فاطمه زهرا: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
ویرایش و تصحیح (جزئی)
خط ۲۴:
 
=== از تولد تا جوانی ===
در تاریخ تولّد فاطمه اختلاف‌نظر هست: از پنج سال پیش از آغاز پیامبری محمّد تا پنج سال پس از آن تخمین زده‌اند.<ref>{{پک|جعفری|۱۳۸۶|ف=فاطمهٔ زهرا (سلام‌الله‌علیها)|ک=دانشنامهٔ تشیع|ص=۱۸۳}}</ref> به گمان عموم سیره‌نویسان و تاریخ‌نگاران اهل سنت، ازجمله ابن سعد و [[طبری]] و [[عزالدین بن اثیر|ابن اثیر]] و [[ابوالفرج اصفهانی]] و [[ابن اسحاق]]، تولّد فاطمه مصادف با سال بازسازی [[کعبه]] در پنج سال پیش از بعثت، برابر با سال ۶۰۴ میلادی، بوده‌است. [[بلاذری|بَلاذُری]] نیز بر همین نظر است.<ref>{{پک|پارسا|بهار ۱۳۸۵|ف=فاطمه زهرا سلام الله علیها|ک=نشر دانش}}</ref> اگر این گمان درست باشد، سنّ ازدواج فاطمه بالاتر از ۱۸ سال می‌شود؛ که در سرزمین [[عربستانحجاز]] در آن روزگار غیرمعمول می‌نماید.<ref>{{پک|Veccia Vaglieri|1991|ف=Fatima|ک=Encyclopedia of Islam|زبان=en}}</ref> بعضی منابع نیز تولّد او را پیش از بعثت می‌دانند، بی آن‌که به سال و ماه آن اشاره کنند. امّا نظرهای دیگر بر یک یا پنج سال پس از بعثت و سه سال پس از [[معراج]] است.<ref>{{پک|Shareef al–Qurashi|2006|ک=Fatima Az–Zahra'|ص=38|زبان=en}}</ref>
 
بنا بر نظر مشهور منابع شیعه، تاریخ ولادت فاطمه پنج سال پس از بعثت است؛ ولی [[یعقوبی]] و [[شیخ طوسی]] ولادت فاطمه را مصادف با سال بعثت می‌دانند. بعضی محدّثان شیعه تاریخ ولادت را در سال [[معراج]] محمّد روایت کرده‌اند، امّا در تاریخ معراج هم اختلاف هست و آن را از دو سال پس از بعثت تا شش ماه پیش از هجرت گزارش کرده‌اند؛<ref>{{پک|شهیدی|۱۳۹۴|ک=زندگانی فاطمه زهرا (س)|ص=۲۶–۲۸}}</ref> و با توجه به داستان تولّد فاطمه،<ref group="یادداشت">در روایت‌های معراج از محمّد نقل شده که در شب معراج سیبی بهشتی به او دادند و نطفهٔ فاطمه از آن میوه پدید آمد. ببینید: {{پک|شهیدی|۱۳۹۴|ک=زندگانی فاطمه زهرا (س)|ص=۲۷}}</ref> زمان تولد او را از دو تا پنج سال پس از بعثت می‌دانند.<ref>{{پک|شهیدی|۱۳۹۴|ک=زندگانی فاطمه زهرا (س)|ص=۲۷–۲۸}}</ref> اگر ولادت فاطمه پنج سال پس از بعثت بوده باشد، سنّ [[خدیجه]] هنگام تولد فاطمه بیش از ۵۰ سال بوده‌است.<ref>{{پک|Veccia Vaglieri|1991|ف=Fatima|ک=Encyclopedia of Islam|زبان=en}}</ref>
خط ۱۶۱:
=== در سیرهٔ پیامبر اسلام ===
[[پرونده:Panjtan.jpg|چپ|بندانگشتی|خط‌نقاشیِ نام [[آل کسا]] و دو حدیث از [[محمد|پیامبر اسلام]] روی پارچه، احتمالاً متعلّق به [[ایران]] یا [[آسیای مرکزی]]، سدهٔ سیزده ه‍. ش]]
[[عربستان پیش از اسلام|عربستانحجاز در آستانهٔ ظهور اسلام]] سرزمینی خشک با آب‌وهوایی سخت، معیشتی طاقت‌فرسا و فرهنگی خشن بود. زن در آن جامعه منزلتی نداشت و مایهٔ سرشکستگی برای خانواده‌اش بود، تا جایی که برخی اعراب بیابان‌گرد اقدام به زنده‌به‌گورکردن نوزادان دختر خود می‌کردند.<ref>{{پک|شهیدی|۱۳۹۴|ک=زندگانی فاطمه زهرا (س)|ص=۱۳–۱۶}}</ref> در چنین محیطی، به‌این‌ترتیب، [[سنت]] محمّد در تکریم فاطمه در تقابل با آموزه‌های فرهنگی محیط عربستانحجاز بود.<ref>{{پک|شهیدی|۱۳۹۴|ک=زندگانی فاطمه زهرا (س)|ص=۱۸–۱۹}}</ref>
 
احادیث محمّد دربارهٔ فاطمه دو دسته‌اند: دستهٔ نخست آن‌هایی که منحصراً دربارهٔ فاطمه زهراست؛ و دستهٔ دوم احادیثی که دربارهٔ اهل بیت محمّد هستند که شامل فاطمه به‌عنوان یکی از اعضای آن هم می‌شوند. در این‌جا از ذکر احادیث دستهٔ دوم خودداری می‌شود. برخی از مهم‌ترین آن‌ها [[حدیث سفینه]]، [[حدیث نجوم]] و [[حدیث ثقلین]] هستند.<ref>{{پک|رضایی|زمستان ۱۳۹۱|ف=پژوهشی در حدیث سفینه|ک=کلام اسلامی}}</ref><ref>{{پک|چگینی|پاییز ۱۳۹۳|ف=اعتبارسنجی «حدیث امان»|ک=امامت‌پژوهی}}</ref><ref>{{پک|حاج‌منوچهری|۱۳۸۸|ف=ثقلین، حدیث|ک=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۷۵}}</ref>
خط ۲۰۱:
}}
 
خطبهٔ فَدَکیه سخنرانی فاطمه زهرا در [[مسجد پیامبر]] پس از درگذشت پدرش و در جریان ماجرای اختلاف مالی با ابوبکر بر سر فدک بود. محتوای این خطبه افزون‌بر توضیح دربارهٔ مسئلهٔ فدک، دربارهٔ [[توحید (اسلام)|توحید]]، [[نبوت|نبوّت]]، [[معاد]]، [[احکام]]، قرآن، وضعیت عربستانحجاز پیش از بعثت، فعالیت‌های پیامبر و علی بن ابی‌طالب برای گسترش و تثبیت اسلام، فتنه‌ها، [[غدیرخم]]، عهدشکنی مردم، ماجرای [[سقیفه]] و مخالفت با [[نص|نَصِّ]] صریح قرآن است. راویان اصلی این خطبه در آثار اهل سنت و شیعه عبارتند از: زینب، حسین بن علی، [[محمد باقر]]، [[عایشه]]، [[ابن عایشه]]، [[ابن‌عباس]]، [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله بن حسن بن حسن]]، ابوهشام محمد، [[عوانه بن حسین|عَوانه]] و [[عطیه عوفی|عطیّه عوفی]]. تعداد سندهای این خطبه بیش از بیست سند است.<ref>{{پک|فتاحی‌زاده|رسولی راوندی|زمستان ۱۳۹۳|ف=اسناد و شروح خطبه‌ها|ک=سفینه}}</ref> قدیمی‌ترین سند این خطبه کتاب ''[[بلاغات النساء|بَلاغاتُ النِّساء]]'' اثر [[ابن طیفور|ابن طَیْفور]] (درگذشته ۲۸۰ ه‍.ق) است.<ref>{{پک|شهیدی|۱۳۹۴|ک=زندگانی فاطمه زهرا (س)|ص=۱۲۰}}</ref>
 
==== خطبهٔ عیادت ====