محمدرضا پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
با فرض حسن نیت ویرایش M B V 4 (بحث) خنثی‌سازی شد: لطفا صفحه را بهم نریزید. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۶:
'''محمدرضا پهلوی''' (۴ آبان ۱۲۹۸ در [[تهران]] – ۵ مرداد ۱۳۵۹ در [[قاهره]]) که به '''محمدرضاشاه پهلوی''' نیز شهرت دارد و تا پیش از انقلاب ۵۷ با عنوان رسمی '''اعلی‌حضرت همایونی، شاهنشاه آریامهر''' خطاب می‌شد،<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-50192918 چرا شاه تمام نمی‌شود؟]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref> دومین و آخرین پادشاه [[دودمان پهلوی]] و آخرین [[پادشاه ایران]] از ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بود. محمدرضاشاه در پی استعفای پدرش رضاشاه پهلوی و با رای مجلس شورای ملی به پیشنهاد محمدعلی فروغی برای جلوگیری از از بین رفتن تمامی ارضی [[ایران]] بر اثر هجوم متفقین به پادشاهی رسید و با [[انقلاب ۱۳۵۷]] از حکومت برکنار شد.
 
او حاصل ازدواج [[رضاشاه]] و [[تاج‌الملوک|تاج‌الملوک آیرملو]] بود. در حالی‌که ۶ سال داشت، پدرش پادشاه شد و او به [[ولیعهد سلطنت مشروطه ایران|ولیعهدی ایران]] رسید. تحصیلات مقدماتی را در تهران و تحصیلات متوسطه را در [[سوئیس]] به اتمام رساند و در بازگشت به ایران با درجهٔ [[ستوان دوم]] از [[دانشگاه افسری امام علی|دانشکده افسری]] فارغ‌التحصیل شد. در [[جنگ جهانی دوم]] و هم‌زمان با اشغال ایران در ۲۲ سالگی به پادشاهی رسید. در آغاز قدرت کمی داشت، ولی با پایان اشغال ایران و خروج نیروهای خارجی از کشور، با پشتیبانی [[ایالات متحده آمریکا|امریکاآمریکا]] و با سیاست نخست‌وزیر وقت، [[احمد قوام|قوام السلطنه]] به حکومت خودمختار در [[آذربایجان]] و [[کردستان]] خاتمه داد. هم‌چنین وی زمین‌هایی که پدرش از مالکان آن‌ها گرفته بود را به صاحبان پیشین‌شان بازگرداند.
 
مدتی پس از نجات از یک ترور نافرجام، با تشکیل [[مجلس سنای ایران|مجلس سنا]] بر قدرت او افزوده‌شد. در دوران پادشاهی او، [[صنعت نفت ایران]] به رهبری [[محمد مصدق]] ملی شد. در سال ۱۳۳۲ با پشتیبانی [[سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا]] و [[سیا|سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا]]، کودتایی برای برکناری مصدق به راه افتاد. با شکست خوردن [[کودتای ۲۵ مرداد]]، محمدرضا شاه ایران را ترک کرد و به [[ایتالیا]] رفت،کرد، ولی با موفقیت [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲]] مصدق برکنار شد و شاه باری دیگر به قدرتایران رسیدبازگشت.
 
شاه به توسعهٔ اقتصادی و افزایش قدرت نظامی کشور علاقه داشت و بخش زیادی از درآمد نفتی کشور را صرف [[ارتش شاهنشاهی ایران|ارتش ایران]] می‌نمود. او تحت عنوان [[انقلاب سفید]] و با هدف رسمی قرار گرفتن ایران در بین مدرن‌ترین کشورهای جهان تا پایان سدهٔ بیستم مجموعه‌ای از اصلاحات اقتصادی ـ اجتماعی مانند [[اصلاحات ارضی]] را آغاز نمود. در دههٔ چهل و اوایل دههٔ پنجاه هجری شمسی، ایران رشد اقتصادی سریعی را شاهد بود. سپس محمدرضا شاه [[نظام تک‌حزبی]] را در کشور حاکم کرد و عملاً در شانزده‌سال پایان پادشاهی تقریباً هیچ‌یک از تصمیمات کلیدی کشوری بدون نظر مساعد او گرفته نمی‌شد. سرانجام او در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۵۷ و در پی اعتراض‌های گسترش‌یافته مخالفان به رهبری [[سید روح‌الله خمینی|روح‌الله خمینی]]، ایران را برای همیشه ترک کرد. وی در طول زندگی خود سه‌بار ازدواج کرد و صاحب پنج فرزند شد.
 
وی در طول زندگی، چهار کتاب دربارهٔ زندگی خود و ایران نوشت که آخرین آن‌ها اندکی پیش از مرگ وی به پایان رسید. او سرانجام در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۵۹ در سن ۶۰ سالگی و در اثر سرطان [[غدد لنفاوی]]، در [[مصر]] درگذشت و در یکی از مهم‌ترین مساجد قاهره به نام [[مسجد رفاعی]] به خاک سپرده شد.