|سازنده= [[سازمان فضایی اروپا]]
|کارکرد= پشتیبانی [[ایستگاه فضایی بینالمللی]] از طریق حمل سوخت، آب، هوا، لوازم یدکی و ابزارآلات پژوهشی؛ انبار مواد مصرفشده و پسماندهای ایستگاه
|سرنشین= بیسرنشین؛kبیسرنشین؛<kbrbr /k>kk<ksmallksmall>kپسپس از اتصال به ایستگاه فضایی، امکان زیست و کار فضانوردان در آن وجود دارد.k<k/smallksmall>k
|درازا= ۱۰٫۳ متر
|قطر= ۴٫۵ متر
|زاویه_انحراف= ۵۱٫۶ درجه
}}
'''فضاپیمای ترابری خودکار''' {{انگلیسی|Automated Transfer Vehicle}} یا بطور خلاصه '''اِیتیوی''' (ATV) فضاپیمای بدون سرنشینی است که توسط [[سازمان فضایی اروپا]] برای رساندن خدمات و پشتیبانی به [[ایستگاه فضایی بینالمللی]]، و اصلاح مدار آن دور زمین ساخته شده است.k<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.spaceflight.esa.int/users/downloads/factsheets/fs003_12_atv.pdf Automated Transfer Vehicle, ESA document EUC-ESA-FSH-003 Rev 1.2 (specification)](PDF) |ژورنال= |نشریه={{formatnum:European Space Agency|R}} |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-06|R}}. k<k/refkref>k اِیتیوی بزرگترین و سنگینترین فضاپیمای ساخت [[اروپا]] است.k<krefref name="atvnewgen"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ESApod/SEMZ46K26DF_0.html ESA - ESApod - ATV: A new generation space vehicle] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2008-03-09|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
فضاپیمای ترابری خودکار با استفاده از گونهای تغییریافته از موشک پرقدرت [[آریان (موشک)|آریان-۵]] به نام آریان-۵ ایاس اِیتیوی از [[پایگاه فضایی اروپا]]، که در شهر [[کورو (شهر)|کورو]] در [[گویان فرانسه]] واقع شده، به مدار زمین فرستاده میشوند. ایتیوی سنگینترین محمولهای است که موشک [[آریان (موشک)|آریان-۵]] تاکنون به مدار زمین حمل کرده است.k<krefref name="atvnewgen" /k>k پس از دو روز پرواز مداری، ایتیوی بطور خودکار به بخش سرویسدهی [[روسیه|روسی]] ایستگاه که [[ازوزدا]] نام دارد متصل میشود.
== نقش فضاپیمای ترابری خودکار ==
عملکرد [[ایستگاه فضایی بینالمللی]] به پشتیبانی دائمی و دریافت مواد مصرفی، ابزارآلات پژوهشی و قطعات یدکی از زمین وابسته است. علاوه بر این، برای باقی ماندن [[ایستگاه فضایی بینالمللی]] در مدار زمین، مدار پرواز آن باید در بازههای زمانی مشخص اصلاح گردد. فضاپیمای ترابری خودکار از ماه مارس سال ۲۰۰۸ این وظایف را به عهده گرفته است.
وظایف مهم فضاپیمای اِیتیوی عبارتند از:k<krefref name="atvservmod"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ATV/SEMW4ZOR4CF_0.html ESA - ATV - ATV Service Module] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2005-03-03|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
* انتقال اقلام مورد استفاده به [[ایستگاه فضایی بینالمللی]]، از جمله سوخت، هوا، آب، تجهیزات آزمایشگاهی و محمولههای دیگر.
* رانش و تصحیح مدار [[ایستگاه فضایی بینالمللی]] در مدار زمین
اِیتیوی به عنوان دستیاری برای فضاپیمای ترابری [[پروگرس]] ساخته شده، و دارای ظرفیت باری معادل سه برابر پروگرس است. این فضاپیما میتواند مانند پروگرس مقادیر زیادی مایعات و قطعات ظریف و حساس با خود به [[ایستگاه فضایی بینالمللی|ایستگاه فضایی]] حمل کند، و تا ۶ ماه به ایستگاه متصل باقی بماند. پس از تخلیه بار و محمولههای ایتیوی، میتوان از آن به عنوان انبار مواد مصرفشده و پسماندهای ایستگاه فضایی بینالمللی استفاده کرد.
حجم فضای داخل ایتیوی ۴۸ متر مکعب و سه برابر بزرگتر از فضاپیماهای ترابری پیشین است.k<krefref name="atvnewgen" /k>k فشار هوایی این فضا معادل فشار هوای داخل ایستگاه فضایی است، بطوریکه پس از اتصال آن به ایستگاه، فضانوردان میتوانند بدون نیاز به پوشیدن لباس فضایی به درون ایتیوی رفته و اقدام به تخلیه محمولههای آن کنند. طراحی کابین ایتیوی بر اساس طراحی [[بخش پشتیبانی چندمنظوره]] (MPLM) ساخت [[سازمان فضایی ایتالیا]] است.
== ظرفیت ==
هر فضاپیمای ایتیوی ۲۰٫۷ تُن وزن دارد، ظرفیت بار آن ۹ تُن است و میتواند اقلام زیر را به [[ایستگاه فضایی بینالمللی|ایستگاه فضایی]] حمل کند:k<krefref name="atvservmod" /k>k
* ۸۴۰ کیلوگرم آب
* ۱۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلوگرم بار شامل ابزارهای پژوهشی و مواد مصرفی غیرمایع برای ایستگاه
* ۱۰۰ کیلوگرم گاز مانند [[نیتروژن]]، [[اکسیژن]]، یا هوا. در هرپرواز ایتیوی میتواند دو نوع گاز متفاوت را با خود به ایستگاه حمل کند.
* ۴۷۰۰ کیلوگرم سوخت برای رانش و تغییر مدار ایستگاه فضایی. سوخت مصرفی ایتیوی از ترکیب سوخت [[مونومتیل هیدرازین]] و ماده اکسیژنزای [[دینیتروژن تتروکسید]] (NkN<ksubksub>k۲k۲<k/subksub>kOkO<ksubksub>k۴k۴<k/subksub>k) تشکیل شدهاست.
پس از بارگیری پسماندهای ایستگاه، ایتیوی در مسیر معینی هدایت میشود تا پس از ورود به [[جو (هواشناسی)|جو زمین]] سوخته شود و از بین برود.
{| class="wikitable" style="float:left;"
|-
|k<k!--column3--k>k[[پرونده:ATV propeller fuel tank p1220787.jpg|137px]]
|k<k!--column2--k>k[[پرونده:ATV water tank P1220789.jpg|180px]]
|-
| مخزن حمل سوخت
| مخزن حمل آب
|}k<k!--end wikitable--k>k
==== بدنه خارجی ====
===== ابعاد خارجی فضاپیما =====
بدنه خارجی فضاپیمای ترابری خودکار بصورت استوانهای با قطر ۴٫۵ متر و طول ۱۰٫۳ متر است. سازه خارجی این فضاپیما با لایههایی پوشانده شده که آنرا در برابر برخورد شهاب سنگهای کوچک مقاوم میکند.k<krefref name="atvconfig"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ATV/SEM4RYOR4CF_0.html ESA - ATV - Configuration] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2005-03-03|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
===== صفحههای خورشیدی =====
چهار [[باتری خورشیدی|صفحه خورشیدی]] فضاپیمای ایتیوی ۱۱۰ دقیقه پس از پرواز باز شده و شکلی ''ضربدر'' مانند به خود میگیرند. فاصله دو انتهای هر جفت از صفحات ۲۲٫۳ متر است. این صفحهها کاملا مستقل از هم حرکت میکنند و میتوانند موقعیت خود را برای گرفتن حداکثر نور از خورشید تنظیم کنند.k<krefref name="atvconfig"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ATV/SEM4RYOR4CF_0.html ESA - ATV - Configuration] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2005-03-03|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
==== بخشهای داخلی ====
فضای داخلی فضاپیمای ایتیوی از دو بخش اصلی تشکیل شده است:k<krefref name="atvconfig"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ATV/SEM4RYOR4CF_0.html ESA - ATV - Configuration] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2005-03-03|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
* بخش حمل بار
* بخش سرویسدهی
بخش سرویسدهی ایتیوی شامل موتورها و جلوبرنده، واحد نیرودهنده، کامپیوترها و ابزارآلات مخابراتی و [[ناوبری]] است. این بخش فضاپیما دارای هوای قابل تنفس برای انسان نیست.
فضاپیمای ایتیوی دارای چهار موتور اصلی و ۲۸ موتور کوچکتر برای مانور و کنترل ارتفاع مداری است. تمامی این واحدهای پیشرانه توسط سیستمهای ناوبری فضاپیما کنترل میشوند تا پروازی کاملا خودکار را میسر سازند.k<krefref name="atvservmod" /k>k همچنین، پس از اتصال ایتیوی به [[ایستگاه فضایی بینالمللی]]، میتوان از این موتورها برای رانش و اصلاح مدار ایستگاه استفاده کرد.
== ساخت ==
پیمانکارهای دیگر فضاپیمای ایتیوی از این قرارند:
* [[شرکت فضایی تالس آلنیا]] در شهر [[تورین]] در [[ایتالیا]] مسئول ساخت محفظه بار، سیستمهای کنترل حرارت و نیرو، سیستمهای آزمایشی و ابزار اندازهگیری از راه دور در فضاپیما است.k<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.thalesonline.com/space/Press-Room/Press-Release-search-all/Press-Release-search-result/Press-Release-Article.html?link=0b34373d-054e-0206-0b73-5b420f402d16:central&locale=EN-gb Thales Alenia Space, a major contributor to the ATV Jules Verne vehicle] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:Thales Alenia Space|R}} |تاریخ={{formatnum:2008-03-09|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
* شرکت [[روسیه|روسی]] [[شرکت انرگیا|انرگیا]]، تامین کننده تجهیزات پیشرفته برای اتصال خودکار در فضا، سوختگیری و کنترل پرواز، با همکاری شرکت فضایی تالس آلنیاkآلنیا<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ESA_Permanent_Mission_in_Russia/SEMKMLW4QWD_0.html ESA Permanent Mission in Russia] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2005-10-28|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
* [[شرکت اورلیکان]] در [[سوییس]]، سازنده قسمتهای عمده از سازه فضاپیماkفضاپیما<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.oerlikon.com/ecomaXL/index.php?site=SPACE_EN_pictures_management_products_image_buildings Oerlikon Components Space - Pictures] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:Oerlikon|R}} |تاریخ={{formatnum:[[2008-03-09]]|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
* [[شرکت فضایی هلند]] سازنده صفحات خورشیدی برای تامین ۴۸۰۰ وات [[انرژی خورشیدی]] برای فضاپیماkفضاپیما<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.dutchspace.nl/pages/press/content.asp?id=347 Launching the Automated Transfer Vehicle](nl) |ژورنال= |نشریه={{formatnum:Dutch Space BV|R}} |تاریخ={{formatnum:[[2008-03-09]]|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
=== هزینه ساخت ===
[[سازمان فضایی اروپا]] بیش از ۱٫۳ میلیارد [[یورو]] برای طراحی و ساخت ایتیوی هزینه کرده است.k<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.iht.com/articles/reuters/2008/03/09/america/OUKWD-UK-SPACE-ARIANE-LAUNCH.php European cargo rocket takes off for space station] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:International Herald Tribune|International Herald Tribune]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2008-03-09|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>kk<krefref name="atvnewgen" /k>k
== مدلها و ماموریتهای ایتیوی ==
در حال حاضر قرارداد ساخت ۵ فروند فضاپیمای ایتیوی منعقد شده است، که بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ به فاصلهٔ تقریبا هر ۱۷ ماه، یک فروند از آنها ساخته و به فضا پرتاب میشوند.k<krefref name="spacecom"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.space.com/spacenews/070709_esaatv_businessmonday.html Europe's ATV Ready for Journey to French Guiana Launch Site] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[Space.com]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2007-07-09|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-06|R}}. k<k/refkref>k
اهمیت ایتیوی پس از بازنشسته شدن [[شاتل فضایی|شاتلهای فضایی]] [[ناسا]] در سال ۲۰۱۰ دوچندان خواهد شد.k<krefref name="atvnewgen" /k>k
=== نخستین مدل ایتیوی ===
نخستین مدل فضاپیمای ترابری خودکار، موسوم به ایتیوی-۱، به افتخار نویسنده داستانهای علمی تخیلی، [[ژول ورن]] نامگذاری شده است. فضاپیمای ژول ورن در بندر [[روتردام]] در [[هلند]] بارگیری شد و پس از سفر دریایی دو هفتهای، سرانجام روز [[۳۱ ژوئیه]] [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] به [[پایگاه فضایی اروپا]] در [[گویان فرانسه]] در قاره [[آمریکای جنوبی]] رسید.k<krefref name="ESA-shipping"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/esaCP/SEMRMJWUP4F_index_0.html ATV arrives at Europe's Spaceport] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[European Space Agency]]|R}} |تاریخ={{formatnum:1 August, 2007|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-06|R}}. k<k/refkref>k
=== ماموریتهای ایتیوی ===
جدول زیر ماموریتهای برنامهریزی شده و پیشبینی شده برای فضاپیمای ایتیوی را نشان میدهد:k<krefkref>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.space.com/missionlaunches/080308-atv-first-launch-day.html European Cargo Ship Begins Maiden Space Voyage] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:Space.com|R}} |تاریخ={{formatnum:March 9, 2008|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} k<k/refkref>kk<krefref name="nasa_launch_manifest"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.nasa.gov/pdf/210208main_MPIM-rev-2008-01-25-04.pdf Multi-Program Integrated Milestones](PDF) |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[ناسا|NASA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:January 25, 2008|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} k<k/refkref>k
{| class="prettytable"
|- align="center"
|۲
|۲۰۰۹k۲۰۰۹<ksmallksmall>k (برنامهریزی شده)k<k/smallksmall>k
|ایتیوی-۲
|- align="center"
|۳
|۲۰۱۱k۲۰۱۱<ksmallksmall>k (برنامهریزی شده)k<k/smallksmall>k
|ایتیوی-۳
|- align="center"
|۴
|۲۰۱۲k۲۰۱۲<ksmallksmall>k (برنامهریزی شده)k<k/smallksmall>k
|ایتیوی-۴
|- align="center"
|۵
|۲۰۱۳k۲۰۱۳<ksmallksmall>k (برنامهریزی شده)k<k/smallksmall>k
|ایتیوی-۵
|- align="center"
|۶
|بعداً تعیین میشودkمیشود<ksmallksmall>k k<k/smallksmall>k
|ایتیوی-۶
|- align="center"
|۷
| بعداً تعیین میشود k<ksmallksmall>k k<k/smallksmall>k
|ایتیوی-۷
|}
== مرکز کنترل اِیتیوی ==
مرکز کنترل فضاپیمای ایتیوی در شهر [[تولوز]] در جنوب [[فرانسه]] واقع شده است. بیش از ۳۰ متخصص ماموریتهای فضایی در این مرکز به پرواز و عملکرد ایتیوی در مدار زمین نظارت میکنند. این مرکز بوسیله ارتباطات ماهوارهای با مراکز دیگر [[سازمان فضایی اروپا]] در نقاط دیگر جهان در تماس است.k<krefref name="atvcontrol"k>k{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.esa.int/SPECIALS/ATV/SEMHM0PR4CF_0.html ESA - ATV - ATV Control Centre] |ژورنال= |نشریه={{formatnum:[[:en:ESA|ESA]]|R}} |تاریخ={{formatnum:2005-03-03|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:2008-03-09|R}}. k<k/refkref>k
== جُستارهای وابسته ==
== منابع ==
{{چپچین}}
k<ksmallksmall>kk<kreferencesreferences /k>kk<k/smallksmall>k
{{پایان چپچین}}
|