سگوند: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سَگوند''' به قولی برگرفته از '''سَکا''' به معنی دلیر و شجاع<ref name=noormags>{{یادکرد وب|نویسنده =اردشیر سگوند |نشانی =http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18896 |عنوان =ایل سگوند و پیوند آن با قوم باستانی سکاها | ناشر =پایگاه مجلات تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> یکی از بزرگترین ایل‌های [[مردم لر|لر]] ساکن غرب و جنوب غرب [[ایران]] است.<ref name=kurdish-tribes>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-tribes |عنوان =KURDISH TRIBES| ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]]|تاریخ =۱۶ ژوئن ۲۰۱۴ |تاریخ بازدید = ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵}}</ref><ref name=loghatnaameh>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-66cc42ba55c947ea8d18998a0353e944-fa.html |عنوان = سگوند |ناشر = [[لغت‌نامه دهخدا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140917080314/http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-66cc42ba55c947ea8d18998a0353e944-fa.html |archivedate = ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴ |dead-url = yes }}</ref><ref name=tarikh>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =چگنی | نام =فرهاد | پیوند نویسنده = | عنوان =ایل سگوند، نام و تاریخ آن | ترجمه = | جلد = | سال =۱۳۷۸ | ناشر =کیهان فرهنگی |مکان = | شابک = | صفحه =۶۶، ۶۷ [http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/18725?sta=سگوند پایگاه مجلات تخصصی نور] | پیوند = | تاریخ بازبینی =۱۳ مارس ۲۰۱۳}}</ref> گستره سکونتگاه ایل از جنوب [[استان کرمانشاه]] (منطقه سکاوند)، نواحی مرکزی [[استان لرستان]] تا شمال [[استان خوزستان]] می‌باشد.<ref name=tarikh /> جغرافیای سکونت سکوندها در دوره قاجار تا دشت هُرو در جنوب [[بروجرد]] گسترده بوده‌است.<ref name=noormags /> جمعیت ایل سکوند به صورت طایفه‌های بزرگ و متعددی گسترش یافته‌است.{{سخ}}گویش سکوندها به عنوان بخشی از [[باجلان]]‌ها، [[زبان لری]]<nowiki/>است.<ref name="tarikh" /> باجلانی یکی از شاخه‌های [[زبان کردی]] است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/bajalan-kurdish-tribe |عنوان =BĀJALĀN | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=Kurdish language|ناشر=Britannica Encyclopedia|نشانی=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325225/Kurdish-language|نویسنده= |زبان= |تاریخ بازدید=۱۱ مارس ۲۰۱۰}}</ref> سکوندها هم‌اکنون به گویش‌های [[لری خرم‌آبادی]] و لهجه‌یلهجهٔ خاص سَکوَنونَه از زبان لری و زبان لکی سخن می‌گویند.<ref name="noormags" /><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://lorestanmiras.ir/mardomshenaasy/eilat.htm |عنوان =ایلات وطوایف لرستان |ناشر =وب سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹ |archiveurl =https://web.archive.org/web/20101031152058/http://www.lorestanmiras.ir/Mardomshenaasy/eilat.htm |archivedate =۳۱ اکتبر ۲۰۱۰ |dead-url =yes }}</ref> [[هنری راولینسون]] سکوندها را از ایل باجلان و خاستگاه آنان را به همراه [[ایل بیرانوند]]، [[موصل]] عراق می‌داند و معتقد است بیرانوندها و باجلان‌ها را در قرن دوازدهم یعنی در اواخر حکومت [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی موصل به لرستان آمدند.<ref>راولینسون، سرهنری، سفرنامه راولینسون:گذر از ذهاب به خوزستان. ترجمه سکندر امان‌اللهی بهاروند. تهران:ترجمه1362. ص152</ref>

'''طوایفی که در یک دوره خان ایل سکوند بوده‌اند شامل :''' [[علیدوست|علیدوست. مختوا]]. و پسران حاجی [[خداداد]] بوده‌<ref name=ghbile /> افرادی که در کنار نامشان حرف [[خان]] ''(رئیس)'' قرار گرفته‌است.<ref name=ghbile />

سگوندها به عنوان بخشی از باجلوندها به همراه [[بیرانوند]]ها از جمله ایل‌های لرستان بودند که در شکل‌گیری [[زندیان|حکومت زندیان]]، به [[کریم‌خان زند]] کمک کرده و همراه وی به [[شیراز]] رفتند اما پس از انقراض سلسله زندیه به لرستان برگشتند و در هرج و مرج اوایل حکومت قاجار به تصرف املاک سایر ایل‌ها پرداختند.<ref name=tarikh />

پس از بازگشت ایل‌های باجلان (سکوندها) و بیرانوندها به لرستان، سکوندها با ایل ساکی برای تصاحب منطقه [[بالاگریوه]] وارد نبرد شدند که نتیجه آن کشته شدن [[حسین‌خان ساکی]] رئیس ایل ساکی و تصرف بالاگریوه توسط ایل سگوند بود.<ref name=tarikh /> پس از این شکست ساکی‌ها در لرستان و خوزستان پراکنده شده و بخشی از آن‌ها به عنوان یکی از طوایف سکوند درآمدند.<ref name=tarikh />

سکوندها یکی از پنج ایل [[باجلان]] است که در استان‌های لرستان و خوزستان و ایلام و کرمانشاه و کشور عراق ساکن است.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=84 ایل باجولوند]</ref> باجلان به پنج ایل عمده تقسیم می‌شود که عبارتند از:<ref name=ghbile />

به‌طور کلی پراکندگی نسبی سکوندها در میان مناطق سلسله و دیگر مناطق استان لرستان مشهود است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.ashayerlorestan.ir/documents/document/11765/11766/portal.aspx |عنوان =ایلات و طوایف کوچنده لرستان |ناشر =وب سایت اداره کل امور عشایری استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۶ مهر ۱۳۸۹ |archiveurl =https://web.archive.org/web/20091224033241/http://www.ashayerlorestan.ir/documents/document/11765/11766/portal.aspx |archivedate =۲۴ دسامبر ۲۰۰۹ |dead-url =yes }}</ref>