تاریخ موسیقی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برسام برجسته (بحث | مشارکتها) جز اضافه کردن متن و اضافه کردن پیوند برچسب‌ها: برگردانده‌شده حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار ویرایشگر دیداری وظیفه تازه‌وارد |
ویرایش‌های دارای حسن نیت برسام برجسته برگردانی شد: مطالب منبع‌دار را حذف نکنید و بدون منبع تغییر ندهید (توینکل) برچسب: خنثی‌سازی |
||
خط ۱:
{{تمیزکاری}}
{{ویکی‌سازی}}
'''تاریخ موسیقی''' شناختن مبدأ و منشأ [[موسیقی]] اهمیتِ بسیار دارد؛ زیرا کشف این نکته به شناسایی ماهیت موسیقی کمک بسیاری می‌کند، و به همین دلیل است که تاکنون دانشمندان و فلاسفه در این باره فرضیات متعددی ارائه کرده‌اند، که از میان آنها [[هربرت اسپنسر]]،<ref>Herbert Spencer</ref> [[فریدریش نیچه]]،<ref>Friedrich Nietzsche</ref> [[زیگموند فون هاوزگر]]،<ref>Siegmund von Hausegger</ref> و [[یوهان گوتفرید فون هردر]]<ref>Johann Gottfried von Herder</ref> را باید نام برد.
سطر ۱۲ ⟵ ۱۱:
شواهدی در دست نیست که انسان [[نئاندرتال]] با موسیقی آشنا بوده‌است؛ ولی تاریخ دانان پیدایش طبل و نی را از اندوگونس‌ها می‌دانند. اندوگونس‌ها در مناطق سرد و گرم و نی‌زار زندگی می‌کردند. معمولاً در مناطق گرم عده از درختان میان تهی می‌روید. زمانی‌که باد از بالای نی‌ها می‌گذشت آوازهای خوش‌آیند بشر را متوجه نی می‌نماید. بشر برای اولین بار از نی آلت موسیقی می‌سازد. پرندگانی به نام دارکوب زمانی که توسط منقار خود در درختان می‌کوبیدند از آن درختان آواهای خوش آیند بدست می‌آمد. سپس بشر فرا گرفت که با ضربه زدن چوب کوچک بالای چوب بزرگتر بخصوص درختان که میانشان خالی باشد، صداهای خوش‌آیند به دست می‌آید. در مراحل اول بشر [[طبل]] را به مثابه زنگ خطر در مواقع اضطراری و شکار استفاده می‌نمود. بعداً برای اینکه دیگران بدانند در چه خطر یا حالتی هستند انواع نواختن طبل‌ها را اختراع نمودند. در شب‌های تاریک نی [[دف]] رقص آواز خوانی و پایکوبی می‌نمودند تا شب را با بیداری سپری نمایند. بدین‌ترتیب با نواختن نی وطبل در شب‌ها تجاربشان بیشتر گردید. در انتهااین موسیقی در مدت ۵۰ الی ۷۰ هزار سال به موسیقی امروزی تبدیل گردید.
=== یونان ===
[[یونان]]ی‌ها هِرمس (خدای بازرگانی و بازرگانان) را به شکرانه بخشیدن موسیقی ستایش می‌کردند. اما هِرمس خدای بازرگانی و بازرگانان بود و به نظر ما بعید می‌آید که بتواند با موسیقی سر و کاری داشته باشد؛ ولی از نظر دور نباید داشت که او در عین حال پیک و قاصد خدایان دیگر نیز بود.
:قطعاً هنگامی که او ضمن گردش و سیاحت در ساحل دریای مدیترانه بود گاوی را که از برادرش [[آپولون]] به سرقت برده بود پوست آن را به روی پوستهٔ لاک‌پشت می‌کشد. همچنین، شاخ‌های این گاو را در محلی که دستهای لاک‌پشت از پوست بیرون می‌آمده سفت می‌کند. سپس به‌وسلیهٔ تکه چوبی، ریسمان‌هایی را از بالای شاخ‌ها به داخل بدنهٔ پوست لاک‌پشت سفت می‌کند و شروع به ساززدن می‌کند و نام این ساز را «لیر» می‌گذارد.
=== چین ===
[[چین]]ی‌ها خیلی پیش از این با موسیقی آشنایی داشتند. ۴۵۰۰ سال پیش از این، پادشاه مقتدری به نام [[هائونک تی]]<ref>Haong-Ti</ref> فرمان داد تا موسیقی را اختراع کنند و چهچهه مرغان و زمزمه جویباران را سر مشق دانایان و خردمندان کشور خویش قرار داد.
=== ژاپن ===
در [[ژاپن]] روزی و روزگاری الهه خورشید قهر کرد<ref>مراد از الهه قهر کرده، [[کسوف]] خورشید می‌باشد</ref> و به پناهگاه خود خزید، مردم هر چه عقلشان را روی هم ریختند جز این حیله‌ای بخاطرشان نرسید که با سرودن الحان متوالی و پیوسته، او را به بیرون آمدن تشویق کنند، حتی امروز نیز در ژاپن به هنگام وقوع [[کسوف]]، مردم به خواندن آوازهای فوق‌العاده قدیمی متوسل می‌شوند.
=== ایران ===
[[پرونده:Harp-Sassanid.png|بندانگشتی|زنان نوازنده ساسانی در حال نواختن چنگ در [[طاق‌بستان]]، ایران، حدود ۳۷۹ پس از میلاد]]
از مهم‌ترین مُهرنگاره‌های خنیاگری (:موسیقی) در جهان؛ باید از آنچه که در «[[تپه چغامیش|چوغامیش]]» [[خوزستان]] برجای مانده، یاد کرد که در سال‌های ۱۹۶۱–۱۹۶۶ میلادی، یافت شده‌است. این مهرنگاره ۳۴۰۰ ساله؛ سیمایی از بزم رامشگران را نشان می‌دهد. در این بزم باستانی، دستهای خنیاگر(:نوازنده) دیده می‌شوند که هر کدام، به نواختن‌سازی سرگرم هستند. چگونگی نواختن و نشستن این رامشگران، نشان می‌دهد که آنها، نخستین دسته خنیاگران(:ارکستر) جهان هستند. در این گروه رامشگران، می‌بینیم که نوازنده‌ای «[[چنگ]]» و دیگری «[[شیپور]]» و آن دیگر «[[تنبک]]» می‌نوازد. چهارمین رامشگر در این میان، خواننده‌ای است که «آواز» می‌خواند.<ref>''[[امرداد (هفته‌نامه)|هفته‌نامه امرداد]]''، شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۱، سال سیزدهم، شماره ۲۸۸، ص ۶.</ref>
دوره نخست از آمدن [[نژاد آریایی]] به سرزمین [[ایران]] تا انقراض [[[[ساسانی|دولت ساسانی]]]] از آمدن نژاد آریایی به سرزمین ایران تا انقراض دولت ساسانی انواع سازها و ادوات رایج موسیقی عصر [[هخامنشیان]] و پیش از [[اسلام]] موسیقی ایران درعهد ساسانیان دوره دوم از طلوع اسلام تا عصر حاضر موسیقی ایران پس از اسلام هجوم مغول و دگرگونی اوضاع ایران و شروع انحطاط علمی وهنری ظهور دولت صفوی و وضع هنر وموسیقی پادشاهان قاجاریه و مختصری از تاریخ موسیقی ایران در این دوره تأثیر شعبه موزیک [[دارالفنون]] در حفظ موسیقی ملی در زمان [[ناصرالدین شاه]]<ref name="وبگاه شبکه سوم">[http://www.ch3.ir/music/index.php?option=com_content&view=article&id=106&Itemid=38 تاریخچه موسیقی - وبگاه شبکه سوم سیما]، چهارشنبه ۱۵ دی ۱۳۸۹.</ref>
[[حبشی]]ها نیز خدائی دارند به صورت [[کبوتر]] و از نظر آنها این خداوند خواندن و نوشتن را به آنها آموخته و موسیقی را به آنان ارزانی داشته‌است.
=== ژرمنی ===
در افسانه‌های [[ژرمن]]ی هایمدال<ref>heimdall</ref> [[قاپچی]] آسمانها، [[شیپور]] [[غول]] آسائی دارد که آن را زیر [[شجره الحیات]] دفن کرده‌است و هرگاه آن را به صدا درآورد روز [[قیامت]] آغاز خواهد شد و او در آن روز همه [[خوانندگان]] و [[[[موسیقیدان|موسیقیدانان]]]] را در پناه خود خواهد گرفت و چون خود او نیز موسیقیدان و آواز خوان بوده‌است برای آنان شفاعت خواهد کرد.<ref>داستان [[صور اصرافیل]] نیز مضمونی شبیه به این دارد.</ref>
:بدین نحو تمام ملل قدیم [[تاریخ]] و [[داستان]]، پدید آمدن موسیقی را با قصه‌ها و افسانه‌ها در آمیخنه‌اند حتی در [[قرون وسطی]] نیز چنین می‌پنداشتند که موسیقی را [[یوبال]]<ref>jubal</ref> پسر [[کاین]]<ref>kain</ref> اختراع کرده‌است.
=== ماداگاسکار ===
از طرف دیگر به آن دلیل که موسیقی را عطیه خدایان می‌پنداشتند، آن را وسیله نزدیک شدن به خدا یان و نیروهای [[ماوراءالطبیعه]] قرار دادند. با توسل به آن از طرفی [[چشم زخم]] و [[ارواح خبیثه]] را از خود می‌راندند، مرگ و بیماری را طرد می‌کردند و از انقلابات جوی و حریق احتزار می‌نمودند، و از طرف دیگر برای جلب عطوفت خدایان، نزول باران و برکت و باروری مزارع خویش دعا می‌کردند. یکی از مبلغین مذهبی به نام [[سبیره]]،<ref>sibree</ref> صحنه‌ای از مداوای به وسیلهٔ موسیقی را که خود در [[ماداگاسکار]] ناظر و شاهد آن بوده‌است بدین شرح می‌دهد:
«روزی دوباره مراسم [[رقص]] برگزار می‌شد به طرز مخصوص جوال خانه را به صحن حیاط آورده در کنار یک سکه نقره‌ای توی هاونی چوبی گذاردند وروی هاون حصیری پهن کرده بیمارانی را که به طرز شگفت‌آوری بزک کرده بودند روی آن نشاندند، بعد [[طبل]]ها، [[گیتار]]های بومی و [[فلوت]]ها را به صدا درآوردند. تمام ساکنین ده گرداگرد بیمار حلقه زده در حین آنکه زنان و دختران آوازی یکنواخت می‌خواندند مردان و کودکان پیوسته دست می‌زدند، در این موقع زنی که برای این موقع خاص برگزیده شده بود و از خاندان سرشناسی به نظر می‌آمد برخاست و برقص آغاز کرد. در همین احوال زنی که پشت سر بیماران پنهان شده با بیلی که در دست داشت به شدت بر صفحهٔ فلزی لبه تیزی که از طناب کهنه‌ای آویخته بود، ضربه می‌زد بدینطریق پهلوی گوش بیماران سر و صدای کرکنندهٔ وحشتناکی پدید می‌آمد. آنان گمان می‌داشتند بدین نحو می‌توانند [[روح]] خبیث را از بدن بیمارخارج کرده به جان یکی از رقص کنندگان بیندازند.
در جمیع این احوال که هر آن صدای طبل‌ها فزونی می‌گرفت، دستهای بیشتری کوفته می‌شد و حنجره‌های تازه‌ای در آواز شرکت می‌کردند. هر دو بیمار با وجود آنکه صدای گوش خراش چندش‌آوری برخاسته بود همچنان ساکت و بی حرکت بر جای خود نشسته بودند. ناگهان با حال تعجبی که به من دست داده بود دیدم هر دو بیمار از جای خود برخاسته و در حلقه نوازندگان به رقص پرداختند.»
:نیروی محسورکننده اصوات تا بروز [[گارما]] نیز بر جای مانده و هنوز هم که هنوز است مردمی که در مراحل پائین تمدن هستند در بهار برای باوری مزارع و گاوهای خود با خواندن سرودها، دعا می‌کنند. آویختن زنگوله به گردن گاوهائی که به چرا می‌روند نیز به همین دلیل است.
:در قرن اخیر نیز هنگامی که [[کاتولیک]]ها در [[کلیسا]] به عبادت مشغولند و صدای دلنواز [[ارگ (ساز)|ارگ]] طنین می‌افکند دستخوش جذبه وشور می‌گردند.
:آنچه در فوق گذشت تاریخچه‌ای بود از عقاید و افسانه‌های ملل قدیمی یا قبایلی که در مراحل پائین [[تمدن]] زندگی می‌کنند ولی باید متذکر بود که ما مردمی که در عهد سیادت علوم طبیعی زندگی می‌کنیم به هیچ وجه به افسانه‌های کهن به دیدهٔ تحقیر نمی‌نگریم بلکه می‌کوشیم زیبائی و حکمتی را که در این قصه‌ها نهفته‌است به بهترین وجه دریابیم.
▲در یکی از قبایل آمریکای شمالی معتقدند که موسیقی از طرف یکی از خدایان با نام تسکانی-پوکا آمده است و می‌گویند که وی پلی از [[لاک‌پشت|لاک پشت‌ها]] و [[نهنگ ها|نهنگ‌ها]] ساخته است که در هنگام آواز خوانی و نوازندگی با کمک آن [[خورشید]] صعود می‌کند.
== موسیقی، زمان ==
| |||