جمهوری آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

این سرزمین تا حدود دویست سال پیش جزو امپراطوری قاجارکشور [[دودمان قاجار|ایران]] بود ولی در [[جنگ‌های آذربایجانایران و روسیه]]، طی قراردادهای [[قرارداد گلستان|گلستان]] و [[عهدنامه ترکمانچای|ترکمانچای]] به روسیه ملحق شد. آذربایجان دارای [[میراث فرهنگی]] باستانی و تاریخی است.<ref>E. Cornell, Svante (2006). The Politicization of Islam in Azerbaijan. Silk Road Paper. pp. 124, 222, 229, 269–270.</ref> با فروپاشی [[امپراتوری روسیه]]، [[جمهوری دمکراتیک آذربایجان]] که در ۲۸ می ۱۹۱۸ تأسیس شد، در ۱۹۲۰ با حمله [[ارتش سرخ]] به باکو، این جمهوری به [[اتحاد شوروی]] ضمیمه شد.<ref>http://books.google.com/books?id=FfRYRwAACAAJ&dq=Russia+and+Iran+in+the+great+game:+travelogues+and+orientalism</ref> با [[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی]]، کشور فعلی جمهوری آذربایجان، در روز ۳۰ اوت ۱۹۹۱ اعلام [[استقلال]] کرد.<ref>{{cite book|last=King|first=David C.|title=Azerbaijan|date=2006|publisher=Marshall Cavendish|page=[https://archive.org/details/azerbaijan00king/page/27 27]|isbn=978-0-7614-2011-8|url=https://archive.org/details/azerbaijan00king/page/27}}</ref>

نخستین استفاده از نام «آذربایجان» در آن منطقه، به وقایع پس از سقوط امپراتوری روسیه و تشکیل دولتی با نام «جمهوری دموکراتیک آذربایجان» در مه ۱۹۱۸ در شهر تفلیس مربوط می‌شود.<ref name="Atabaki2006">{{cite book|last=Atabaki|first=Touraj|authorlink=تورج اتابکی|title=Iran and the First World War: Battleground of the Great Powers|url=https://books.google.com/books?id=M3adD9kNH1gC&pg=PA132|date=4 September 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-86064-964-6|page=132|year=|location=|pages=}}</ref> تا آن زمان، یعنی ۱۹۱۸، نام «آذربایجان» صرفاً برای مناطق شمال غربی ایران استفاده می‌شد و برای مناطق بالاتر از رود ارس استفاده نمی‌شد.<ref name="I.B.Tauris">{{cite book|last1=Atabaki|first1=Touraj|title=Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran|date=2000|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-86064-554-9|page=25}}</ref><ref name="I.B. Tauris">{{cite book|last1=Dekmejian|first1=R. Hrair|last2=Simonian|first2=Hovann H.|title=Troubled Waters: The Geopolitics of the Caspian Region|date=2003|publisher=I.B. Tauris|isbn=978-1-86064-922-6|page=60|url=https://books.google.com/books?id=4_jdnke35AgC|quote=Until 1918, when the Musavat regime decided to name the newly independent state Azerbaijan, this designation had been used exclusively to identify the [[Azerbaijan (Iran)|Iranian province of Azerbaijan]].}}</ref><ref name="Amsterdam University Press">{{cite book|last1=Rezvani|first1=Babak|title=Ethno-territorial conflict and coexistence in the caucasus, Central Asia and Fereydan: academisch proefschrift|date=2014|publisher=Amsterdam University Press|location=Amsterdam|isbn=978-9048519286|page=356|quote="The region to the north of the river Araxes was not called Azerbaijan prior to 1918, unlike the region in northwestern Iran that has been called since so long ago."}}</ref><ref name=":1">{{cite book|last1=Fragner|first1=B.G.|title=Soviet Nationalism: An Ideological Legacy to the Independent Republics of Central Asia|date=2001|publisher=I.B. Tauris and Company|pages=13–32|quote=In the post Islamic sense, Arran and [[Shirvan]] are often distinguished, while in the pre-Islamic era, Arran or the western [[Caucasian Albania]] roughly corresponds to the modern territory of the Republic of Azerbaijan. In the [[Soviet Union|Soviet]] era, in a breathtaking manipulation, [[Azerbaijan (Iran)|historical Azerbaijan]] (northwestern [[Iran]]) was reinterpreted as "South Azerbaijan" in order for the Soviets to lay territorial claim on historical Azerbaijan proper which is located in modern-day northwestern Iran.}}</ref> این در حالی بود که به شکل تاریخی نام آن مناطق [[اران]] و [[شیروان (جمهوری آذربایجان)|شیروان]] نامیده می‌شدند.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=MybbePBf9YcC|first=Touraj|last=Atabaki|title=Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran|publisher=I.B.Tauris|year=2000|page=8|isbn=978-1-86064-554-9}}</ref> برخی تاریخ نویسان و پژوهشگران تغییر نام این منطقه را از [[اران|آران]] (در [[تاریخ باستان]] با نام [[آلبانیای قفقاز|آلبانی]]) به آذربایجان که نامی مختص به ایران بود را تلاشی هدفمند از سوی اتحاد شوروی برای مداخله در امور ایران دانستند.<ref name=":1"/><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=دریایی|نام=تورج|عنوان=نامه‌ای به طراح تقسیم ایران|نشانی=http://www.bbc.co.uk/blogs/persian/viewpoints/2012/09/post-311.html|بازبینی=2012-10-02|اثر=|تاریخ=2012-09-19|ناشر=بی‌بی‌سی|نشانی بایگانی=https://www.webcitation.org/6B7MkPFf9?url=http://www.bbc.co.uk/blogs/persian/viewpoints/2012/09/post-311.html|تاریخ بایگانی=2 اكتبراکتبر 2012|کد زبان=}}</ref>