وزارت حکومت قزوین یافت.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=سی |رف=}}</ref> اعتصام‌الممالک در زمان اقامت در روسیه به زبان روسی مسلط گردید و زبان‌های انگلیسی و فرانسه را نیز به خوبی می‌دانست. در ۱۲۳۶ قمری با سلیمه کاردار، دختر یکی از خاندان‌های قدیمی مازندران، ازدواج کرد. سلیمه از طرف مادر خود از خانواده مفتاح بود و دخترخاله [[نیما یوشیج]] شمرده می‌شد. از این ازدواج سه دختر و یک پسر حاصل شد، که فرزند پسر [[پرویز ناتل خانلری]] ادیب و زبان‌شناس معاصر است.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=سی |رف=|نقطه=نه}}{{پک|الهی|۱۳۷۹|ک=از خاطرات ادبی دکتر پرویز ناتل خانلری|ص=۸۱۹ |رف=}}</ref>
* '''میرزا علی‌اصغرخان محمودی''' (۱۲۹۹–۱۳۷۵ قمری) در تمام مدت عمر در خراسان و قائن و سیستان از طرف وزارت امورخارجه کارگزار بود و بعدها در اداره حکومتی سیستان خدمت‌کرد.
** '''هما خانم''' (زاده ۱۳۰۱ قمری، درگذشته ؟) مقالات او در سال ۱۲۹۹ شمسی در مجله «عالم نسوان» به چاپ می‌رسید.<ref>{{پک|محمودی|ک=سفرنامه میرزا خانلرخان اعتصام‌الملک و بخش چاپ نشده آن|رف=}}</ref> ویبا به همسریپسرعمویش عباسقلی‌خان مشیرعلوم پسر مشاورالملک درآمدازدواج کرد.
 
خانلرخان چندسال پس از درگذشت بی‌بی‌جهان، با دختری به نام سکینه خانم که از اهالی تهران بود ازدواج می‌کند و از او صاحب دختری به نام طوبی (متولد ۱۳۱۵ قمری، درگذشته ؟) داشت که از [[دانشسرای عالی|دارالمعلمات عالی]] فارغ‌التحصیل شده و نزد برادر بزرگش میرزا حسین‌خان به بیرجند رفت و [[مدرسه شوکتیه]] تدریس می‌کرد.<ref>{{پک|محمودی|۱۳۵۱|ک=سفرنامه خانلرخان اعتصام‌الملک |ص=سی |رف=}}</ref>
 
=== میرزا محمودخان مشاورالملک ===