احمدشاه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Gnosis (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش 89.35.68.64 (بحث) به آخرین تغییری که Behzad39 انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲:
وثوق‌الدوله توانست امنیت نسبی را در کشور برقرار کند. غائله [[نایبیان کاشان|نایب حسین کاشی]] در کاشان و نیز حرکت [[کمیته مجازات]] در تهران به وسیله وثوق‌الدوله سرکوب شدند. در عصر نخست‌وزیری وثوق‌الدوله [[قرارداد ۱۹۱۹]] با دولت بریتانیا منعقد شد که این پیمان با انتقادهای گسترده‌ای مواجه شد و برخی آن را مخالف استقلال ایران دانستند؛ اما وثوق‌الدوله این قرارداد را در جهت حفظ استقلال و تمامیت ارضی ایران دانست، ضمن این که تلاش کرد با استفاده از دوستی با دولت انگلیس برخی سرزمین‌های قفقاز و کردستان عراق را بازپس بگیرد.{{مدرک}}. مخالفت‌های مردمی به توفیق نیافتن قرارداد منجر شد. وثوق‌الدوله احمدشاه را رهسپار یک سفر اروپایی کرد. در این سفر، احمدشاه در انگلستان مورد استقبال وسیع و گرم قرار گرفت؛ [[محمدتقی بهار|محمد تقی بهار]] می‌نویسد: «وقتی که بنا بود شاه ایران در مجلس ضیافت پادشاه انگلستان در باب قرارداد ۱۹۱۹ که انگلیس آن را منعقد ساخته بود صحبت کند … پس از آن که صورت نطق پادشاه انگلستان را برای شاه آوردند و قرار شد که جوابی تهیه شود، شاه از حسن قبول آن سرباز زد و گفت: کسانی که پول گرفته‌اند تصدیق کنند، من هرگز تصدیق نخواهم کرد!... همان شب [[ابوالقاسم ناصرالملک|ناصر الملک]] به شاه گفته بود: کار خودت را ضایع کردی! شاه نیز پاسخ داده بود که: اگر در سوئیس کلم فروشی کنم بهتر است تا در چنین مملکتی پادشاه باشم!»<ref>محمدتقی بهار. تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران. ج 1، ص 38.</ref><ref>ref>Wright, Denis: The English Amongst the Persians - During the Qajar Period 1787 - 1921, Heinemann London, 1977, p. 179</ref>
 
[[پرونده:Nasir Al-Mulk Cabinet.jpg|بندانگشتی|احمد شاه، ولیعهد و کابینه [[ابوالقاسم ناصرالملک|شاهزاده ابلحسن فرمانفرما]] همراه حضور نایب السلطنه ابوالقاسم ناصرالممالک؛ اثر اسدالله نقاش باشی ۱۳۲۸ هـ ق]]
 
[[پرونده:Ahamad with darbar.jpg|بندانگشتی|راست|250px|احمدشاه و رضاخان]]
احمدشاه پس از بازگشت به تهران در تیر ۱۲۹۹ استعفای وثوق‌الدوله را قبول کرد. سپس [[حسن پیرنیا|میرزاحسن خان مشیرالدوله ]] را به ریاست دولت انتخاب کرد. شاه کوشش کرد در دولت‌های مشیرالدوله و [[سپهدار رشتی]] با روسیه ارتباط برقرار کند و با اعزام مشاورالممالک انصاری به مسکو زمینه‌های انعقاد [[قرارداد ایران و شوروی ۱۹۲۱]] را فراهم کرد. در سوم اسفند ۱۲۹۹ احمدشاه در برابر کودتای [[سید ضیاءالدین طباطبایی|سیدضیاء]] و [[رضاخان میرپنج]] قرار گرفت و مجبور شد سید ضیاء را به ریاست الوزرایی انتخاب کند. احمدشاه در خرداد ۱۳۰۰ با کمک رضاخان که اینک [[سردار سپه]] نامیده می‌شد، موفق به عزل سیدضیاء شد و سپس [[قوام‌السلطنه]] را به ریاست الوزرایی منصوب کرد. متعاقباً کابینه‌های قوام، مشیرالدوله، کابینه دوم قوام، [[مستوفی‌الممالک]] و کابینه آخر مشیرالدوله از سوی احمدشاه روی کار آمدند. در پی آن، شاه سفری دوباره به اروپا داشت و پس از بازگشت، با سقوط کابینه مشیرالدوله در آبان ۱۳۰۲ مجبور شد به‌رغم میل قلبی‌اش، رضاخان سردارسپه را که در همه این مدت وزیر جنگ بود، به نخست‌وزیری انتخاب کند و بی‌درنگ در همان آبان ۱۳۰۲ ایران را بار دیگر به مقصد فرانسه ترک کرد. این سفر در واقع آغازی بر تبعید احمدشاه بود. احمدشاه در فروردین ۱۳۰۳ رضاخان را از ریاست الوزرایی عزل کرد، ولی با عدم قبول مجلس مبنی بر قبول نکردن دخالت شاه در عزل و نصب نخست‌وزیر و حمایت شدید مردم طرفدار او مجبور شد بار دیگر رضاخان را نخست‌وزیر کند. در شهریور و مهر ۱۳۰۳ شورش [[خزعل]] در خوزستان رخ داد. رضاخان احمدشاه را به حمایت از تجزیه کشور توسط خزعل متهم کرد،{{مدرک}} و خود به خوزستان عزیمت کرده و شورش را سرکوب نمود.
 
[[پرونده:Farzandane ahmadsahh.jpg|بندانگشتی|فرزندان احمدشاه]]
خط ۹۲:
| آبان ۱۲۹۶ || وقوع [[انقلاب بلشویکی روسی]]
|-
|۱۲۹۶تا۱۲۹۸ || قحطی بزرگ ایران که ۴۰٪۴۰ در صددرصد از جمعیت ایران به سبب گرسنگی و بیماری‌های ناشی از آن ازبین رفتند.
|-
| فروردین ۱۲۹۹ || قیام [[شیخ محمد خیابانی]] در آذربایجان و [[میرزاکوچک خان]] در گیلان؛ تقریباً به‌طور هم‌زمان در بهار سال (۱۲۹۹ه‍.ش) ۱۹۲۰ میلادی