[[پرونده:Five principalities of karabakh farsi.png|بندانگشتی|چپ|250px|پنج مُلک یا مِلیک نشین ارمنی قرهباغ]]
'''دودمان ملیک شاهنظریان''' یکی از کهنترین [[دودمان|خاندانهای]] مسیحیارمنی که قدمتی حدود پانصد سال دارد «خاندان شاهنظریان شاپورزاده» است. این خاندان یکی از [[ملکهای قرهباغ|پنج ملیک ارمنی قرهباغ]] ( که البته تنها بخاطر مسیحی بودن ارمنی خطاب میشدند) بودهاست. این خاندان در آغاز مُلکهای سرزمینی بودند که دربین ساحل غربیشرقی [[دریاچه گوگچهسوان]] و شهر [[گنجه]] واقع شده بود و محل حکومت آنها «مزرع» نام داشت. دانسته نیست این دودمان از چه تاریخی مُلکهای این ناحیه بودند.<ref name="John Wright, Richard Schofield, Suzanne Goldenberg">John Wright, Richard Schofield, Suzanne Goldenberg. "[https://books.google.com/books?id=P_2NAgAAQBAJ&pg=PA94&lpg=PA94&dq=Melik+Shahnazarian+family&source=bl&ots=OAWIZ5VJnc&sig=FwRBVh6RgEd9K4FdVmQ1qo8Vclc&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjn_M6Vp5HMAhVB1SwKHa4nCeYQ6AEISjAI#v=onepage&q=Melik%20Shahnazarian%20family&f=false: Transcaucasian Boundaries]." - Transcaucasian Boundaries. p. 94. ISBN 978-1857282351. Originally published: 1996.</ref><ref name="Principality of Varanda">{{cite web|url=http://www.amaras.org/principality-of-varanda/|title=Principality of Varanda}}</ref>
== فرمان شاه طهماسب صفوی ==
نخستین سند در مورد این خاندان مربوط به سال ۱۵۲۳ میلادی است. در روزگار پادشاهی [[شاه طهماسب یکم]]، ملیک شاهنظریان نامهای به شاه نوشت و به استناد مدارک مالکیتی که داشت تقاضای صدور فرمان مالکیت خود را بر آن اراضی کرد. شاه فرمانی مبنی بر تأیید مالکیت او بر آن نواحی صادر کرد. متن فرمان به شرح زیر بود:
{{گفتاورد|«آنکه چون ملیک مسیحی بعرض رسانید که حضیض مزارغ مفصله ضمن من اعمال الگاء [[گوگچهسوان (ارمنستان)|سوان]] و نکیز از راه ملکیت بدو متعلق است غوو در این باب قباله مجلداجلات قضات آنجا را در دست دارد بنابراین به همان دستور به ملکیت او مقرر داشته دیگری به خلاف شرع و حساب پیرامون آن نگردد و تعرض نرساند و گذارد که به کمال عمارت و زراعت درآورد تا قصوری در باب دیوان واقع نشود. در این باب غدغن جایز و تخلف نورزند هر ساله نشان مجدد نساخته و در عهده شناسند. (تحریراً فی شهر رمضان المبارک سنه ۹۴۴)»<ref>کتاب ارمنیان ایران، نویسنده: [[آندرانیک هویان]]، انتشارات: مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها با همکاری انتشارات هرمس، صفحه: ۳۳۳. تاریخ: ۱۳۸۰</ref>}}