ایل قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ایل قاجار'''، '''قاجارها'''، '''کاجارها''' از ایلات [[غز|ترک اغوز]] در شمال شرقی و ایضاً شمال غربی [[ایران]] زندگی می‌کردند. قاجارها به عنوان شاخه‌ای از [[مردمان آذربایجانی]] در نظر گرفته می‌شوند.<ref name="stuart">[http://books.google.ru/books?id=CquTz6ps5YgC&pg=PA333&dq=Kajars+Azerbaijanis&ei=Ta64S8LKDKq2zQTFk4kJ&cd=1#v=onepage&q=Kajars%20Azerbaijanis&f=false James Stuart Olson,Lee Brigance Pappas,Nicholas Charles Pappas. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires] <blockquote>KAJAR. The Kajars are considered a subgroup of the Azerbaijanis*. Historically, they have been a Turkic* Tribe who lived in Armenia. In the seventeenth and eighteenth centuries, when the Safavids tried to conquer the region, the Kajars settled in the Karabakh Khanate of western Azerbaijan. Agha Mohammed, a Kajar leader, overturned the Zend dynasty in Iran and established Kajar control in the area. This arrangement lasted u^il Reza Shah came to power in Iran in 1925. The Kajar population today exceeds 35,000 people, the vast majority of whom live in Iran.</blockquote></ref> در سال ۱۷۹۴، شخصی از میان این ایل با نام، [[آقا محمد خان قاجار]] توانست پس از سلسله [[زندیان]]، حکومتی جدید در تاریخ پادشاهی ایران، با نام [[قاجاریان]] را بنیان‌گذاری کند. جمعیت کنونی ایل قاجار، در حدود ۱۵٬۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۰ برآورد شده بود که عمدتاً در [[ایران]] سکونت دارند.

قاجارها حداقل از قرن نهم ه‍.ق و بعد از آن در قراباغ، بوزوق، آیدین آناتولی و حلب شام و از اوایل قرن یازدهم ه‍.ق در استرآباد و مرو ساکن بودند. مردم داغستان حداقل تا قرن سیزدهم، اهالی گنجه و قراباغ و ایروان را قاجار عنوان می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=7243 |عنوان=قاجار | ناشر =دانشنامهٔ جهان اسلام |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

پس از مرگ [[کریم خان زند]] آقا محمد خان از [[شیراز]] مرکز دولت زند گریخت و به [[استرآباد]]، مرکز ایل قاجار، رفت. وی پس از تحکیم موقعیت خود در میان قاجارها به گسترش قلمرو خود در کشور دست زد. وی سرانجام با شکستن دادن رقیب خود [[لطفعلی خان زند]] در سال 1173شمسی۱۱۷۳شمسی موفق شد حکومت زند را براندازد و در سال 1175شمسی،۱۱۷۵شمسی، خراسان را تصرف کرد و به حکومت بازماندگان [[افشاریان]] در خراسان پایان داد. پس از تثبیت قدرت [[تهران]] را پایتخت خود قرار داد و به حاکمیت سلسله قاجار در ایران رسمیت داد.

تاریخ نویسانی که تاریخ قاجارها را نوشته اندنوشته‌اند ایشان را مغول دانسته اند،دانسته‌اند، اما چون هیچگونه سند کتبی بکار نبرده اندنبرده‌اند این خود می رساندمی‌رساند که تنها به گفته و مدل سر کردگان این طایفه بسنده کرده اندکرده‌اند. زیرا بسیاری از طوایف ترك،ترک، از اعقاب چنگیز و پادشاهان مغول بودن را افتخاری پنداشته و خود را به ایشان نسبت داده اندداده‌اند و نسب خود را نخست به تيموريانتیموریان و از آن راه به ايلخانانایلخانان مغول رسانده و حتی قراقویونلوها و آق قویونلوها راهم که با ایشان نزديكنزدیک بوده اندبوده‌اند با خود درین نسبت نادرست شريكشریک كرده اندکرده‌اند.

این مورخان گفته اندگفته‌اند که قاجارها با هلاکوخان مغول در ۶۵۶ هجری وارد ایران شده اندشده‌اند و تا ۷۳۹ که سلسله ایلخانان مغول منقرض شده به حال چادر نشینیچادرنشینی و بیابان گردیبیابان‌گردی از کنار جيحونجیحون گرفته تا دشت مغان زندگی کرده اندکرده‌اند و چون درسال ۷۳۹ دست ایلخانان از پادشاهی ایران کوتاه شد ایشان زندگی خود را در خطر دیدند و از ایران بشام یعنی سوریه کنونی هجرت کردند تا اینکه تیمور گورکانی در ۸۰۳ بدان سرزمین رسید ،رسید، قاجارها را در آنجا دید و ایشان را جز و لشكرلشکر یان خود پذیرفت و با خود به ایران باز گردانیدبازگردانید.

گویا این نکته که قاجارها زمانی به شام رفته و از آنجا به ایران آمده باشند درست باشد زیرا که در میان طوایف تركانترکان غربی طایفه معروف بیات هست و در میان طوایف قاجار طایفه ای هست بنام شامبیاتی، یعنی بیاتهای شام و این می رساندمی‌رساند که قاجارها به بياتهابیاتها نزديكنزدیک بوده اندبوده‌اند و لااقل این طایفه شامبیاتی مدتی در شام مانده است مانده‌است.

دلیل بسیار قوی براینکه قاجارها از نژاد مغول و حتی از ترکان شرقی نبوده اندنبوده‌اند اینست که در همه اسناد نسب خود را به طايفهطایفه «سالور» رسانده اندرسانده‌اند و سالور قطعاقطعاً از همان ترکان ماورای قفقاز بوده و در میان طوایف ماورای قفقاز همه جا نام آنها را با خزرها و قبچاتها و بلغارها و بجناکها و دیگران با هم برده اند.برده‌اند؛ و بازدلیل دیگر اینست که قاجارها از نخست خود را خویشاوند نزديكنزدیک آق قویونلو دانسته انددانسته‌اند و حتی به پادشاهی این سلسله فخر کرده اندکرده‌اند و نام دیگر این طایفه « بایندر» است و بایندر نیز از طوایف تركانترکان ماوراء قفقاز بوده و نامشان را با طوایف دیگر آن سر زمین توأم کردهکرده‌اند. اند .وانگهی قاجارها تنها در دوره صفویه در تاریخ ایران پیدا شده اندشده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قاجارها از چه نژادی بودند / فاطمه قاضیها|نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/news/216750|وبگاه=www.cgie.org.ir|بازبینی=2020-05-31}}</ref>