عیسی: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ویرایش 151.246.236.6 (بحث) به آخرین تغییری که Shawarsh انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: متن دارای ویکیمتن نامتناظر ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱۳:
| death_cause = [[تصلیب عیسی|مصلوب شدن]]
| home_town = [[ناصره]]{{سخ}} [[الجلیل|جلیل]]{{sfn|Theissen|Merz|1998}}
}}'''عیسی''' یا '''عیسی مسیح''' یا '''عیسی ناصری''' (عبرانی: ישוע [یشوع]، یونانی باستان: Ἰησοῦς [ایسوس]) واعظ [[یهودی]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Jesus the Jew: A Historian's Reading of the Gospels. Philadelphia: First Fortress.|نام خانوادگی=Vermes|نام=Geza|ناشر=|سال=1981|شابک=0-8006-1443-7|مکان=|صفحات=20, 26, 27, 29.}}</ref> و شخصیت مرکزی در [[مسیحیت]] است. غالب [[مسیحی]]ان اعتقاد دارند که وی [[خدای پسر|پسر خدا]] و [[مسیحا|مسیح]] وعده داده شده در [[عهد عتیق]] است.<ref>Ehrman, Bart D. (2014). How Jesus became God: The Exaltation of a Jewish Preacher from Galilee. HarperOne. ISBN 978-0-06-177818-6.</ref> او در شهر [[بیتلحم]]، از شهرهای ایالت [[ناصره]] منطقهٔ [[یهودیه]] به دنیا آمد. مادر وی [[مریم]] بدون همسر باردار شد و پسری به دنیا آورد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=fa-ir|تاریخ=|وبگاه=رادیو مژده|نشانی=https://www.radiomojdeh.com/khandaniha/roshde-rohani-dar-masih/eteghadate-masihi/عیسی-مسیح-پسر-انسان|عنوان=عیسی مسیح - پسر انسان|بازبینی=2017-08-23}}</ref>▼
▲'''عیسی''' یا '''عیسی مسیح''' یا '''عیسی ناصری''' (عبرانی: ישוע [یشوع]، یونانی باستان: Ἰησοῦς [ایسوس]) واعظ [[یهودی]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Jesus the Jew: A Historian's Reading of the Gospels. Philadelphia: First Fortress.|نام خانوادگی=Vermes|نام=Geza|ناشر=|سال=1981|شابک=0-8006-1443-7|مکان=|صفحات=20, 26, 27, 29.}}</ref> و شخصیت مرکزی در [[مسیحیت]] است. غالب [[مسیحی]]ان اعتقاد دارند که وی [[خدای پسر|پسر خدا]] و [[مسیحا|مسیح]] وعده داده شده در [[عهد عتیق]] است.<ref>Ehrman, Bart D. (2014). How Jesus became God: The Exaltation of a Jewish Preacher from Galilee. HarperOne. ISBN 978-0-06-177818-6.</ref> او در شهر [[بیتلحم]]، از شهرهای ایالت [[ناصره]] منطقهٔ [[یهودیه]] به دنیا آمد. مادر وی [[مریم]] بدون همسر باردار شد و پسری به دنیا آورد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=fa-ir|تاریخ=|وبگاه=رادیو مژده|نشانی=https://www.radiomojdeh.com/khandaniha/roshde-rohani-dar-masih/eteghadate-masihi/عیسی-مسیح-پسر-انسان|عنوان=عیسی مسیح - پسر انسان|بازبینی=2017-08-23}}</ref>
منابع اصلی برای بررسی زندگی عیسی چهار [[انجیل]] رسمی هستند، هرچند برخی محققان معتقدند که متنهای دیگر چون [[انجیل توماس]] نیز به اندازه چهار انجیل سنتی برای ترسیم تاریخی عیسی اهمیت دارند.<ref>[[ایمی لوین]]، The Oxford Dictionary of the Biblical World, Oxford University Press, p.371</ref> اکثر پژوهشگران معتقدند که عیسی یک [[یهودی]] از ناحیه «جلیل» در شمال [[اسرائیل]] بود که از او بهعنوان یک معلم و شفابخش یاد میشد. محققان مسیحی اغلب اتفاق نظر دارند که او توسط [[یحیی]] غسل تعمید یافته و در [[اورشلیم]] تحت فرمان ''[[پونتیوس پیلاطس]]'' والی یهوادا و در دوره حکومت امپراتور روم [[تیبریوس]] و به جرم آشوبگری علیه [[امپراتوری روم]] مصلوب شد.<ref>[[ریموند ادوارد براون]]، ''The Death of the Messiah: From Gethsemane to the Grave'' (New York: Doubleday, Anchor Bible Reference Library 1994), p. 964; D. A. Carson, et al. , p. 50–56; [[Shaye J.D. Cohen]], ''From the Maccabees to the Mishnah'', Westminster Press, 1987, p. 78, 93, 105, 108; [[John Dominic Crossan]], ''The Historical Jesus: The Life of a Mediterranean Jewish Peasant'', HarperCollins, 1991, p. xi – xiii; Michael Grant, p. 34–35, 78, 166, 200; [[Paula Fredriksen]], ''Jesus of Nazareth, King of the Jews'', Alfred B. Knopf, 1999, p. 6–7, 105–110, 232–234, 266; John P. Meier, vol. 1:68, 146, 199, 278, 386, 2:726; E.P. Sanders, pp. 12–13; [[Geza Vermes]], Jesus the Jew (Philadelphia: Fortress Press 1973), p. 37. ; [[Paul Maier|Paul L. Maier]], ''In the Fullness of Time'', Kregel, 1991, pp. 1, 99, 121, 171; [[Tom Wright (theologian)|N. T. Wright]], ''The Meaning of Jesus: Two Visions'', HarperCollins, 1998, pp. 32, 83, 100–102, 222; Ben Witherington III, pp. 12–20.</ref> قطع نظر از اندک اتفاق نظرها و نتایج اینچنینی، مطالعات آکادمیک در گاهنگاری وقایع، پیام مرکزی تعلیمات عیسی، طبقه اجتماعی وی یا دلیل مصلوب شدنش تاکنون به نتایج قطعی نرسیدهاند.<ref>[[Amy-Jill Levine]], The Oxford Dictionary of the Biblical World, Oxford University Press, p.370</ref> گرچه خیلی از محققان به انجیلها بهعنوان منابع تاریخی با احتیاط نگریستهاند، ولی اکثر محققان منتقد معتقدند حداقل بخشهایی از آنچه در انجیلها در خصوص زندگی عیسی بیان شده صحیح است.<ref>Jo Ann H. Moran Cruz and Richard Gerberding, ''Medieval Worlds: An Introduction to European History'' Houghton Mifflin Company 2004, pp. 44–45.</ref><ref>Strobel, Lee. ''The Case for Christ: A Journalist's Personal Investigation of the Evidence for Jesus.'' Zondervan, 1998. {{ISBN|0-310-20930-7|en}}; Wright, N.T. ''The Challenge of Jesus: Rediscovering Who Jesus Was and Is.'' InterVarsity Press, 1999. ISBN 0-8308-2200-3; Dunn, James D.G. ''The Evidence for Jesus." Westminster John Knox Press, 1985. ISBN 0-664-24698-2''</ref>
سطر ۲۵ ⟵ ۲۲:
== نام عیسی ==
یک یهودی در زمان عیسی معمولاً تنها یک اسم داشتهاست. در برخی موارد، پس از نام شخص، [[پدرنامی|اسم پدرش]] ذکر میشد، یعنی نام با فرمول «''اسم شخص'' پسر ''اسم پدر''» ساخته میشد. آوردن نام شهر محل تولد شخص پس از نام او نیز رایج بودهاست.<ref name="Britannica">{{cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/303091/Jesus-Christ|title=Jesus Christ|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|accessdate=June 10, 2015|first1=Ed P.|last1=Sanders|first2=Jaroslav J.|last2=Pelikan}}</ref>
عیسی در شکل کنونی از Ἰησοῦς (Iēsoûs) در [[زبان یونانی]] آمدهاست. نام یونانی خود از ישוע (یشوع) [[زبان عبری|عبری]] گرفتهاست. این نام که در اصل יהושע (یِهُشوعا که در عربی یوشع میخوانند) بوده در لغت به معنی «[[یهوه]] نجات میبخشد» است.<ref>New American Bible Numbers 13:16 commentary Joshua: in Hebrew, "Jehoshua," which was later modified to "Jeshua," the Hebrew pronunciation of the name "Jesus." Hoshea and Joshua are variants of one original name meaning "the LORD saves."</ref> یوشع همچنین نام [[یوشع بن نون|جانشین موسی]] و یک روحانی یهودی بنا به [[عهد عتیق]] نیز هست.<ref>[http://www.usccb.org/bible/joshua/1 Joshua 1:1]</ref>
سطر ۳۴ ⟵ ۳۱:
[[پرونده:Christus Ravenna Mosaic.jpg|بندانگشتی|چپ|220 px|عیسی در یک نقش [[موزاییک]] متعلق به قرن ششم میلادی (در کلیسایی در شهر ''روانا'' در [[ایتالیا]])]]
==
[[پرونده:5267-20080122-jerusalem-tomb-of-jesus.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|تصویری از مقبره منتسب به عیسی مسیح در [[کلیسای قبر مقدس]] یا کلیسای رستاخیز در شهر [[اورشلیم]].]]
سطر ۴۱ ⟵ ۳۸:
انجیلها (مخصوصاً متی) تولد عیسی، زندگی، مرگ و رستاخیز او را برآورده شدن پیشگوییهای عهد عتیق میداند. از جملهٔ آنها [[تولد عیسی از باکره|تولد از باکره]]، [[گریز به مصر]]، عمانوئیل ([[اشعیا ۷:۱۴]])، و [[بنده دردکش]] میباشند.<ref name="Christianity.com">{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |عنوان = "What the Old Testament Prophesied About the Messiah" | پیوند = http://christianity.com/Christian%20Foundations/Jesus/11541169/ |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on 2007-10-11.</ref>
==
تا قبل از عصر روشنگری، انجیلها را معمولا به عنوان منابع معتبر تاریخی قلمداد میکردند اما از آن زمان پژوهشگرانی ظهور کردند که صحت تاریخی آنها را زیر سوال بردند و میان عیسی در اناجیل و عیسی در تاریخ تمایز قائل شدند.{{sfn|Levine|2006|p=5}} از قرن ۱۸، محققان سه شیوه جداگانه برای شناخت شخصیت تاریخی عیسی پیش گرفتند که هر کدام مشخصههای خودش را دارد و بر اساس تحقیقات متفاوتی شکل گرفتهاست.{{sfn|Witherington|1997|p=113}}{{sfn|Powell|1998|pp=19–23}} موجودیت یک شخصیت تاریخی به نام عیسی و اتفاقات کلی زندگیاش به طور گستردهای توسط محققان پذیرفته شدهاست اما تصویری که توسط پژوهشگران مختلف از او رسم شدهاست، با یکدیگر و همچنین با تصویر او در اناجیل متفاوت است.<ref name="Theissen">{{cite book|last1=Theissen|first1=Gerd|last2=Winter|first2=Dagmar|title=The Quest for the Plausible Jesus: The Question of Criteria|date=2002|publisher=Westminster John Knox Press|location=Louisville, Kentucky|isbn=978-0-664-22537-7|page=5}}</ref><ref>''Jesus Research: An International Perspective (Princeton-Prague Symposia Series on the Historical Jesus)'' by James H. Charlesworth and Petr Pokorny (September 15, 2009) {{ISBN|0-8028-6353-1}} pp. 1–2</ref>
تلاشها برای بازسازی تاریخی زندگی عیسی شامل گستره متفاوتی میشود که از دیدگاه ماکسیمالیستی قرن نوزدهم که در آن اناجیل تا جای ممکن به عنوان منبع معتبر قلمداد میشدند تا دیدگاه مینیمالیستی قرن بیستم که تقریبا هیچ چیز درباره عیسی به عنوان اتفاق تاریخی پذیرفته نمیشد، متفاوت است.<ref>{{cite book|title=The Historical Jesus of the Gospels|first=Craig S.|last=Keener|year=2012|isbn=978-0-8028-6292-1|publisher=William B. Eerdmans Publishing|page=163}}</ref> از دهه ۱۹۵۰، شیوه جدیدی در راه یافتن عیسای تاریخی شکل گرفت و دیدگاه مینیمالیستی رنگ باخت.{{sfn|Chilton|Evans|1998|p=27}}{{sfn|Evans|2012|pp=4–5}} هرچند این نظریه که انجیلها کاملا صحیح هستند توسط منابع تاریخی پشتیبانی نمیشود، اما از دهه هشتاد دانشوران بر آن هستند که به غیر از اتفاقات مشخصی که از نظر تاریخی اثبات شدهاند، سایر عناصر زندگی عیسی از نظر تاریخی «محتمل» هستند.{{sfn|Chilton|Evans|1998|p=27}}<ref>{{cite book|title=Jesus in Contemporary Scholarship|first=Marcus J.|last=Borg|year=1994|isbn=978-1-56338-094-5|publisher=Continuum|pages=[https://archive.org/details/jesusincontempor00borg/page/4 4–6]|url=https://archive.org/details/jesusincontempor00borg/page/4}}</ref>{{sfn|Theissen|Winter|2002|pp=142–43}} تمرکز تحقیقات نوین در ربط با شخصیت تاریخی عیسی بر یافتن محتملترین عناصر قرار دادهاست.<ref>{{cite book|title=John, Jesus, and History, Volume 1: Critical Appraisals of Critical Views|first1=Paul N.|last1=Anderson|first2=Felix|last2=Just|first3=Tom|last3=Thatcher|year=2007|isbn=978-1-58983-293-0|url=https://books.google.com/?id=ryybidJYMAQC|publisher=Society of Biblical Lit|page=131}}</ref>{{sfn|Meier|2006|p=124}}
=== یهودیه و جلیل در قرن اول میلادی ===
در سال ششم میلادی، یهودیه، ادوم و سامریه که پیش از آن پادشاهیهای تابع امپراتوری روم بودند، با یکدیگر ادغام شدند و استان رومی یهودیه شکل گرفت. به جای یک پادشاه تابع، یک بخشدار رومی بر آن سرزمین حکومت میکرد. قیصریه دریایی مرکز حکومت آن بخشدار بود و به کاهن اعظم اسرائیل اجازه داده شده بود که بر اورشلیم حکومت کند. بخشدار زمانی که احساسات دینی و ملی در جریان مراسمهای دینی باعث آشوب و شورش میشد به اورشلیم میرفت. قلمروهای یهودی جلیل و یهودیه توسط سرزمینهای غیر یهودی احاطه شده بودند اما رومیها به یهودیان اجازه دادند که به صورت قانونی و فرهنگی مجزا باقی بمانند. جلیل سرزمین ثروتمندی بود و فقر به اندازهای نبود که بتواند نظم اجتماعی را با خطر مواجه کند.<ref name="Britannica2" />
این دوره هلنیستی دین یهودیت بود؛ در این دوره، سنتها و عناصر دینی یهود با فرهنگ یونانی ترکیب شد. تا زمان سقوط امپراتوری روم و فتوحات مسلمانان در مدیترانه شرقی، مراکز اصلی یهودیت هلنیستی اسکندریه و انطاکیه، دو مرکز شهری یونانی در غرب آسیا و شمال آفریقا که در قرن ۴ قبل از میلاد و پس از لشکرکشیهای اسکندر مقدونی تاسیس شدند، بودند. در دوره هیکل دوم، یهودیت هلنیستی در اورشلیم هم وجود داشت و که باعث ایجاد نزاعهایی میان دو گروه یهودیان سنتی و هلنیستی میشد. در این دوره، کتاب مقدس عبری از عبری توراتی و آرامی توراتی به یونانی یهودی کوینهای ترجمه شد؛ به دلیل اینکه سخنوران عبری کاهش پیدا کردند، ترگومها نیز به آرامی ترجمه شدند.<ref>{{cite book|last1=Barr|first1=James|editor1-last=Davies|editor1-first=W.D.|editor2-last=Finkelstein|editor2-first=Louis|title=The Cambridge history of Judaism. Volume 2: The Hellenistic Age|date=1989|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1-139-05512-3|pages=79–114|edition=1. publ.|chapter=Chapter 3 – Hebrew, Aramaic and Greek in the Hellenistic age}}</ref>
اساس دینی یهودیان بر تورات، پنج کتابی که میگفتند توسط خدا به موسی داده شده، استوار بود. سه گروه مهم مذهبی فریسیان، اسنیها و صدوقیان بودند. هرچند این سه گروه در مجموع نماینده بخش کوچکی از جمعیت بودند. یهودیان چشم به راه آن روزی بودند که خدایشان آنها را از حاکمان «کافر» خود نجات دهد، احتمالا به وسیله جنگ علیه رومیان.<ref name="Britannica2" />
=== در منابع رومی ===
سطر ۶۳ ⟵ ۶۸:
<blockquote>«در این زمان، شخصی بود به نام '''عیسی'''. او انسانی بود دانا، «اگر درست باشد که او را انسان بنامیم»، چرا که او انجامدهندهٔ کارهای شگفتانگیز بود، معلم افرادی که حقیقت را با خرسندی میپذیرند. او بسیاری از یهودیان و غیریهودیان را به سوی خود جذب نمود. او مسیحای موعود بود؛ و وقتی پیلاطُس، به خواست رؤسا و بزرگان ما، او را محکوم به صلیب نمود، آنانی که او را از ابتدا دوست میداشتند، ترکش نگفتند. زیرا او در روز سوم خود را بر ایشان زنده ظاهر ساخت، همانطور که انبیای خدا این را وعده داده، هزار چیز شگفتانگیز دیگر را در مورد او پیشگویی کرده بودند و طایفهٔ مسیحیان که نام آنها را از او گرفتهاند، تا به امروز از میان نرفتهاند.»</blockquote>
محققین پیرامون این مطالب اتفاق نظر ندارند. چرا که یوسفوس مورخی یهودی بوده و نه مسیحی و نکاتی دربارهٔ عیسی گفته که از یکی یهودی دیندار بعید است. به نظر میرسد بخشهایی از این نوشته که به قیام مسیح اشاره میکنند، بعدها توسط مسیحیان به پاراگراف فوق اضافه شدهاند. با این حال اگر این عبارات را از متن حذف کنیم، از نوشتهٔ یوسِفوس کاملاً آشکار است که او عیسی را یک مرد دانا میدانسته که معجزه میکرده و تعالیم عمیقی میدادهاست.<ref>کتاب عیسی، شخصیتی تاریخی-منابع مستند خارج از کتاب مقدس در مورد اشارات تاریخی به عیسای ناصری-نویسنده<span class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-پروفسور" id="tool-.D9.BE.D8.B1.D9.88.D9.81.D8.B3.D9.88.D8.B1" style="background-color: rgb(145, 145, 255);"> پروفسور </span>جاش مَک داوِل</ref>
== گاهشماری ==
سال دقیق تولد عیسی از نگاه [[باستانشناسی|باستانشناسان]] مشخص نیست. نظر [[یوسف فلاوی|یوسفیوس]]، مورخ قدیمی کلیسا، این است که او ۵۲۰۰ سال پس از خلقت به دنیا آمد.<ref name="HC13">Howard Clarke, The Gospel of Matthew and its readers, Indiana University Press, p.13</ref> انجیلهای متی و لوقا آن را در زمان هیرودیس، که سال ۴ قبل از میلاد مرد، قرار میدهند.<ref>Edwin D. Freed, ''Stories of Jesus' Birth'', (Continuum International, 2004), page 119.</ref> لوقا همچنین عنوان میکند که تولد همزمان با سرشماری یهودیه، سال ۶ میلادی، بودهاست.<ref>Geza Vermes, ''The Nativity: History and Legend'', London, Penguin, 2006, page 22.</ref> دانشوران معاصر تولد عیسی را بین ۴ و ۶ قبل از میلاد تخمین میزنند.<ref>James D. G. Dunn, Jesus Remembered, Eerdmans Publishing (2003), page 324.</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دین مسیح|نام خانوادگی=ویلسون|نام=بریان|ناشر=مرکز|سال=1386|شابک=978-964-305-688-9|مکان=تهران|صفحات=28}}</ref>
مرگ وی در انجیلها در زمان استانداری پیلاطوس، ۲۶ تا ۳۶ میلادی، عنوان شدهاست.<ref>Joel B. Green, The Gospel of Luke, (Eerdmans, 1997), page 168.</ref> بر اساس انجیلهای متی، مرقس و لوقا، مرگ عیسی پس از [[پسح|عید فصح]] (یک عید یهودی) اتفاق افتاد. بر اساس انجیل یوحنّا، اعدام عیسی زودتر و در روز آماده شدن برای عید فصح اتفاق افتاد.<ref>Amy-Jill Levine, The Oxford Dictionary of the Biblical World, Oxford University Press, p.373</ref> در اعتقاد بهاییان، عیسی وقت کشتهشدن و عروج سی و سه سال داشتهاست.<ref><span title="معاوضات" class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-مفاوضات" id="tool-.D9.85.D9.81.D8.A7.D9.88.D8.B6.D8.A7.D8.AA" style="background-color: rgb(255, 200, 145);">مفاوضات </span>عبدالبهاء، صفحهٔ 31</ref>
== زبان ==
سطر ۱۰۲ ⟵ ۱۰۷:
=== در الاهیات مسیحی ===
طبق تعالیم مسیحی، مسیح شخصیت دوم تثلیث اقدس و بعد حلولی یا درونباشندهٔ خداست.<ref name="fatehi">خدای [[مسیحیان]]-حلول خدا در تاریخ:پسر -<span class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-دکتر" id="tool-.D8.AF.DA.A9.D8.AA.D8.B1" style="background-color: rgb(145, 145, 255);"> دکتر </span>مهرداد فاتحی</ref> دکتر مهرداد فاتحی در این باره مینویسد: «این حلول، حلولی است در تاریخ. خدای مسیحیان در عین حال که بینهایت از همهٔ مخلوقات خود برتر و با همهٔ آنها متفاوت است، ولی با آنها بیگانه نیست. بلکه چون ذات او محبت است، عار ندارد به مخلوق خود نزدیک شود و حتی با او یگانه گردد. [[انجیل]] بیپروا و کاملاً بر خلاف انتظار انسان اعلام میدارد که خدا در یک شخصیت تاریخی یعنی عیسای ناصری حلول کردهاست. خدا بشریت را به خود گرفته و در سیمای یک انسان به جهان ما قدم گذاشتهاست. مسیحیان به پیروی از انجیل، این بُعد دوم از وجود خدا را که در تاریخ حلول میکند، «پسر» میخوانند.»<ref name="fatehi"/>
او همچنین مینویسد: {{نقل قول|خدا در بُعد دوم وجود خود یعنی «پسر» در تاریخ ظاهر شده تا پسران و دختران گمشدهٔ خود را جستجو کند. او برای رستگاری انسان رنج کشیده و بر روی صلیب جان دادهاست.<ref name="fatehi"/>}}
بر اساس تعالیم مسیحیت و کتاب مقدس، مسیح دارای الوهیت میباشد<ref>انجیل یوحنا 1:1</ref> و با [[خدای پدر]] (شخصیت اول [[تثلیث]] اقدس)<ref>فیلیپیان باب 2 آیهٔ 6</ref> و [[روح القدس]] (شخصیت سوم [[تثلیث]] اقدس)<ref>کتاب اعتقاداتِ آرمینیوسی</ref><ref>کتابِ اصول اعتقادات کلیسای کاتولیک</ref> همذات است.
|