شیمی آلی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح نامها، تکمیل مقاله و افزودن منابع
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +املا+مرتب (۱۴.۹ core): + رده:ترکیب‌های آلی
خط ۶:
در گذشته به موادی که ریشه گیاهی یا حیوانی داشتند، مواد آلی (ارگانیک) می‌گفتند اما امروزه مواد آلی را می‌توان از طریق روش‌های صنعتی و آزمایشگاهی و به کمک [[مواد معدنی]] نیز سنتز کرد. در فرهنگ‌های فارسی معنای کلمه «آلی» مربوط به اندام‌های موجود زنده و هر موجودی که دارای آلات، اجزا، یا اندام‌های متعدد باشد، آمده است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان= آلی|ناشر =Study|تاریخ=|نشانی= http://www.vajehyab.com/?q=آلی واژه یاب|تاریخ بازدید=۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹}}</ref>
 
موادی که از منابع آلی بدست می‌آیند، در یک ویژگی مشترک هستند و آن اشتراک در دارا بودن عنصر کربن است. دو منبع بزرگ مواد آلی که از آن‌ها مواد آلی با ترکیبات ساده، تأمین می‌شوند، [[نفت]] و [[زغال سنگ]] هستند، این دو [[ماده (فیزیک)|ماده]] [[فسیل|فسیلی]]ی در مفهوم قدیمی آلی بوده و حاصل تجزیه جانوران و گیاهان هستند. این ترکیبات ساده به عنوان مصالح ساختمانی، در ساختن ترکیبات بزرگتر و پیچیده‌تر مصرف می‌گردند. شیمی آلی، شیمی ترکیبات کربن با سایر عناصر به ویژه [[هیدروژن]]، [[اکسیژن]]، [[نیتروژن]]، [[هالوژن]]‌ها و غیر فلزات دیگر نظیر [[گوگرد]] و [[فسفر]] است. هم‌چنین [[فلزات|فلزاتی]]ی مثل [[منیزیم]]، [[مس]] و [[پالادیم]] هم در برخی ترکیب‌های آلی حضور دارند. [[الکل]]‌ها، [[اتر]]ها، [[هیدروکربن |هیدروکربن‌ها]]،‌ها، [[آلدئید]]ها، [[کتون]]‌ها، [[کربوکسیلیک اسید]]ها، ترکیبات آلیفاتیک حلقوی، ترکیبات آروماتیک (مانند [[بنزن]])، [[آمین]]‌ها، فنل‌ها، درشت مولکول‌ها و [[بسپار]]ها ([[پلیمر]]) و نظیر آن‌ها جزء مواد آلی بوده و مباحث شیمی آلی را به خود اختصاص داده‌اند.
 
امروزه از مواد آلی و دانش شیمی آلی در رنگ سازی، [[کاغذ]] و جوهرسازی، [[غذا|مواد غذایی]]، [[پوشاک]]، [[پتروشیمی]]، [[پلاستیک|مواد پلاستیکی]] و [[لاستیک سنتزی|لاستیکی]]، [[داروسازی]]، [[پزشکی]] و ده‌ها صنعت دیگر بهره می‌برند. افزون بر بیست میلیون ترکیب شناخته شدهٔ کربن وجود دارد و هر ساله نیم میلیون [[ملکول]] جدید به خانواده [[مواد آلی]] اضافه می‌شوند.
 
شیمی آلی شالوده [[زیست‌شناسی]] و [[پزشکی]] است. ساختمان [[جانوران|موجودات زنده]] به غیر از [[آب]]، عمدتاً از مواد آلی ساخته شده‌اند، مولکول‌های مورد بحث در [[زیست‌شناسی مولکولی]] همان مولکول‌های آلی هستند. امروزه ما در عصر کربن زندگی می‌کنیم، هر روزه روزنامه‌ها و مجلات، ذهن ما را متوجه ترکیبات کربن نظیر [[کلسترول]]، [[چربی |چربی‌های اشباع نشده]]، [[هورمون]]‌ها، [[استروئید]]ها، [[حشره کش]]‌ها و فرومون‌ها می‌نماید.
در دهه‌های گذشته به خاطر [[نفت]]، [[جنگ]]‌های متعددی راه افتاده‌است، همچنین دو فاجعه نازک شدن [[لایه اوزون]] که عمدتاً به خاطر وجود کلروفلوئوروکربن‌ها می‌باشد و پدیده [[گازهای گلخانه‌ای]] که ناشی از حضور [[متان]]، کلروفلوئوروکربن‌ها و [[دی‌اکسید کربن]] است، زندگی انسان‌ها را به خطر انداخته‌است.
 
تا اواسط قرن نوزدهم میلادی باور بر این بود که مواد آلی تنها در بدن موجودات زنده قابل تهیه و تولید هستند، تا این که در سال ۱۸۲۸ شیمی‌دان آلی، به نام [[فریدریش وهلر]]، با ارایه روش سنتزی خود برای تولید [[اوره]] از آمونیوم سیانات طی فرایندی به نام سنتز وهلر، این باور را باطل اعلام کرد و عملاعملاً موجب تولد شیمی آلی، شد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان= تولید مصنوعی اوره|ناشر = سالنامه های فیزیک و شیمی|تاریخ= 1828|نشانی= http://www.chemteam.info/Chem-History/Wohler-article.html|}}</ref>
 
== ساختمان و ویژگی‌ها ==
=== آرایش و درشتی مولکول‌های مواد آلی ===
خط ۳۷:
==== کلرو فلوئورو کربن‌ها ====
[[پرونده:Dichlorodifluoromethane.png|بندانگشتی|چپ|200px|مدل اتمی دی‌کلرودی‌فلوئورو متان]]
مشتقات [[هالوژن|هالوژنه]]ه متان را کلروفلوئوروکربن‌ها می‌گویند. اگر به جای هیدروژن‌های متان اتم‌های [[هالوژن]] جایگزین شود، این محصولات حاصل می‌شوند. گازهای مورد استفاده در یخچال‌ها و کولرهای گازی و انواع اسپری، از این دسته مواد هستند. از جمله این مواد می‌توان به دی‌کلرو‌دی‌فلوئورومتاندی‌کلرودی‌فلوئورومتان (CF<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> یا CFC<sub>12</sub>) و کلروتری‌فلوئورومتان (CF<sub>3</sub>Cl یا CFC<sub>11</sub>) اشاره کرد.
 
==== آلکان‌ها ====
خط ۶۰:
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{جعبه ناوبری زیست‌شناسی}}
 
[[رده:شیمی آلی]]
[[رده:ترکیب‌های آلی]]