نظام جمهوری اسلامی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏وضعیت و جایگاه: افزودن زیر بخش اجتماع
←‏سیاست: افزودن زیر بخش جنبش‌های اعتراضی
خط ۷۰:
==== کاهش اعتبار گذرنامه ایرانی ====
پیش از انقلاب ۱۳۵۷، مسافرت بدون ویزا برای ایرانی‌ها به اروپا به جز کشورهای اروپای شرقی، سوییس و اتریش امکان پذیر بود. همچنین مسافران برای سفر به کشورهای ايالات متحده آمريکا، آرژانتين، برزيل، پرو، کانادا و همه کشورهای آمريکای لاتين بايد ويزا می‌گرفتند و از میان کشورهای آفریقایی برای سفر به اتيوپی، مراکش و تونس نیازی به ویزان نداشتند. در میان کشورهای آسیایی ایرانی‌ها برای سفر به تايلند، سنگاپور، فيليپين، هند، اندونزی، هنگ‌کنگ و ژاپن نیازی به نداشتند. در این باره [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی گفته بود که ایران قبل از انقلاب «کشوری عزیز» بود و او تنها با پاسپورت ایرانی همه کشورهای اروپایی را گشته.<ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=فرین عاصمی|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ بهمن ۱۳۹۲|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/b1-revolution-and-iranian-passport-story/25250829.html|عنوان=انقلاب ۵۷ و وجهه گم‌شده پاسپورت ايرانی}}</ref> علی‌اکبر امیدمهر دیپلمات سابق جمهوری اسلامی نقل می‌کند که در زمان حکومت پهلوی، ایران با ۵۷ کشور جهان قرارداد لغو روایدید و با ۱۳۰ کشور هم قرارداد لغو روایدید سیاسی و خدمت داشته که مجموعه‌ای از اتفاق‌ها و رفتارهای جمهوری اسلامی باعث کاهش اعتبار گذرنامه ایرانی شده. از جمله [[سیاست صدور انقلاب اسلامی ایران|سیاست صدور انقلاب اسلامی]]، [[گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا|گروکان‌گیری در سفارت ایالات متحده]]، [[انفجار مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت]] و کشف گذرنامه ایرانی نزد عاملین انفجار از سال ۱۳۵۹ به بعد.<ref name=":5" /> گذرنامه ایرانی در سال ۲۰۱۹ براساس [[شناسه گذرنامه هنلی|شاخص هنلی]] در رتبه ۹۸ جهان و امکان سفر بدون ویزا به ۴۱ کشور جهان را دارست<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۸ ژانویه ۲۰۲۰|وبگاه=یورونیوز فارسی|نشانی=https://per.euronews.com/2020/01/08/world-most-powerful-passports-2020-henley-index|عنوان=اعلام معتبرترین گذرنامه‌های سال ۲۰۲۰؛ همسایه‌های ایران قعرنشین شدند}}</ref> که از این میان ۲۹ کشور ویزا را به صورت فرودگاهی برای ایران صادر می‌کنند. همچنین بازرسیهای فیزیکی  گسترده، انگشت نگاری، چشم نگاری و  بازجویی های طولانی برای دارنگان گذرنامه‌های ایرانی گزارش شده.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۲ بهمن ۱۳۹۸|وبگاه=روحانی‌سنج|نشانی=https://rouhanimeter.com/fa/promises/passport.html|عنوان=بازگرداندن اعتبار گذرنامه ایرانی}}</ref>
 
=== اجتماع ===
[[سعید معیدفر]] جامعه‌شناس، از فروپاشی اجتماعی در ایران سخن گفته است. به اعتقاد او حکومت‌های توتالیتر از اینکه افراد نسبت به هم احساس مسئولیت کنند واهمه دارند بنابراین جامعه را از کارکرد می‌اندازند و توده‌های بی‌مسئولیت می‌پرورانند تا به راحتی بتوان آن‌ها را به هر سو کشاند. بر باور معیدفر بقای این نوع از حکومت‌ها به واسطه شکل گیری حیات اجتماعی از بین می‌رود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۷ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=دویچه‌وله فارسی|نشانی=https://p.dw.com/p/3SbLc|عنوان=آیا فروپاشی سیاسی و اجتماعی در انتظار ایران است؟}}</ref>
 
==== طرفداران داخلی ====
سطر ۷۷ ⟵ ۸۰:
{{نیازمند گسترش}}
 
=== جنبش‌های اجتماعی ===
=== اجتماع ===
{{همچنین ببینید|حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸–۲۳ تیر ۱۳۷۸)}}
[[سعید معیدفر]] جامعه‌شناس، از فروپاشی اجتماعی در ایران سخن گفته است. به اعتقاد او حکومت‌های توتالیتر از اینکه افراد نسبت به هم احساس مسئولیت کنند واهمه دارند بنابراین جامعه را از کارکرد می‌اندازند و توده‌های بی‌مسئولیت می‌پرورانند تا به راحتی بتوان آن‌ها را به هر سو کشاند. بر باور معیدفر بقای این نوع از حکومت‌ها به واسطه شکل گیری حیات اجتماعی از بین می‌رود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۷ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=دویچه‌وله فارسی|نشانی=https://p.dw.com/p/3SbLc|عنوان=آیا فروپاشی سیاسی و اجتماعی در انتظار ایران است؟}}</ref>
نخستین جنبش گسترده پس از انقلاب ایران با [[شورش ۱۳۷۱ مشهد]] رقم خورد، دومین جنبش اعتراضی گسترده بعد از انقلاب را دانشجویان دانشگاه تهران در [[اعتراضات تیر ۱۳۸۶ ایران|اعتراضات تیر ۱۳۷۸]] به راه اداختند. سومین جنبش اعتراضی گسترده توسط جنیش دانشجویی و دانشگاهی در تابستان ۱۳۸۲ بود. چهارمین جنبش اعتراضی گسترده در [[پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران|اعتراض به نتایج دهمین انتخابات ریاست جمهوری]] در سال ۱۳۸۸ رخ داد، پنجمین جنبش اعتراضی فراگیر در پی [[اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران|اعتراضات دی‌ ۱۳۹۷]] و در پی گرانی و سیاست‌های دولت روحانی از مشهد و شهرهای بزرگ شروع شد و ششمین جنبش اعتراضی گسترده در پی [[اعتراضات ۱۳۹۸ ایران|اعتراضات آبان ۱۳۹۸]] اتفاق افتاد و بر باور بسیاری از کارشناسان بزرگترین و خونین‌ترین جنبش اعتراضی در ۴۱ سال گذشته است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۴ دسامبر ۲۰۱۹|وبگاه=رادیو فرانسه|نشانی=http://rfi.my/50I4|عنوان=نگاهی به تاریخچۀ جنبش‌های اعتراضیِ دامنه دار در ایرانِ پس از انقلاب}}</ref>
 
نیروهای سپاه پاسداران به صورت گسترده از دو روش دام گذاشتن برای رسانه‌های آزاد و کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌وسیله پخش اخبار ضد و نقیض و ایجاد تردید در مخالفان در [[پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران|اعتراضات سال ۱۳۸۸]] و [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|آبان ۱۳۹۸]] استفاده کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مجتبی دهقانی|کد زبان=fa|تاریخ=۱۰ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=ایندپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/31096/|عنوان=سناریوهای حکومت ایران برای فریب رسانه‌های آزاد}}</ref> مقامات جمهوری اسلامی پس از اعتراضات آبان ۱۳۹۸ برای اولین بار از واژه «جنگ» برای سرکوب معترضان استفاده کردند و در نتیجه حکومت از همان ابتدا سطح خشونتی را که اعتراضات گشته در مراحل نهایی به کار گرفته می‌شد را در ابتدا به کار گرفت و خونین‌ترین سرکوب اعتراضات خیابانی در ۴۰ سال حکومت جمهوری اسلامی را رقم زد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=علی افشاری|کد زبان=fa|تاریخ=۵ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/social-uprising-revolution-ali-afshari-aban98/30292770.html|عنوان=آیا خیزش اجتماعی اخیر ایران به انقلاب می‌انجامد؟}}</ref>
 
== ساختار سیاسی ==