متن‌باز: تفاوت میان نسخه‌ها

'''متن‌باز'''،<ref>'''متن‌باز''' واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی به جای open source در [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] است. {{یادکرد وب| نشانی = http://www.persianacademy.ir/fa/wordspdf.aspx| عنوان = فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان: ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵، بخش لاتین، صفحهٔ ۷۸| تاریخ بازدید = ۲۲ خرداد ۱۳۸۹| تاریخ = | ناشر = وبگاه رسمی فرهنگستان| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20090803145909/http://www.persianacademy.ir/fa/wordspdf.aspx| archivedate = ۳ اوت ۲۰۰۹| dead-url = yes}}</ref> '''منبع‌باز''' {{به انگلیسی|Open source}} منبع باز یک [[کد منبع]] است که برای اصلاح و توزیع مجدد احتمالی آزادانه در دسترس قرار می گیردمی‌گیرد. محصولات شامل اجازه استفاده از کد منبع ،منبع، اسناد طراحی ،طراحی، یا محتوای محصول است. این معمولاً به مدل متن باز اشاره دارد که در آن نرم افزارنرم‌افزار منبع باز یا سایر محصولات تحت مجوز منبع باز به عنوان بخشی از جنبش نرم افزارنرم‌افزار منبع باز منتشر می شوندمی‌شوند. استفاده از این اصطلاح با نرم افزارنرم‌افزار سرچشمه گرفته است ،گرفته‌است، اما فراتر از بخش نرم افزارنرم‌افزار گسترش یافته استیافته‌است تا سایر مطالب باز و اشکال همکاری باز را پوشش دهد.

تا پیش از ترویج گستردهٔ این اصطلاح، توسعه‌دهندگان و تولیدکنندگان از انواع عبارات برای توصیف این مفهوم استفاده می‌کردند؛ اما اصطلاح متن‌باز (open source) با ظهور سامانهٔ عمومی، جهانی، و شبکه‌ایِ اینترنت، و نیاز ملازم برای باز تجهیز [[کد مبدأ]]، جا افتاد. بازکردن [[کد مبدأ]]، باعث خود بهبودیِ تنوع در مدل‌های تولید، مسیرهای ارتباط، و جوامع تعاملی شد. متعاقب آن، عبارت «[[نرم‌افزار متن‌باز]]» برای توصیف محیطی که در آن مسائل جدید [[کپی‌رایت]]، [[پروانه (قانون)|پروانه]]، [[دامنه (علوم رایانه)|دامنه]]، و [[مصرف‌کننده]] مطرح شد، به‌وجود آمد. مدل متن‌باز شامل مفهوم دستورکارهای همزمان ولی متفاوت، و رویکردهای متنوع در تولید است که با مدل‌های متمرکزتر توسعه چون آن‌هایی که معمولاً در شرکت‌های نرم‌افزاری تجاری به کار می‌رود، در تضاد است. اصل و عمل عمده در توسعهٔ نرم‌افزار متن‌باز، شبه‌تولید بوسیلهٔ دادوستد و همکاری، با محصول نهایی (و مادهٔ منبع) است که بدون هیچ هزینه‌ای در دسترس عموم است.

== منشاءمنشأ ==

اصطلاح "«منبع باز" »، همانطورهمان‌طور که برای توصیف [[نرم‌افزار|نرم افزار]] به کار می رفت ،می‌رفت، اولین بار توسط گروهی از افراد در [[جنبش نرم‌افزار آزاد|جنبش نرم افزار آزاد]] مطرح شد که منتقد برنامه سیاسی و [[فلسفه اخلاق|فلسفه اخلاقی]] بودند که در اصطلاح "«نرم افزار آزاد"» آمده استآمده‌است و می کوشیدمی‌کوشید گفتمان را دوباره تنظیم کند به منعکس کردن موقعیت تجاری تر علاوه بر این ،این، ابهام اصطلاح "«[[نرم‌افزار آزاد|نرم افزار آزاد]]"» به عنوان دلسردکننده پذیرش تجارت شناخته می شدمی‌شد. این گروه شامل [[کریستین پیترسون]] ، تاد اندرسون ،اندرسون، لری آگوستین ،آگوستین، جون هال ،هال، [[مایکل نایمن|سام اوکمن ،اوکمن، مایکل تایمن]] و [[اریک ریموند|اریک اس ریموند]] بود. پترسون در نشستی که در پالو آلتو ،آلتو، کالیفرنیا برگزار شد ،شد، در واکنش به اعلامیه [[نت‌اسکیپ|نت اسکیپ]] در ژانویه 1998۱۹۹۸ مبنی بر انتشار کد منبع برای ناوبرناوبر، ، "«منبع آزاد"» را پیشنهاد داد. روز بعد [[لینوس توروالدز]] از او حمایت کرد و فیل هیوز از این اصطلاح در مجله [[لینوکس]] حمایت کرد. در ابتدا به نظر می رسیدمی‌رسید که ریچارد استالمن ،استالمن، بنیانگذار جنبش نرمنرم‌افزار افزار آزاد ،آزاد، این اصطلاح را به کار برد ،برد، اما بعداً نظر خود را تغییر داد. Netscape کد منبع خود را تحت مجوز عمومی Netscape و بعدابعداً تحت مجوز عمومی Mozilla منتشر کرد.<ref>{{Cite journal|date=2020-10-27|title=Open source|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Open_source&oldid=985765251|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>

ریموند به ویژه در تلاش برای رواج اصطلاح جدید فعال بود. او اولین تماس عمومی را برای پذیرش آن در فوریه 1998۱۹۹۸ با جامعه نرم افزارنرم‌افزار آزاد انجام داد. اندکی بعد ،بعد، او ابتکار منبع باز را با همکاری بروس پرنس تأسیس کرد.

این اصطلاح با رویدادی که در آوریل 1998۱۹۹۸ توسط ناشر فناوری Tim O'Reilly برگزار شد ،شد، بیشتر دیده شد. رهبران بسیاری از مهمترین پروژه هایپروژه‌های منبع آزاد و آزاد از جمله Linus Torvalds،Torvalds, Larry Wall،Wall, Brian Behlendorf،Behlendorf, Eric Allman ،Allman، گیدو ون روسوم ،روسوم، مایکل تایمن ،تایمن، پل ویکسی ،ویکسی، جیمی زاوینسکی و اریک ریموند. در این نشستنشست، ، گزینه هایگزینه‌های جایگزین اصطلاح "«نرم افزار آزاد"» مورد بحث و بررسی قرار گرفت. Tiemann از "«نرم افزار منبع"» به عنوان اصطلاح جدید حمایت می کرد ،می‌کرد، در حالی که ریموند در مورد "«منبع آزاد"» استدلال می کردمی‌کرد. توسعه دهندگان مونتاژ شده رأی آوردند ،آوردند، و برنده عصر همان روز در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام شد.

بسیاری از موسسات رسمی بزرگ برای حمایت از توسعه جنبش نرم افزارنرم‌افزار منبع باز به وجود آمده اند ،آمده‌اند، از جمله بنیاد نرمنرم‌افزار افزار آپاچی ،آپاچی، که از پروژه هایپروژه‌های جامعه مانند چارچوب منبع باز Apache Hadoop و سرور منبع باز HTTP Apache HTTP پشتیبانی می کندمی‌کند.

مدل منبع باز یک مدل توسعه نرم افزارنرم‌افزار غیرمتمرکز است که همکاری باز را تشویق می کند ،می‌کند، به این معنی که "هر سیستم نوآوری یا تولیدی متکی به شرکت کنندگان هدف گرا و در عین حال هماهنگ و شل است که برای ایجاد یک محصول (یا خدمات) با ارزش اقتصادی تعامل می کنند ،می‌کنند، که آنها به طور یکسان در اختیار همکاران و غیرهمکاران قرار دهید. " یک اصل اصلی در تولید نرم افزارنرم‌افزار منبع باز تولید همتا است ،است، با محصولاتی مانند کد منبع ، نقشهمنبع، هاینقشه‌های اولیه و اسناد به صورت رایگان در دسترس عموم است. حرکت منبع باز در نرم افزارنرم‌افزار به عنوان پاسخی به محدودیت هایمحدودیت‌های کد اختصاصی آغاز شد. این مدل برای پروژه هاییپروژه‌هایی مانند فناوری مناسب منبع باز و کشف داروهای منبع باز مورد استفاده قرار می گیردمی‌گیرد.

مدل منبع باز برای توسعه نرم افزارنرم‌افزار از این اصطلاح برای اشاره به سایر اشکال همکاری باز ،باز، مانند در انجمنانجمن‌های هایاینترنتی، اینترنتی ، لیست هایلیست‌های پستی و جوامع آنلاین الهام گرفته استگرفته‌است. همچنین تصور می شودمی‌شود که همکاری آزاد اصل عملیاتی است که طیف وسیعی از فعالیتفعالیت‌های های مختلف ،مختلف، از جمله TEDx و ویکی پدیاویکی‌پدیا را مشخص می کندمی‌کند.

همکاری باز اصلی اساسی در تولید همتا ،همتا، همکاری انبوه و ویکینومیک است. این در ابتدا در نرم افزارهاینرم‌افزارهای منبع باز مشاهده شد ،شد، اما در بسیاری از موارد دیگر مانند تالارهای گفتگوی اینترنتی ، لیست هایاینترنتی، پستیلیست‌های ،پستی، جوامع اینترنتی و موارد بسیاری از محتوای باز مانندبازمانند Creative Commons نیز یافت می شودمی‌شود. همچنین برخی از موارد منابع عمومی ،عمومی، مصرف مشارکتی و نوآوری باز را توضیح می دهدمی‌دهد.

ریله و همکاران همکاری باز را به عنوان همکاری مبتنی بر سه اصل برابری طلبی ،طلبی، شایسته سالاری و خود سازماندهی تعریف کنید. لوین و پریتولا همکاری باز را چنین تعریف می کنندمی‌کنند: "«هر سیستم نوآوری یا تولیدی که متکی به شرکت کنندگان هدف گرا و در عین حال هماهنگ و شل باشد که برای ایجاد یک محصول (یا خدمات) با ارزش اقتصادی با یکدیگر تعامل دارند و آنها را به طور یکسان در اختیار عوامل و غیر مشارکت کنندگان قرار می دهندمی‌دهند."» این تعریف چندین نمونه را ضبط می کندمی‌کند که اصول مشابه به هم پیوستند. به عنوان مثال ،مثال، همه عناصر - کالاهایی با ارزش اقتصادی ،اقتصادی، دسترسی آزاد به مشارکت و مصرف ،مصرف، تعامل و مبادله ،مبادله، کار هدفمند و در عین حال هماهنگ نشده - در یک پروژه نرم افزارینرم‌افزاری منبع بازباز، ، ویکی پدیاویکی‌پدیا یا یک انجمن یا انجمن کاربران وجود دارد. آنها همچنین می توانندمی‌توانند در یک وب سایت تجاری که مبتنی بر محتوای تولید شده توسط کاربر است ،است، حضور داشته باشند. در همه این موارد همکاری آشکار ،آشکار، هر کسی می تواندمی‌تواند مشارکت کند و هر کسی می تواندمی‌تواند آزادانه در میوهمیوه‌های های مشارکت ،مشارکت، که توسط مشارکت کنندگان تعاملی که به طوربه‌طور ناهماهنگی هماهنگ شده اند ،شده‌اند، حاصل شود.

یک کنفرانس سالانه که به تحقیق و عمل در زمینه همکاری آزاد اختصاص دارد ،دارد، سمپوزیوم بین المللیبین‌المللی ویکی و همکاری آزاد است (OpenSym ،OpenSym، ویکی سایم سابق). این گروه طبق وب سایت خود ،خود، همکاری آزاد را چنین تعریف می کندمی‌کند: "همکاری برابری طلبانه (همه می توانندمی‌توانند به آن بپیوندند ،بپیوندند، هیچ مانعی اصولی یا مصنوعی برای مشارکت وجود ندارد) ، شایسته سالاری (تصمیمات و وضعیت به جای تحمیل شدن مبتنی بر لیاقت است) و خود سازماندهی (فرایندها) با مردم سازگار شوند تا افراد با فرآیندهای از پیش تعریف شده سازگار شوند). "

منبع آزاد دسترسی جهانی را از طریق مجوز منبع باز یا رایگان به طرح یا طرح اولیه یک محصول و توزیع مجدد جهانی آن طرح یا طرح اولیه ارتقا می دهدمی‌دهد. قبل از اینکه عبارت متن باز به طوربه‌طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد ،گیرد، توسعه دهندگان و تولیدکنندگان از اصطلاحات مختلف دیگری استفاده می کردندمی‌کردند. منبع باز تا حدی به دلیل ظهور اینترنت تسخیر شد. جنبش نرم افزارنرم‌افزار منبع باز برای شفاف سازی حق چاپ ،چاپ، صدور مجوز ،مجوز، دامنه و موضوعات مصرف کنندهمصرف‌کننده بوجود آمد.

مجوز منبع آزاد نوعی مجوز برای نرم افزارهاینرم‌افزارهای رایانه ای و سایر محصولات است که اجازه می دهدمی‌دهد از کد منبع ،منبع، طرح یا طرح استفاده شود ،شود، اصلاح شود یا به اشتراک گذاشته شود (با یا بدون اصلاح) تحت شرایط و ضوابط تعریف شده. این به کاربران نهایی و شرکت هایشرکت‌های تجاری امکان می دهدمی‌دهد تا کد منبع ،منبع، طرح اولیه یا طراحی را برای نیازهای شخصی سازی ،شخصی‌سازی، کنجکاوی یا عیب یابیعیب‌یابی خود بررسی و اصلاح کنند. نرم افزارهاینرم‌افزارهای دارای مجوز منبع آزاد عمدتاعمدتاً رایگان در دسترس هستند ،هستند، گرچه لزوماً این مورد وجود ندارد. مجوزهایی که فقط توزیع مجدد غیر تجاری یا تغییر کد منبع برای استفاده شخصی را مجاز می دانند ،می‌دانند، معمولاً به عنوان مجوزهای منبع باز در نظر گرفته نمی شوندنمی‌شوند. با این حال ،حال، مجوزهای منبع آزاد ممکن است محدودیت هاییمحدودیت‌هایی داشته باشند ،باشند، به ویژه در مورد ابراز احترام به منشامنشأ software نرم افزار ،نرم‌افزار، مانند الزام به حفظ نام نویسندگان و بیانیه حق چاپ در کد ،کد، یا الزام به توزیع مجدد نرم افزارنرم‌افزار مجاز. فقط تحت همان مجوز (مانند مجوز کپی لفت). یکی از مجوزهای محبوب مجوزهای نرم افزارنرم‌افزار منبع باز ،باز، مجوزهای تأیید شده توسط Open Source Initiative (OSI) براساس تعریف Open Source (OSD) آنهاست.

=== کد نرم افزارنرم‌افزار منبع باز ===

به طور کلیبه‌طور ،کلی، منبع آزاد به یک برنامه رایانه ای اطلاق می شودمی‌شود که در آن کد منبع برای استفاده به هر منظور (از جمله تجاری) یا اصلاح طرح اصلی آن در دسترس عموم قرار دارد. منظور از کد منبع باز یک تلاش مشترک است ،است، جایی که برنامه نویسان کد منبع را بهبود می بخشندمی‌بخشند و تغییرات را در جامعه به اشتراک می گذارندمی‌گذارند. کد تحت شرایط مجوز نرم افزارنرم‌افزار منتشر می شودمی‌شود. بسته به شرایط مجوز ،مجوز، دیگران می توانندمی‌توانند نسخه (fork) خود را بارگیری ،بارگیری، اصلاح و منتشر کنند و دوباره در انجمن منتشر کنند.