<ref>(http://sialan-n-tonekabon.lo3e.ir/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305111025/http://sialan-n-tonekabon.lo3e.ir/ |date=۵ مارس ۲۰۱۶ }})</ref>
|پانویس=}}
'''تنکابن''' ({{تلفظ|Tonekabon.ogg}}) یا '''شٓهسٓوارشَهسَوار''' یکی از شهرهای [[استان مازندران]] در [[ایران]] است و پس از شهر چالوس دومین شهر پر جمعیت غرب استان مازندران می‌باشد. '''تنکابن''' مرکز [[شهرستان تنکابن]] بوده و این شهرستان پرجمعیت‌ترین شهرستان غرب استان مازندران محسوب می‌گردد.<ref>http://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395</ref>
این شهر مرکز '''فرمانداری ویژه تنکابن''' می‌باشد و مردم آن به زبان‌های [[زبان فارسی|فارسی]]، [[زبان مازندرانی|مازندرانی]]<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= اشمیت |نام= رودیگر |پیوند نویسنده = رودیگر اشمیت |کتاب=راهنمای زبان‌های ایرانی |کوشش= ترجمه زیر نظر [[حسن رضایی باغ بیدی]] |صفحه= صفحه ٤٩٠ جلد دوم |ناشر= انتشارات ققنوس |مکان= تهران |سال= ١٣٨٢ |شابک=964-311-488-0}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= نصری اشرافی |نام= جهانگیر | پیوند نویسنده = |کتاب= واژه‌نامه بزرگ تبری |کوشش= حسین صمدی، سید کاظم مداح، کریم الله قائمی، علی اصغر یوسفی نیا، محمود داوودی درزی، محمد حسن شکوری، عسکری آقاجانیان میری، جهانگیر نصری اشرفی، ابوالحسن واعظی، ناصر یداللهی، جمشید قائمی، فرهاد صابر و ناعمه پازوکی |صفحه = صفحه ٣١ جلد اول |ناشر= اندیشه پرداز و خانه سبز |مکان= تهران |سال= ۱۳۷۷ |شابک= ۹۶۴۹۱۱۳۱۵۰}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=قاسمی |نام۱=علیرضا |نام خانوادگی۲=به کوشش انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه گیلان |عنوان=سیری در زبان و شعر مازندرانی |تاریخ=۱۳۷۷ |ناشر=انتشارات [[دانشگاه گیلان]] |مکان=رشت |صفحه=۳}}</ref> و [[زبان گیلکی|گیلکی]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان= تنکابن |وبگاه= دانشنامه جهان اسلام |پیوند= http://rch.ac.ir/article/Details/10508 |کد زبان=fa |تاریخ بازبینی=2017-07-07}}</ref> سخن می‌گویند. از محصولات مهم شهر می‌توان به انواع [[مرکبات]]، [[برنج]] و [[چای]] اشاره کرد.
جمعیت کل [[شهرستان تنکابن]] بر اساس آخرین سرشماری در سال نود و پنج ۱۶۶٫۱۳۲ نفر بوده که تعداد ۵۵٫۴۳۴ نفر آن، جمعیت '''شهر تنکابن''' (شهسوار) است.<ref>http://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395</ref>
در حال حاضر بیشتر اهالی استان مازندران این شهرستانشهر را با نام شهسوار می‌شناسند. سابقه و تمرکز شهرنشینی در این منطقه بیشتر مربوط به [[خرم‌آباد (تنکابن)|خرم آباد تنکابن]] بود اما در دوران رضاشاه پهلوی شهر نوبنیاد '''شهسوار''' به عنوان بندری برای خرم‌آباد وبعنوان مرکز «منطقه تنکابن»<ref> و به عنوان این منطقه عموما به حد فاصل غربی رودخانه نمک‌آبرود و کلارآباد تا انتهای قاسم آباد و رودخانه‌ی مرزی سیاهکلرود اطلاق می‌شد ولی از اوایل قاجاریه تا اواسط دورهٔ پهلوی و طبق تقسیمات کشوری، منطقه تنکابن از شهرستان املش تا انتهای شهرستان نوشهر امروزی را شامل می‌شد.</ref> ساختهشناخته شد. پس از انقلاب ۵۷ نام منطقه،منطقه یعنی '''تنکابن''' را بر روی خود شهر شهسوار هم گذاشتند.
در زمان [[قاجاریان]]، [[خرم‌آباد (تنکابن)|خرم آباد]] مرکزیت منطقه تنکابن و مرکز '''محال‌ثلاثه'''<ref>تنکا،تنکابن، کلار، کجور</ref> در عصر حاکمیت خاندان خلعتبری بر این منطقه بوده است.<ref>{{پک|علی اصغر یوسفی‌نیا|۱۳۵۶|ک= لنگا|ص=۲۶}}</ref> در دوران [[زندیان]]، [[افشاریان]]، [[صفویان]] و در زمان الحاق منطقهٔمنطقه تنکابن از رویان<ref>ناحیه‌ای وسیع در غرب مازندران بود.</ref> به دیلمستان<ref>ناحیه‌ای مستقل بین مازندران و گیلان بود.</ref> این منطقه با نام '''دِیلَم‌خاصه''' شناخته می‌شد<ref>از قرن هفتم هجری تا ابتدای سلطنت قاجاریان</ref> و مرکز آن «تنکابن» بود که در دورهٔ صفویان به نام '''فیض''' هم خوانده می‌شد ولی قبل از الحاق از رویان به دیلمستان، تمام این منطقه با نام '''تَنکابن''' شناخته می‌شد. پیشتر از آن و در دوران باستان، این منطقه و مرکز آن '''تَنکا''' نام داشت. <ref>{{پک|علی اصغر یوسفی‌نیا|۱۳۵۶|ک=لنگا |ص=۲۵-۲۶}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |عنوان= از آستارا تا استرآباد |نام خانوادگی= ستوده |نام= منوچهر |ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name="fnkqj">{{یادکرد وب |عنوان= تنکابن |وبگاه= مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی |پیوند= http://lib.eshia.ir/23022/16/6121 |کد زبان= fa |تاریخ بازبینی=2017-07-07}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= نصری اشرافی |نام= جهانگیر | پیوند نویسنده = |کتاب= واژه‌نامه بزرگ تبری |کوشش= حسین صمدی، سید کاظم مداح، کریم الله قائمی، علی اصغر یوسفی نیا، محمود داوودی درزی، محمد حسن شکوری، عسکری آقاجانیان میری، جهانگیر نصری اشرفی، ابوالحسن واعظی، ناصر یداللهی، جمشید قائمی، فرهاد صابر و ناعمه پازوکی |صفحه = صفحه ٣١ جلد اول |ناشر= اندیشه پرداز و خانه سبز |مکان= تهران |سال= ۱۳۷۷ |شابک= ۹۶۴۹۱۱۳۱۵۰}}</ref>
