قموقها: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
←پیشینه: دستور زبان اصلاح شد برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید |
افزودن مطالب با ذکر منبع |
||
خط ۱۲:
| related = [[بالکارها]]، [[قرهچایها]]، [[تاتارهای ولگا]]
}}
[[پرونده:Kumyk architect Abdul-Wahab son of Mustafa.jpg|بندانگشتی|عبدالوهاب فرزند مصطفی - معمار برجسته قموق قرن نوزدهم]]
'''قُموقها''' ({{lang-kum|къумукълар}}) قومی [[مردمان ترک|تُرکتبار]] هستند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Caucasian peoples {{!}} History & Facts|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Caucasian-peoples|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2020-08-07|کد زبان=en}}</ref> که در دشت قموق در شمال [[داغستان]] [[روسیه]]، [[چچن|جمهوری چچن]]، [[اوستیای شمالی-آلانیا|اوستیای شمالی]] و جنوب [[استان ترک|منطقه تِرِک]] زندگی میکنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Руслан Хадимуллин: Кумыки — один из народов Дагестана 5-09-2016, 06:08}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ЭТНИЧЕСКАЯ ДЕМОГРАФИЯ ДАГЕСТАНА: КУМЫКИ ВО ВТОРОЙ ПОЛОВИНЕ XIX – НАЧАЛЕ XXI В. М.-Р.А. Ибрагимов, А.М. Макгашарипова, Институт ИАЭ ДНЦ РАН, Махачкала Региональный центр этнополитических исследований ДНЦ РАН, Махачкала}}</ref> سکونتگاه آنها از یک سو به [[دریای کاسپین]] محدود میشود.
قموقها ۱۴ درصد از جمعیت [[جمهوری داغستان]] روسیه را تشکیل میدهند. زبان این قوم، [[زبان قموقی]] است و دین آنها اسلام با نحلههای بومی است که آثاری از باورهای پیش از اسلام در آن دیده میشود.
== پیشینه ==
قموقهای شمال داغستان از لحاظ نژادی اصل [[قفقازی]] دارند و لااقل تا سدۀ یازدهم میلادی به یک [[زبانهای قفقازی|زبان قفقازی]] سخن میگفتهاند؛ منتها زبان کنونی خود را از [[قبچاقها|قپچاقها]] میراث دارند. روند گسترش [[زبان قموقی]] در میان قفقازیان (درغه، آوار، چچن، [[نوغای]] و غیره) تا نیمۀ سدۀ بیستم ادامه داشت و میان طوایف قفقاز شمال شرقی نقش زبان مشترک را ایفا میکرد.<ref>برجیان، حبیب: «ترکیب قومی قفقاز»، ایرانشناخت (فصلنامۀ انجمن ایرانشناسان کشورهای مشترکالمنافع و قفقاز)، شمارۀ ۱۰ (پاییز ۱۳۷۷).</ref>
به رغم جمعیت نسبتاً اندک، قموقها از نفوذ سیاسی و اقتصادی شایانی در داغستان برخوردار بودند و مخصوصاً در سدۀ نوزدهم طوایف دیگر را اداره میکردند. این قوم را سابقاً «غازی قموق» مینامیدند. [[زبان قموقی]] که به دلیل نفوذ قموقها در سدۀ نوزدهم اعتباری یافته بود، در ابتدای حکومت شوروی به عنوان زبان ارتباطی سراسر داغستان نامزد شد، اما در این راه هرگز توفیقی بهدست نیاورد.<ref>همان منبع.</ref>
|