فلسفه علم: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) جز v1.43b - پروژهٔ چکویکی (عدم رعایت سلسله مراتب در زیربخشها - زیربخشهای پررنگ شده) برچسب: WPCleaner |
||
خط ۳۰:
یکی از بحثهایِ اساسی در تحلیلِ فلسفیِ علم این است که علم از چه روشی در شناختِ جهان استفاده میکند، این روش چه ارزیابیِ فلسفیای دارد، و ما را به چه دانشی از جهان میرساند. به مجموعهٔ این مباحث روششناسی (methodology) گفته میشود.
معمولاً نخستین برداشتی که انسان از روشِ کسبِ دانشِ علمی و ماهیتِ آن دارد این است که دانشمندان با نگاهِ دائمی به طبیعت، مشاهداتِ خویش را بدونِ دخالتِ سلیقه و باورهایِ شخصی و خرافات یادداشت مینمایند. سپس دانشمندان دست به تعمیمهایی در آن [[گزاره]]ها زده و گزارههایی کلیتر به دست میآورند که میتوان قانونِ علمی نامید.
این دیدگاه که احتمالاً نخستین رویکردِ بیشترِ انسانهاست، قدیمیترین دیدگاهِ فلاسفه دربارهٔ علم نیز بودهاست.
===
ارسطو در کتاب [[ارگانون]] (ارغنون)، که کتابِ بزرگِ وی در زمینهٔ [[منطق]] و [[فلسفهٔ منطق]] است، به بررسیِ انواعِ استدلال پرداخته و دو نوعِ اساسیِ استدلال را از یکدیگر جدا میکند:
خط ۷۶:
این شکلِ استدلال - که بحثهایِ مفصلی را در فلسفهٔ علم به خود اختصاص دادهاست-، نیز از نوعِ استدلالهایِ غیرِالزامآور است، یعنی داشتنِ مقدمات داشتنِ نتیجه را ضروری نمیکند.
حال که با ماهیتِ استدلالِ استقرایی آشنا شدیم میتوانیم ببینیم استقرا گرایی به چه معنا ست.
خط ۹۳:
[[اثباتگرایی|پوزیتیوستهایِ منطقی]] به معنایِ دقیقِ کلمه «استقرا گرا» نبودند، مگر آن که واژه را به معنایِ متفکری به کار ببریم که صرفاً استقراء را مجاز میداند، و دربارهٔ مبانیِ منطقیِ آن تئوری میپردازد.
استقرا گرایی با وجودِ جذابیتاش دچارِ مشکلاتِ بسیاری است. دیدیم که بیکن دو اعتقاد دربارهٔ استقراء داشت. این دو اعتقاد در پیروانِ بعدیِ وی نیز باقیماند. اشکالاتِ عمدهٔ این روششناسی به تبعِ این دو گزاره به دو دسته تقسیم میگردند:
|