فر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Koxlajuyi (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
جز فره با ه ملفوظ صحیح است. تصحیح شد.
خط ۱:
[[File:MIK - Sassaniden Pahlavi-Monogramm.jpg|thumb|نوشته [[خط پهلوی|پهلوی کتیبه‌ای]] «ا پ ر» به صورت سر هم، کوتاه شدهٔ جملهٔ دعایی «افزون فرّ!». یافت‌شده در عراق، نگهداری‌شده در موزهٔ هنرهای اسلامی برلین]]{{تغییر مسیر|فره|شاعر و موسیقیدان فرانسوی|لئو فره}}
{{دیگر کاربردها}}
'''فرّ''' یا '''فَرّه'''، مفهومی در [[اساطیر ایران|اساطیر ایرانی‌]] است. فر موهبت یا فروغی ایزدی<ref name="دوستخواه ۱۰۱۷">دوستخواه ۱۰۱۷</ref> است که شخص با انجام خویشکاری‌های خود<ref>بهار ۱۵۶</ref> و رسیدن به درجه‌ای از کمال به دست می‌آورد. عضو هر [[طبقهٔ اجتماعی]] می‌تواند فرّ مربوط به خود را بدارد. در [[اساطیر ایران]] ترکیب‌های فرّهٔفرّهِ ایزدی، فرّهٔفرّهِ شاهی، فرّهٔفرّه ایرانی، فرّهٔفرّهِ کیانی، فرّهٔفرّهِ موبدی و فرّهٔفرّهِ پهلوانی بیشتر از بقیه به کار رفته‌اند. مشروعیت شاهان وابسته به فره‌مندیفرهمندی ایشان بود. شاه مشروع شاهی بود که دارای فرّه شاهی که گاه به صورت فرّهٔفرّه ایزدی هم ذکر می‌شود باشد. فر تنها متعلق به افراد/ایرانیان پاک است و با بدی کردن و غرور و امثال آن هم از دست تواند رفت. در اساطیر ایران مواردی هست که به سبب غرور یا خطاهای بزرگِ شاه فره از وی گسسته و مشروعیت از دست رفته‌است. دو مثال [[نوذر]] و [[جمشید]] قابل ذکرند.
 
== نمودهای فر ==
بارزترین جلوهٔ فر تابندگی آن است. کسی که دارای فرّه است رخساری تابنده می‌دارد. به تابندگی افراد فره‌مندفرهمند در اساطیر بسیار اشاره شده‌است. مثلاً در ''[[شاهنامه]]'' چون [[طهمورث]] از بدی پالوده می‌گردد فرهٔفره ایزدی از او تافتن می‌گیرد. معروف‌ترین این تابندگی‌ها [[جمشید]] راست چنان‌که جزء دوم نام وی ''شید'' به معنی درخشان است و نام اصلی وی ''جم'' است.
 
فرّ هنگام گسستن از افراد یا پیوستن به ایشان نمودهای دیگری هم می‌یابد. برای نمونه فرّه از جمشید در هیئت مرغی (مرغ وارغنه) گسست<ref>زامیاد یشت بندهای ۳۴ تا ۳۸</ref> یا در هیئت غُرمی (=میش کوهی) به تک در پی [[اردشیر بابکان]] روان بود تا سرانجام به وی پیوست.<ref>برای نمونه «به دمّ سواران یکی غرم پاک/چو اسپی همی برپراگند خاک» (ب ۳۱۲۱۷) برای خواندن جزئیات بیشتر نگاه کنید به شاهنامه [«گریختن اردشیر از پیش اردوان» ] (ص ۱۳۹۲–۱۳۹۴)</ref> فرّه در هیئت غرم روایتی‌است که در ''[[شاهنامه]]'' آمده‌است. در ''[[کارنامه اردشیر بابکان|کارنامهٔ اردشیر بابکان]]'' هم روایتی مشابه ذکر شده‌است که برّ‌ه‌ای از پس ایشان [اردشیر و کنیزکی که با وی گریخته بود] همی‌دوید.<ref>Kārnāmag ī Ardaxšīr ī Pābagān iv:11</ref>
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/فر»