سیلاخور: تفاوت میان نسخه‌ها

آثار به دست آمده از مناطقی چون تپه قلا رمیان ([[قلعه رومیان]]) در سه‌کیلومتری جنوب بروجرد و دیگر تپه‌ها و گورستان‌های تاریخی، سکونت بشر را از دست‌کم ۵۰۰۰ سال پیش در این ناحیه مسجل می‌کند. سیلاخور در طول تاریخ جنگ‌های زیادی را به خود دیده و بارها مورد هجوم قرار گرفته‌است. جنگ نهاوند از امثال ان . بنابر آثار موجود اسکندر، اعراب، مغول‌ها، تیمور و افغان‌ها هجوم‌های گسترده و ویرانگری به این ناحیه داشته‌اند. [[سربازان سیلاخوری]] همواره به شجاعت و جنگاوری معروف بوده‌اند و پادشاهان قدیم حساب مخصوصی روی سپاهیان سیلاخوری خود باز می‌کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://virugerd.ir/geo/Silakhor.html |عنوان=دشت سیلاخور |ناشر=ویروگرد: دانشنامه بروجرد |تاریخ=۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۱۳ مهر ۱۳۹۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140408033041/http://www.virugerd.ir/geo/Silakhor.html |archivedate=۸ آوریل ۲۰۱۴ |dead-url=yes }}</ref> در زبان لری (سیلا) به معنی (سوراخ) و (خور) به معنی (خورده شده) که اهالی دشت سیلاخور به این باورند که زلزله ایی در گذشته در این دشت به وقوع پیوسته که زمین سوراخ و چند روستا بلعیده شدند و نام سیلاخور (سوراخ خور) بر ان نهاده اند. با توجه به زلزله خیز بودن این دشت به سوراخ خور سیلاخور نزدیکی بیشتری دارد. نیز عده ای عقیده دارند کلمهٔ سیلاخور کوتاه‌شدهٔ سیلاب خور است که نشان می‌دهد از گذشته‌های دور سیلاب مشکل عمده‌ای در منطقه بوده‌است.به دلیل رسوب گذاری و فرسایش های کناره ای ناشی از طغیان رودخانه تيرهتیره (يکيیکی از دو رود اصلي شهر دورود) در سال ۱۳۸۰ با پیگیری برخيبرخی از نمايندگاننمایندگان مجلس رودخانه لایروبی مذکور شد.

'''<big>زلزله هايهای دشت سيلاخورسیلاخور</big>'''

یکی از شدیدترین زلزله‌های ایران به بزرگای ۷٫۴ ریشتر در سال ۱۲۸۸ قمری در '''''دورود''''' و بخش‌هاييبخش‌هایی از دشت پهناور سيلاخورسیلاخور روی داده‌است. همچنينهمچنین در فروردينفروردین سال ۸۵ چندينچندین زمينزمین ‌لرزه که بزرگترينبزرگترین آن ۶.۳ ريشترریشتر بود، دورود در حواليحوالی استان لرستان را لرزاند، ايناین زمينزمین ‌لرزه ۸۴ کشته و يکیک هزار و ۲۴۶ مجروح برجايبرجای گذاشت و موجب تخريبتخریب ۳۰ تا ۱۰۰ درصديدرصدی حدود ۳۳۰ روستا از شهرستان‌‌هايشهرستان‌‌های دورود، بروجرد، خرم‌آباد و الشتر استان لرستان شد.

در سال ۱۳۸۹ هم زمينزمین لرزه ‌اي‌ای با شدت ۴.۹ ريشترریشتر در شهرستان دورود رخ داد و بر اثر آن تعداديتعدادی واحد مسکونيمسکونی در دورود دچار خسارت شدند و بيشبیش از ۱۰۰ زخميزخمی برجايبرجای گذاشت.

اما بخشيبخشی اصلي دشت پهناور و حاصلخيزحاصلخیز سيلاخورسیلاخور از اواسط جاده '''دورود-''' بروجرد (قبل از چالانچولان) شروع شده و در جهت جنوب شرقی تا [[الیگودرز]] پیش می‌رود اما قسمت اصلي آن شامل بخش مرکزيمرکزی شهر '''دورود''' را در بر ميمی گيردگیرد. به‌دلیل وجود آب فراوان، خاک خوب و زمین هموار این منطقه از کشاورزی پررونقی برخوردار است. مهم‌ترین کوه‌های منطقه عبارت‌اند از [[کوه شاه‌نشین]] در غرب و تپه‌های گنبدی‌شکل در شرق. مردم روستاهای منطقه آمیزه‌ای از تیره‌های مختلف‌اند که در روستاهای مختلف سکنی گزیده اند. محصولات عمدهٔ کشاورزی شامل گندم، جو، برنج و حبوبات مختلف است. دامپروری نیز در کوه‌های غرب منطقه رواج فراوان دارد. باغ‌های بزرگ منطقه در مناطق مختلف شهر '''دورود''' و بروجرد پراکنده‌اند که گسترش بی‌رویهٔ شهر بسیاری از آن‌ها را به نابودی کشانده‌است. از دیگر مراکز مهم باغداری می‌توان به روستای منطقه گلدشت و فیال و خایان و مروک اشاره کرد. سیب، به، گردو، بادام، آلو، زردآلو و انگور از محصولات مهم باغی سیلاخور اصلي (پایین) هستند.

'''<big>دورود گزينهگزینه پايتختپایتخت سياسيسیاسی کشور!</big>'''

'''<big>شهر دورود و دو رود مهم دشت سيلاخورسیلاخور</big>'''

'''<big>رودخانه هايهای شهر دورود تيکهتکیه گاه سدهايسدهای حياتيحیاتی خوزستان</big>'''

[[رود تیره]] از آب‌های غرب و شمال غربيغربی شهر '''دورود''' (شامل گله رود، سراب سفید، کرتول و چند رود دیگر را دریافت می‌کند) قبل از شهر '''دورود''' تشکیل می‌شود. شهر '''دورود''' بجز رود تيره،تیره، رود ديگريدیگری تحت عنوان [[مار بره]] را دارد؛ رود [[مار بره]] با دریافت شاخه‌ای از سمت کوههايکوههای اشترانکوه به نام [[مار بره]] و [[رودخانه سزار (ایران)]] و بعد [[دز]] را تشکیل می‌دهد. که از این محل تا ایستگاه تنگ پنج که با رودخانه بختیاری تلاقی می‌کند سزار نامیده می‌شود. این رودخانه در پایین دست (در استان خوزستان) رودخانه دز نامیده می‌شود و [[سد دز|سد بزرگ دز]] روی این رودخانه ساخته شده‌است. رودخانه سزار که گاهی به آن «آب دز» نیز می‌گویند، از شاخه‌های رودخانه دز است که خود رودخانه دز نیز شاخه ای از رودخانه کارون به‌شمار می‌رود و یکی از بزرگترین رودخانه‌های زیر حوضه کارون بزرگ در استان لرستان است.

رودخانه سزار در طول مسیر خود از کنار راه [[راه‌آهن سراسری ایران|آهن سراسری ایران]] که از سمت '''دورود''' تا شهر اهواز را طيمی‌کندمی‌کند و و به سمت جنوب [[ایران]] سرازیر می‌شود. این رودخانه از روزگار باستان حد فاصل [[لر کوچک]] و [[لر بزرگ]] بوده‌است، هم اینکه نیز همین نظم از نظر اجتماعی و فرهنگی وجود دارد.

بارندگی‌های شدید هر ساله در بخش‌های جنوبی سیلاخور موجب سیلاب‌های شدید و آسیب دیدن زمین‌های کشاورزی و روستاها می‌شود. در سال‌های اخیر به‌علت رونق کشاورزی چاه‌های عمیق فراوانی در این دشت حفر شده که به‌علت برداشت‌های بی‌رویه و غیراصولی اکثر چشمه‌ها و قنات‌های این منطقه خشک شده و سطح آب‌های زیرزمینی به‌شدت دچار افت شده است، تا جایی که خیلی از چاه‌های عمیق نیز دچار کم‌آبی و بعضاً خشک شده‌اند. سد خاکی مروک(سد '''دورود''') و سد حوضیان الیگودرز نیز در این دشت احداث شده‌است . راه سراسری تهران ـ خوزستان از این ناحیه می‌گذرد. ارتفاع سیلاخور پایین از ۱۶۰۰ متر در شهر بروجرد تا ۱۴۰۰ متر در دورود و در الیگودرز تا ۲۱۰۰ متر متغیر است. سیلاخور اصلي که محور آن شهر '''دورود''' ميمی باشد بر روی گسل سراسری زاگرس واقع شده و منطقه‌ای زلزله‌خیز است. از مناطق پرجمعیت سیلاخور پایین دورود و [[چالانچولان]] و ازنا و الیگودرز اشاره نمود.

دشت سیلاخور اصلي بر روی [[گسل سراسری زاگرس]] قرار گرفته‌است و گسل‌های فرعی دورود و قلعه حاتم در این ناحیه قرار دارند که زمینه‌ای برای وقوع [[زمین‌لرزه]] در این ناحیه پدیدمی‌آورندپدید می‌آورند.

بزرگ‌ترین زلزلهٔ ثبت‌شده در دشت سیلاخور مربوط به سدهٔ سیزدهم هجری است. در [[۳ بهمن]] [[۱۲۸۷ (خورشیدی)|۱۲۸۷]] قمری، یکی از بزرگ‌ترین [[زمین‌لرزه]]‌های ثبت‌شدهٔ [[ایران]]، دشت سیلاخور با مرکزيتمرکزیت '''شهر دورود ر'''ا لرزاند. زمین‌لرزهٔ ۱۲۸۷ بروجرد که با نام زمین‌لرزهٔ سیلاخور نیز شناخته می‌شود، بزرگای ۷/۳ [[ریشتر]] داشته‌است.