بهینه‌سازی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Iman.moosavi.nt (بحث | مشارکت‌ها)
جز گام‌های حل مسائل بهینه‌ سازی ریاضی
جز ابرابزار
خط ۱:
{{دیگر کاربردها}}
[[پرونده:Max_paraboloid.svg|جایگزین=|بندانگشتی|نمودار کشیده شده با رابظهٔ ''z'' = f(''x'', ''y'') = −(''x''² + ''y''²) + ۴. بیشینهٔ مطلق آن برابر ''z'') = (۰, ۰, ۴)) است که به رنگ آبی نشان داده شده‌است.]]
[[پرونده:Newton optimization vs grad descent.svg|چپ|150px|]]
'''بهینه‌سازی ریاضی''' یا '''برنامه‌ریزی ریاضی''' در [[ریاضیات]]، [[علم اقتصاد|اقتصاد]]، [[مدیریت]] به برگزیدن بهترین [[عضو]] از یک [[مجموعه (ریاضی)|مجموعه]] از اعضای دست یافتنی اشاره می‌کند. در ساده‌ترین شکل تلاش می‌شود که با گزینش نظام مند داده‌ها از یک مجموعه قابل دستیابی و محاسبه مقدار یک [[تابع حقیقی]] مقدار بیشینه و کمینه آن به دست آید.
در قلمرو مدیریت اصولاً دو فرض وجود دارد:
# نبود محدودیت در منابع
# وجود محدودیت در منابع
که اگر فرض نخست را بپذیریم می‌توان از روشهایی چون گرفتن مشتق اول و دوم مقدار بهینه را برآورد کرد و چنانچه فرض دوم پذیرفته شود بسته به نوع مسائل سازمانی واقتصادی می‌توان مدلهایی را چون:مدل خطی، [[عدد صحیح]]، آرمانی، غیر خطی، ضریب لاگرانژ، قطعی یا احتمالی و غیره طراحی کرد و با بهره‌گیری از روش‌های موجود به سوی نقطه بهینه حرکت کرد. [[پرونده:Newton optimization vs grad descent.svg|چپ|150px|]]
 
== انواع بهینه‌سازی ==
 
=== روش‌های تحلیلی ===
روش‌های تحلیلی بیشتر به دنبال حل دقیق مسائل هستند. از این رو شامل مشتق گیریمشتق‌گیری و یافتن پاسخ بهینه‌اند.<ref name=":1">{{cite journal|last1=Piryonesi|first1=Sayed Madeh|last2=Tavakolan|first2=Mehdi|date=9 January 2017|title=A mathematical programming model for solving cost-safety optimization (CSO) problems in the maintenance of structures|journal=KSCE Journal of Civil Engineering|volume=21|issue=6|pages=2226–2234|doi=10.1007/s12205-017-0531-z}}</ref> فایده اصلی این نوع از الگوریتم‌های بهینه‌سازی تضمین جواب بهینه است، اما استفاده از آنها در مسائل با پیچیدگی بالا یا مسائل بزرگ یا دارای تابع گسسته دشوار است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.nrcresearchpress.com/doi/abs/10.1139/cjce-2017-0670#.XGhXSrhOk2x|عنوان=Piryonesi, S. M. , Nasseri, M. , & Ramezani, A. (2018). Resource leveling in construction projects with activity splitting and resource constraints: a simulated annealing optimization. Canadian Journal of Civil Engineering, 46(999), 81-86}}{{پیوند مرده|date=آوریل ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 
=== روش‌های فراابتکاری ===
[[الگوریتم‌های فراابتکاری|روش‌های فراابتکاری]] یا فرااکتشافی برای حل مسائل بزرگتر و با توابع بدرفتار مناسب‌ترند. اگرچه این روش‌ها نمی‌توانند رسیدن به جواب بهینه را تضمین کنند. [[الگوریتم ژنتیک]] و تصعید شبیه‌سازی شده مثال‌هایی از این الگوریتم‌ها هستند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کورش عشقی، مهدی کریمی نسب، بهینه سازیبهینه‌سازی ترکیبی و الگوریتم هایالگوریتم‌های فراابتکاری، ١٣٩١، شابک: 978-600-6484-34-1}}</ref><ref name=":0"/>
 
== هدف بهینه‌سازی ==
در بهینه‌سازی هدفمان حفظ کردن فرمول یا رابطه‌ای نیست. تنها از دانش قبلی خود استفاده می‌کنیم. به دنبال بیشترین یا کمترین مقدار برای یک کمیت هستیم.
 
== گام‌های حل مسائل بهینه‌ سازیبهینه‌سازی ریاضی ==
# گام اول یافتن تابع تغییرات کمیتی است که با آن سر و کار داریم. در این گام باید نسبت به تعیین دامنه‌یدامنهٔ تابع دقت کنیم.
 
# گام اول یافتن تابع تغییرات کمیتی است که با آن سر و کار داریم. در این گام باید نسبت به تعیین دامنه‌ی تابع دقت کنیم.
# گام دوم، پیدا کردن نقاط بحرانی تابعی است که در گام اول یافتیم.
# گام سوم، پیدا کردن اکسترمم تابع است. بسته به خواسته‌یخواستهٔ مساله،مسئله، گاهی این اکسترمم ماکزیمم است و گاهی مینیمم.
 
== جستارهای وابسته ==