گاه‌شماری جلالی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
ابرابزار
خط ۴:
{{تقویم ماه کنونی}}
 
'''گاه‌شماری جلالی'''، یکی ازدقیق‌ترین [[تقویم]]های دقیقجهان هماهنگ با [[سال اعتدالی]] و مبنای گاهشماری ایرانی از سده پنجم [[خورشیدی]] بدین سو است.<ref name="History of Astronomy">[http://ephemeris.com/history/middle-east.html#persian History of Astronomy]</ref>
 
امروز: ''{{روز جلالی}} ({{ماه جلالی}}) سال {{سال جلالی باستانی سلطانی}} جلالی باستانی سلطانی'' برابر با {{تاریخ خورشیدی}} است.
خط ۲۷:
طبق تقویم‌های استخراج شده، طول ماه‌های آن مانند گاه‌شماری یزدگردی ۳۰روزه با ۵روز افزوده و ماه‌ها با همان اسامی (فروردین تا اسفند<ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، ص ۵۲.</ref> با پسوند جلالی یا سلطانی) و روزها با عددشماری بوده‌است.<ref name=calendar.ut.ac.ir-TJ4>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory4-2-4.asp |عنوان=گاه‌شماری جلالی ۲ | ناشر =پایگاه اطلاع‌رسانی '''مرکز تقویم''' مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=اسفند ۱۳۹۰}}</ref> اما طبق بعضی نظرها برای ماه‌ها و روزها، نام‌هایی جدید نیز ذکر شده‌است.<ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، ص ۱۱۳.</ref> یا طول ماه‌ها براساس توقف نسبی خورشید در برج‌ها بین ۲۹ تا ۳۲ روزه نیز دانسته شده‌است که از مشخصه‌های [[گاه‌شماری هجری خورشیدی برجی]] بدست آمده از جلالی نیز می‌باشد.<ref name="calendar.ut.ac.ir-TJ3"/>
 
== [[کبیسه‌گیری]] ==
کبیسه‌گیری گاه‌شماری جلالی در برابرسازی ماه‌های سال با حرکت واقعی خورشید در منطقه‌البروج و نیز محاسبه سال و تطبیق سرآغاز آن با نقطه اعتدالی، در مقایسه با سایر گاه‌شماری‌های خورشیدی، از جمله گاه‌شماری میلادی به‌مراتب دقیقتر است. چراکه تقویم جلالی علاوه بر کبیسه‌های معمول چهارساله از کبیسه پنج ساله نیز بهره می‌برد. دربارهٔ روش کبیسه‌گیری جلالی نظرهای متفاوتی وجود دارد و بیشتر عقیده بر این است که در آغاز امر روشی خاص اعمال نشده<ref name="calendar.ut.ac.ir-TJ4"/> و سال‌های کبیسه در آن مانند تقویم رسمی کنونی ایران ثابت نبوده و کبیسه کردن مطابق با نتایج رصد سالانه بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.chn.ir/news/?section=2&id=30180 |عنوان=۵۲۶ سال با تقویم جلالی |ناشر=وبگاه خبرگزاری میراث فرهنگی |تاریخ=۲۸ اسفند ۱۳۸۴ |تاریخ بازبینی=فروردین ۱۳۹۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609150132/http://www.chn.ir/news/?section=2&id=30180 |archivedate=۹ ژوئن ۲۰۰۷ |dead-url=yes }}</ref>
 
طبق کبیسه‌های پیشنهاد شده از جمله زیج ایلخانی تقویم جلالی دارای یکدوره ۱۲۸ ساله با جمعاً ۳۱ روز کبیسه‌است.<ref name="calendar.ut.ac.ir-TJ4"/> هر دوره کبیسه‌گیری ۱۲۸ ساله شامل یک زیرْدورهٔ ۲۹ ساله و سه زیردوره ۳۳ ساله‌است؛ که هر زیرْدوره یک کبیسه با فاصله پنج ساله در آغاز، پیش از کبیسه‌های چهارساله دارد. با این شیوه کبیسه‌گیری، سال جلالی ۳۶۵٬۲۴۲۱۸۷۵ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۸۸٬۵۷۴ سال می‌باشد.<ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، ص ۶۳.</ref> و در کبیسه‌گیری پیشنهادی [[ذبیح بهروز]] دوره بزرگ ۲۸۲۰ ساله وجود دارد که مورد توجه [[احمد بیرشک]] نیز قرار گرفته‌است. در طی این دوره بزرگ ساعت تحویل سال تکرار می‌شود؛ و شامل ۲۲ دوره ۱۲۸ ساله سابق به‌علاوه یک کبیسه چهارسالی است. در نتیجه دوره بزرگ یک زیردوره ۳۷ ساله در انتها دارد. در این شیوه سال خورشیدی ۳۶۵٬۲۴۲۱۹۸۵۸ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۴۷۶۱۹۰۵ سال می‌باشد؛ که شیوه اخیر دقیقترین کبیسه‌گیری سال خورشیدی می‌باشد.<ref name="History of Astronomy"/><ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، ۶۳–۶۵.</ref> گاهشماری جلالی را در هماهنگی با سال اعتدالی دقیق‌ترین گاهشماری جهان دانسته‌اند. در برابر تقویم اروپایی که در هر ۳۲۲۶ سال یک روز خطا دارد، گاهشماری جلالی در هر ۱۱۶۵۲۹ سال یک روز خطا دارد.<ref name="History of Astronomy"/><ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، صفحهٔ ۴۱.</ref>