انحصار: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Luckie Luke (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴:
{{قانون رقابت}}
در [[علم اقتصاد]]، '''انحصار'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=انحصار، انحصار عرضه | بیگانه=monopoly | بیگانه در فارسی= | حوزه=اقتصاد | دفتر=سیزدهم | بخش=فارسی | سرواژه=انحصار}}</ref> یا '''مونوپولی''' {{به انگلیسی|monopoly}} زمانی به وجود می‌آید که یک شخص ویژه یا یک [[سرمایه‌گذار]] کنترل کافی روی تولید یا خدمتی خاص دارد و به‌طور معنی‌داری برحسب اینکه افراد دیگر باید به آن دسترسی داشته باشند تعیین می‌شود. (این در تضاد با [[انحصار مصرف‌کننده]] است که در آن تنها یک شخص روی [[بازار]] برای خریداری کالا یا خدمت کنترل دارد مربوط است و با بازار [[چند قطبی|چندقطبی]] که در آن تعداد کمی از اشخاص تأثیر قابل توجهی روی [[صنعت]] اعمال می‌کنند فرق دارد) انحصارها به فرایندهایی که یک بنگاه سودهای مصرانه و [[سهم]] بزرگتری از بازار را نسبت به حالت [[رقابت کامل]] دارند، ارجاع می‌شوند.
انحصار تولیدکننده باید از انحصار مصرف‌کننده که در آن فقط یک خریدار کالا یا خدمت وجود دارد تفکیک شود، این انحصار ممکن است بخشی از بازار را در اختیار داشته باشد. همچنین باید از یک [[کارتل]] (شکلی از چند قطبی) که در آن ارائه دهندگان چندین قانون با هم خدمات، قیمت‌ها یا فروش کالاها را هماهنگ می‌کنند تفکیک شود. انحصارهای تولیدکننده، انحصارهای مصرف‌کننده و چند قطبی‌ها مبتنی بر شرایطی اند که در آن یک یا تعداد کمی از اشخاص [[قدرت بازار]] دارند و بنابراین باید با مصرف کنندگانشان (انحصار تولیدکننده)، تأمین کنندگان (انحصار مصرف‌کنندگان) و دیگر بنگاه‌ها (چند قطبی) در [[طریقه تئوریک]] یک بازی روابط متقابل داشته باشند. یعنی اینکه انتظار می‌رود رفتارهای آن‌ها در انتخاب راهبرد دیگر بازیگران تأثیر بگذارد و برعکس. این در تناقص با مدل رقابت کامل است جائیکه بنگاه‌ها [[گیرنده قیمت]] هستند؛ و قدرت بازاری ندارند. انحصارطلب‌ها به نوعی کالاهای کمتری تولید می‌کنند و آن‌ها را در قیمت بالاتری نسبت به حالت رقابت کامل می‌فروشند در نتیجه سود غیر نرمال و پایدار شده دارند.
خط ۱۴:
== انحصار در مقابل بازارهای رقابتی ==
* '''قدرت بازار''':قدرت بازار توانایی تأثیرگذاری بازار بر حسب شرایطی از معاملات است که در آن قیمت تولیدات توسط بازار وضع می‌شود. (در رقابت کامل قیمت توسط بازار وضع نمی‌شود) اگرچه انحصار از قدرت بازار بالایی برخوردار است اما آن هنوز توسط طرف تقاضای بازار محدود شده‌است. یک انحصار با شیب منفی [[منحنی تقاضا]] مواجه‌است اما این منحنی کاملاً بی کشش نیست. در نتیجه هر افزایش قیمت، زیان بعضی از مشتریان را در پی خواهد داشت.
* '''بنگاه وصنعت''':در بازار انحصاری بنگاه خودش یک [[صنعت]] است؛ بنابراین هیچ فرقی بین بنگاه و صنعت درچنین بازاری وجودندارد.
* '''تبعیض قیمت''':یک انحصار طلب می‌تواند قیمت و مقدار تولید را تغییر دهد. او مقادیر بیشتری را با دریافت قیمت کمتر در مقابل تولید در یک بازار با کشش بالاتر و مقادیر کمتری را با دریافت قیمت بیشتری در یک بازار با کشش پایین‌تر می‌فروشد.
* '''انحصار در مقابل رقابت کامل''': درحالی که انحصار و رقابت کامل مرزهایی از ساختار بازارند. اما تعدادی نقطه مشابه دارند. تابع‌های هزینه آن‌ها مشابه است. درهردو بنگاه‌ها به دنبال حداقل هزینه و حداکثرسود هستند. در تصمیم‌گیری‌های خاموش مشابه‌اند. پس بااینکه فرق‌هایی وجود دارد اما ملاحظه می‌کنیم که در بعضی از موارد مهم مشابه هستند.
| |||