صائب تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

|نام = صائب

|تاریخ تولد = [[۱۵۹۲1592 (میلادی)|۱۵۹۲1592]]<ref name="iranica">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/saeb-tabrizi|عنوان=ṢĀʾEB TABRIZI|ناشر=دانشنامهٔ ایرانیکا|تاریخ بازدید=۱۰10 مارس ۲۰۱۶2016}}</ref>

|تاریخ مرگ = [[۱۶۸۶1686 (میلادی)|۱۶۷۶1676]]<ref name="iranica"/>

|وب‌گاهوبگاه =

[[پرونده:Islamic Manuscript-A note by Saib Tabrizi - صائب تبریزی.jpg|بندانگشتی| یادداشتی از صائب تبریزی در جُنگ [[خاندان شیخ‌الاسلام اصفهان#میرزا محمد فیاض سبزواری|میرزا محمد فیاض سبزواری]] ]]

'''میرزا محمّدعلی صائب تبریزی''' (زادهٔ ۱۰۰۰1000 هجری/۱۵۹۲1592 میلادی در [[تبریز]]<ref name="iranica"/> درگذشتهٔ ۷–۱۰۸۶7–1086 هجری/۱۶۷۶1676 میلادی در [[اصفهان]]<ref name="iranica"/><ref>روزنامه اطلاعات ۶6 تیر ۱۳۹۳1393</ref>) بزرگ‌ترین [[غزل]]‌سرای سده یازدهم هجری و نامدارترین شاعر زمان [[ایران صفوی|صفویه]] است. او در دربار صفوی به عنوان ملک الشعرایی رسید و به او شاه شاعر [[سبک هندی]] می‌گویند.

'''میرزا محمّدعلی صائب تبریزی''' در سال ۱۰۰۰1000 هجری در تبریز زاده شد.<ref name="iranica"/> پدر او تاجری معتبر بود. عمویش، شمس‌الدین تبریزی معروف به [[شیرین‌قلم]]، از خوشنویسان برجستهٔ روزگار خود به شماربه‌شمار می‌رفت و به احتمال بسیار صائب که خط خوشی داشت، نزد وی [[خوشنویسی]] آموخته بود.<ref name="امیری فیروزکوهی، ص۳۱ص31 (مکرّر)">امیری فیروزکوهی، ص۳۱ص31 (مکرّر)</ref> خانوادهٔ صائب جزو هزار خانواری بودند که به دستور [[شاه عباس اول]] صفوی از [[تبریز]] کوچ کرده و در محله عباس‌آباد [[اصفهان]] ساکن شدند،<ref>قهرمان، ص ۷7</ref> و این مردم را تبارزه (تبریزی‌های) اصفهان می‌نامیدند.

صائب در سال ۱۰۳۴1034 ه‍.ق از اصفهان عازم [[هندوستان]] شد و بعد به [[هرات]] و [[کابل]] رفت. حکمران [[کابل]]، خواجه احسن‌الله مشهور به ظفرخان، که خود شاعر و ادیب بود، مقدم صائب را گرامی داشت. ظفرخان پس از مدتی به خاطر جلوس شاه جهان، عازم [[دکن]] شد و صائب را نیز به همراه خود برد.

در سال ۱۰۴۲1042 ه‍.ق صائب به [[ایران]] بازگشت و در [[اصفهان]] اقامت گزید. [[شاه عباس دوم]] صفوی به او مقام [[ملک‌الشعرا]]یی داد. صائب هشتاد سال زندگی کرد و در [[اصفهان]] دیده از جهان فروبست. درگذشت او در سال ۱۰۸۶1086 یا ۱۰۸۷1087 ه‍.ق بوده‌است.<ref name="قهرمان، ص ۸8">قهرمان، ص ۸8</ref> آرامگاه او در [[اصفهان]]، در محلهٔ لَنبان، در محلی است که در زمان حیات او معروف به تکیه میرزا صائب بود. مقبرهٔ صائب در باغچه‌ای در اصفهان در خیابانی که به نام او نامگذاری شده‌است، قرار دارد. این خیابان اکنون نیز به این نام موجود است.

صائب سبکی را به کمال رساند که چند سده پس از او [[سبک هندی]] نامیده شد.<ref name="قهرمان، ص ۸8"/> او [[اسلوب معادله]] یا «مدعا مثل» را بیش از دیگر شاعران هم‌روزگارش به کار برده‌است. نازکی خیال و لطافت اندیشه و مضمون سازی‌های ظریف و معنی‌های بیگانه و باریک در شعر وی دیده می‌شود. ابیات غزل وی استقلال معنایی دارند و در یک غزل از چندین موضوع سخن گفته‌است.

سوی چمن چو آب روان شو که غنچه‌ها|چون ماهیان تشنه دهان باز کرده‌اند (صائب، صیادان معنی: ۶۴64)

آثار<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.persian-man.ir/senior/poets/صائب-تبريزی/|عنوان=زندگی نامهزندگی‌نامه میرزا محمّدعلی متخلّص به صائب تبريزیتبریزی|بازبینی=2017-12-10}}</ref>

صائب تبریزی در غزلیات خود به زادگاهش تبریز اشاره کرده‌است:<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://ganjoor.net/saeb/divan-saeb/ghazalkasa/sh5533|عنوان=غزل شمارهٔ ۵۵۳۳5533|ناشر=گنجور|تاریخ بازدید=۱۰10 مارس ۲۰۱۶2016}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://ganjoor.net/saeb/divan-saeb/ghazalkasa/sh4823|عنوان=غزل شمارهٔ ۴۸۲۳4823|ناشر=گنجور|تاریخ بازدید=۱۰10 مارس ۲۰۱۶2016}}</ref>

{{ب|دل آزاده از طول امل بسیار می‌پیچد | که مصحف بر خود از شیرازه زنار می‌پیچد}}

{{ب|کدامین بی ادببی‌ادب زد حلقه بر این در گلستان را | که هر شاخ گلی بر خویشتن چون مار می‌پیچد}}

{{ب| حجاب آب و گل گردیده سنگ راه یکتایی| و گرنه رشته تسبیح بر زنار می‌پیچد}}

{{ب|به این بی ناخنی چون می‌خراشم سینه خود را| صدای تیشه فرهاد در کوهسار می پیجد}}

{{ب|نمی‌دانم چه می‌ریزد ز کلک نامه پردازم | که هر سطری به خود از درد چون طومار می‌پیچد}}

{{ب|از این بوستان سرا با دست خالی می‌رود بیرون| سبک دستیسبک‌دستی که بر هر دامنی چون خار می‌پیچد}}

{{ب|به دور چشم او انگشت زنهاری است هر مژگان| که از بیمار بد خو روز شب غمخوار می‌پیچد }}

{{ب|مخور صائب فریب فضل از عمامه زاهد |که در گنبد ز بی مغزی صدا بسیار می‌پیچد}}

{{پانویس|اندازه=ریز|۲2}}

* امیریکریمی، فیروزکوهی،دکتر سیدکریمامیربانو. مقدمه بر ''دیوان صائب با حواشیدویست و تصحیحیک بخطّغزل خود آن استادصائب''، انتشارات انجمنزوّار، آثارچاپ ملی،سوّم، تهران، ۱۳۴۵1371

* کریمی،قهرمان، دکتر امیربانومحمد. ''دویستمجموعه ورنگین یکگل'' غزل(گزیده اشعار صائب'' تبریزی)، [[انتشارات زوّار،سخن]]، چاپ سوّم،اول، تهران، ۱۳۷۱زمستان 1371

[[رده:درگذشتگان ۱۶۷۷1677 (میلادی)]]

[[رده:زادگان ۱۶۰۱1601 (میلادی)]]

[[رده:شاعران سده ۱۷17 (میلادی) اهل ایران]]

[[رده:شاعران فارسی‌زبان سده ۱۱11 (قمری)]]