محمدشاه: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۴۶:
محمد میرزا در این زمان تحت نفوذ کامل قائم مقام فراهانی قرار داشت. چنان‌که [[جیمز فریزر]] انگلیسی که آن زمان در تهران حضور داشت نوشت «قائم مقام همراه شاهزاده به تهران نیامد، بلکه این شاهزاده بود که همراه قائم مقام وارد تهران شد.» به هر حال محمد میرزا در نوروز ۱۸۳۴ به عنوان نایب‌السلطنه و حاکم خراسان و آذربایجان انتخاب شد و سپس راه تبریز را در پیش گرفت.<ref>{{پک|Hambly|1991|ک=The Cambridge History of Iran|ص=167}}</ref> پس از ورود ولیعهد به تبریز، قائم مقام دستور داد تا چهار برادر محمد میرزا، از جمله خسرومیرزا و جهانگیرمیرزا، در اردبیل زندانی شوند. او بعدها پس از مرگ فتحعلی‌شاه فرمان داد تا این چهار پسر را کور کنند. در این زمان وضعیت تبریز مطلوب نبود. خزانه خالی بود، پرداختی قشون چهار ماه عقب افتاده بود و تسلیحات جنگی نیز بلااستفاده بودند.
 
مرگ عباس میرزا نه تنها فرزند محبوب فتحعلی‌شاه را از او گرفت، بلکه او را از یکیاری جانشینکسی کارآمدکه سال‌ها در حکومت شریکش بود، محروم ساخت. علاوه بر آن، تصمیم انتخاب فرزند عباس میرزا به جای یکی از پسران خودش، شاه را با مقاومت‌هایی روبرو ساخت که مهم‌ترین آن‌ها از جانب حسینعلی میرزا، فرمانفرمای فارس، بود. حسینعلی میرزا تصور می‌کرد ولایت‌عهدی محمد میرزا او را از حق قانونی‌اش محروم ساخته‌است و همچنین این تصمیم را تسلیم شدن پدرش در برابر خواسته روس‌ها می‌دانست.<ref>{{پک|Amanat|1999|ک=FATḤ-ʿALĪ SHAH QĀJĀR}}</ref>
 
چون بوی نافرمانی از سوی فرمانفرای فارس به مشام می‌رسید، فتحعلی‌شاه شخصا در سال ۱۲۱۳ خورشیدی با سپاهی راهی جنوب ایران شد اما درحالیکه هیچ نشانی از بیماری نداشت، به‌طور ناگهانی در اصفهان درگذشت.<ref>{{پک|Amanat|1999|ک=FATḤ-ʿALĪ SHAH QĀJĀR}}</ref> از آنجا گه مرگ او می‌توانست باعث ناآرامی‌هایی شود، به خصوص اینکه بیرون از پایتخت درگذشته بود، ابتدا پیک‌هایی به سمت محمد میرزا روانه شدند تا خبر را به او برسانند. سپس جسد شاه را به حرم فاطمه معصومه برای خاکسپاری انتقال دادند. تنها آن زمان بود که به صورت عمومی اعلام شد که شاه مرده‌است.<ref>{{پک|Hambly|1991|ک=The Cambridge History of Iran|ص=167}}</ref> مطابق انتظار، مرگ او منجر به بروز شورش‌هایی در سطح کشور شد و تعدادی از شاهزادگان، از جمله [[حسینعلی میرزا فرمانفرما]] و [[علی میرزا ظل‌السلطان]] خود را پادشاه خواندند.